Hongkong naar de stembus, maar veel te kiezen is er niet
Hongkong mag morgen naar de stembus. Een jaar later dan gepland kiezen Hongkongers voor een nieuw miniparlement. Maar veel te kiezen valt er niet meer. Tientallen Democraten zitten in de gevangenis, anderen zijn Hongkong ontvlucht of boycotten wat in hun ogen nepverkiezingen zijn.
"Binnen het huidige politieke systeem is weinig democratie meer over", zegt kandidaat-parlementslid Wong Sing-chi met gevoel voor understatement. "Het is moeilijk om een zetel te winnen in deze tijd." Wong is één van slechts een handvol kandidaten die zichzelf tot het pro-democratiekamp rekenen. Vrijwel alle 153 kandidaten zijn Peking-gezinde Hongkongers. Alleen voor patriotten is plek op de kieslijst, stelden de autoriteiten eerder. Diezelfde autoriteiten bepalen wie patriottisch genoeg is, en wie niet.
Op de schop
Vorig jaar werden de verkiezingen geschrapt, officieel vanwege corona. Het uitstel gaf de autoriteiten de kans het Hongkongse kiessysteem grondig op de schop te nemen. Het aantal zetels in de Legislative Council, het miniparlement van Hongkong, werd uitgebreid van 70 naar 90. Slechts 20 zetels worden rechtstreeks door het volk gekozen. Bij de vorige verkiezingen was dat nog de helft. De rest wordt ingevuld met veelal pro-Peking-afgevaardigden uit verschillende beroepsgroepen. Een "verbetering van het kiessysteem", zegt Peking.
Maar als we niet aan deze verkiezing meedoen, kunnen we helemaal niets doen.
"Er wordt een echte verkiezing gehouden", stelt Wong, gevraagd of hij dit, zoals veel andere Democraten, nepverkiezingen vindt. "Wel vind ik dat deze verkiezingen oneerlijk zijn, zonder enige vorm van democratie. Maar als we niet aan deze verkiezing meedoen, kunnen we helemaal niets doen."
Wong was één van de oprichters van de Democratische Partij, en zat eerder al eens in het miniparlement. In 2015 werd hij uit zijn partij gezet na een conflict over de politieke koers, Wong ging alleen verder. Of hij zichzelf beschouwt als patriot? "Ik beloop de middenweg. Ik vecht voor democratie, maar voer rationele discussies."
Amnestie
De verschillen tussen China en Hongkong mogen op de meeste vlakken vervagen, heen en weer reizen is sinds het uitbreken van corona vrijwel onmogelijk. Daarom spreken we Wong via Skype. Vanuit zijn kantoortje in Hung Hom laat hij de verkiezingsposter zien die hem de zetel moet brengen.
"We willen er bij de overheid op aandringen dat er amnestie komt voor Democraten en jonge mensen", refererend naar de golf aan arrestaties in de nasleep van de protesten van 2019 en, meer recentelijk, de Veiligheidswet. "We willen dat de overheid stopt met het gebruiken van die wet om elke vorm van oppositie mee aan te vallen."
Waarom werd er toen geprotesteerd? NOS op 3 legt het uit in deze video:
'Het pad naar democratie' is zijn campagneslogan. Het door Peking beloofde universeel stemrecht, nu verder weg dan ooit, blijft het doel. "We zetten in op het verbeteren van de leefomstandigheden", zegt een campagnemedewerkster van één van de pro-Pekingkandidaten. Ze deelt pamfletten uit in de straten van Hongkong. "Ik hoop dat iedereen komt stemmen, en opstaat voor zijn rechten."
Veel Hongkongers lijken daar weinig zin in te hebben. "Ik ga niet stemmen", zegt een jonge vrouw. "Ik heb weinig te kiezen waar het gaat om kandidaten, de meesten zijn gediskwalificeerd." Recente peilingen verwachten de opkomst op een historisch dieptepunt.
Boycot
Verschillende activisten riepen de afgelopen tijd op om de verkiezingen te boycotten, of blanco te stemmen. Daarop werden in Hongkong zeker tien mensen gearresteerd. Ze riskeren maximaal drie jaar cel. Tegen Hongkongers in het buitenland zijn arrestatiebevelen uitgevaardigd.
Wong denkt dat figureren in de door Peking zorgvuldig georkestreerde verkiezingen nog altijd waardevoller is dan een boycot. "Als ik niet meedoe, bereikt de overheid van Hongkong en Peking sowieso wat ze wil", zegt Wong. "Natuurlijk ben ik niet bij machte om de agenda te bepalen, misschien ben ik straks wel de enige Democraat in de Legislative Council. Maar als ik een zetel pak kan ik in elk geval nog iets doen. Ik wil bereiken wat ik kan bereiken voor de Hongkongers."
