Boete voor Belastingdienst van 2,7 miljoen voor discriminatie toeslagenouders
De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) legt een boete van 2,75 miljoen euro op aan de Belastingdienst vanwege het toeslagenschandaal. Volgens de toezichthouder heeft de fiscus jarenlang de dubbele nationaliteit van ouders die kinderopvangtoeslag hadden aangevraagd op onrechtmatige, discriminerende en daarmee onbehoorlijke wijze verwerkt.
En daarmee heeft de fiscus de privacywet AVG overtreden, oordeelt de toezichthouder. De Autoriteit Persoonsgegevens neemt het de Belastingdienst kwalijk dat mensen er niet blind op konden vertrouwen dat er geen onnodige gegevens worden opgeslagen en discriminatie geen rol speelt in het contact met de dienst.
"Dat is bij 'Toeslagen' vreselijk misgegaan, met alle gevolgen van dien. Natuurlijk kan deze boete dat niet ongedaan maken. Maar het is wel een belangrijke stap in een breder herstelproces", zegt Aleid Wolfsen, de voorzitter van de Autoriteit Persoonsgegevens.
Demissionair staatssecretaris Van Huffelen schrijft dat zij de bevindingen van de AP over de werkwijze bij de afdeling Toeslagen als zeer ernstig beschouwt. "De AVG en het verbod op discriminatie dienen strikt gerespecteerd te worden. Gelijke gevallen dienen gelijk behandeld te worden. Ik wil dan ook nogmaals mijn oprechte excuses aanbieden."
De Belastingdienst laat weten geen bezwaar te zullen aantekenen tegen de boete van de toezichthouder. Van Huffelen: "De opgelegde boete ervaar ik als zeer pijnlijk. (...) Het is mijn streven de boete nog dit jaar te voldoen."
Fundamentele rechten
De toezichthouder concludeerde vorig jaar dat de Belastingdienst de privacy van toeslagouders had geschonden. De Belastingdienst had de gegevens over de dubbele nationaliteit al in 2014 moeten wissen. Maar in mei 2018 stonden in totaal nog 1,4 miljoen mensen met een dubbele nationaliteit geregistreerd in de systemen van de Belastingdienst, stelt de toezichthouder.
Ook werd de dubbele nationaliteit bij de bestrijding van georganiseerde fraude geregistreerd om te kijken of de aanvrager een "risico" vormde voor de Belastingdienst. "In alle gevallen - aanvragen beoordelen, fraude bestrijden en het risicosysteem - was de verwerking onrechtmatig. Anders gezegd: het mag absoluut niet", concludeerde de Autoriteit Persoonsgegevens toen.
Het verwerken van gegevens mag volgens de privacywetgeving AVG geen inbreuk maken op fundamentele rechten, zoals het recht om niet gediscrimineerd te worden. De Belastingdienst werkte met algoritmes om de persoonsgegevens te verwerken. De Autoriteit Persoonsgegevens zegt te blijven waarschuwen voor beslissingen die met algoritmes worden gemaakt.
