Ongevaccineerden over coronapas en code zwart: 'Ik word alleen maar stelliger'

"Ik ben inmiddels gevaccineerd, ik moest wel door de coronapas." Een van de vier ongevaccineerden die wij deze zomer spraken is toch gevaccineerd. Luit, Jonas, Marjon en Tahlia legden ons in augustus uit waarom ze niet gevaccineerd wilden worden tegen corona.

Sindsdien is er veel gebeurd: het coronatoegangsbewijs werd ingevoerd voor de horeca, en later uitgebreid naar andere plekken zoals musea en zwembaden. Inmiddels wordt over 2G gesproken, waarbij ongevaccineerden ook niet meer kunnen testen om ergens binnen te komen. Verder liggen de besmettingscijfers een stuk hoger dan in de zomer. De zorg wordt overspoeld en in ziekenhuizen dreigt zelfs code zwart. Relatief veel coronapatiënten daar zijn niet volledig gevaccineerd. Beïnvloedt dat de vier ongevaccineerden die wij spraken?

Marjon (50, neerlandica) vertelde in augustus over haar redenen om zich niet tegen corona te laten vaccineren: "Ik ben verbaasd dat corona als een a-ziekte wordt gezien, ik zie het zelf meer als bijvoorbeeld de Mexicaanse griep. Daarnaast gebruik ik medicijnen tegen reuma, ik vind het te gewaagd om die spuiten te combineren met dit gloednieuwe vaccin."

Hoe is het nu?

"Door de coronapas lever ik in op gezondheid. Voor mij als reumapatiënt is sporten ontzettend belangrijk om pijnvrij te blijven en dat kan nu niet. Ik kan onmogelijk steeds testen om even te gaan sporten. De sjeu is van het leven af."

Maar het coronatoegangsbewijs is volgens het kabinet nodig om corona te bestrijden. Hoe ziet u dat?

"Ik voel me onder druk gezet om me te laten vaccineren, door de regering en de maatschappij. Dat het kabinet zelfs naar 2G wil, vind ik afgrijselijk. Dan komt iedereen die besmet kan zijn - maar niet getest is - alsnog samen, dus het is schijnveiligheid. En ik ga nog meer inleveren: winkels, boekhandels, beurzen, de kapper en de schoonheidsspecialiste. Ik schrik er ook van dat het mensen niet uitmaakt dat anderen worden buitengesloten. Sinds de zomer zijn het onbegrip en de polarisatie verergerd."

De zorg staat zwaar onder druk en vaccinatie verkleint de kans op ziekenhuisopname. Is dat geen reden om je te laten vaccineren?

"Nee, van mijn besluit om geen vaccinatie te nemen tegen corona ben ik alleen maar meer overtuigd. Het is niet veilig met mijn medicatie. Dat de werkzaamheid van een vaccin afneemt en er booster op booster gaat komen, hebben me in mijn beslissing gesterkt. Het kan zijn dat mijn leven nooit meer compleet wordt, tijdelijk of langer, vanwege niet vaccineren. Maar ik durf mijn gezondheid echt niet op het spel te zetten. En wat betreft mijn tienerzoon: ik blijf het voor kinderen onnodig vinden, de langetermijnrisico's wegen niet op tegen de kortetermijnwinst."

Is er een moment dat u zich wel zult laten vaccineren?

"In Oostenrijk en Duitsland wordt vaccineren tegen corona verplicht, hoorde ik. Als het in Nederland moet, wil ik nog steeds niet. Als ik niet meer mag gaan werken, dan werk ik niet meer, ondanks het verlies aan inkomen. Het raarste van alles vind ik dat een beleid dat zou gaan om gezondheid, ontzettend ongezond blijkt te zijn: niet sporten, dansen, zingen, lachen, mentale klappen, vijandelijkheid en ruzie, coronakilo's. We worden met zijn allen met de dag ongezonder."

Ook Luit (45, consultant) vertelde in augustus over zijn redenen om zich niet tegen corona te laten vaccineren: "Ik heb er vertrouwen in dat coronavaccins veilig zijn, maar de kans is heel klein dat corona voor mij gevaarlijk is. Ik denk dat het vaccineren van kwetsbaren de uitweg is."

Hoe is het nu?

"Inmiddels heb ik corona gehad. Daar schrok ik niet van, ik wist dat het een keer ging komen. Alles bij elkaar voelde ik me een dag of tien ziek en dat was niet fijn, maar ik had zoiets verwacht."

Maar als u gevaccineerd was, was u misschien niet ziek geworden?

"Nee, misschien niet, maar ik vond het niet erg, Mijn vrouw baalde wel, want we moesten daardoor een vakantie afzeggen. Zij vond het ook vervelend om op het schoolplein te moeten vertellen dat ik niet gevaccineerd was, want daar vroegen mensen naar toen ze hoorden dat ik corona had. Dat vind ik rot: dat je als ongevaccineerde door de communicatie van de overheid gezien wordt als onverantwoordelijk. Terwijl inmiddels toch wel duidelijk is dat je ook gevaccineerd nog anderen kunt besmetten."

Het coronatoegangsbewijs motiveert u niet om een prik te nemen?

"Eerlijk gezegd werd ik van die pas alleen maar stelliger, zo van: ik laat me echt niet dwingen om me te laten inenten. Doordat ik corona gehad heb, heb ik nu wel een QR. Als ik die gebruik, zeg ik er altijd bij 'onder protest'. Ik ga geen stennis schoppen, want zo'n horecaondernemer kan er ook niks aan doen. Als ik echt consequent was, zou ik die QR natuurlijk helemaal niet moeten gebruiken."

De zorg staat erg onder druk, denkt u dat een hogere vaccinatiegraad helpt?

"Ik ben heel blij dat er coronavaccins zijn, dat is fantastisch voor oudere en kwetsbare mensen. Ik denk dat het nodig is dat zij een vaccinatie nemen, zij liggen in de ziekenhuizen, maar dan nog zal het niet alles oplossen. Minister De Jonge durft niet toe te geven dat de coronapas averechts werkt en dat vaccineren niet de ultieme uitweg blijkt. Het is ook jammer, dat hadden we natuurlijk allemaal wel gehoopt."

Jonas (62, manager) vertelde in augustus eveneens over zijn beweegredenen om geen vaccinatie te nemen: "Ik neem zelden preventieve medicatie. In het verleden heb ik slechte ervaringen gehad met medicijnen, daarom wil ik zo min mogelijk polonaise aan mijn lichaam."

Hoe is het nu?

"Sinds de coronapas is ingevoerd, zie ik bijna niemand. Je wordt niet vrolijker van zo'n geïsoleerd leven. Ik hoor anderen over hun geplande wintersport praten, maar ik kan niet eens naar de sportschool omdat telkens testen niet te doen is. Ik heb één keer getest voor toegang tot een zakelijk evenement en dan zit je vervolgens in een volle zaal tussen allemaal mensen die niet getest zijn. Eng, want al zijn ze gevaccineerd, ze kunnen me nog steeds besmetten. Ik vind dat heel spannend: ik ben 62, je loopt toch risico."

Maar dat risico kunt u toch verminderen door zich te laten vaccineren?

"Ik wil me nog steeds niet laten vaccineren. Ik ben gewoon niet van de medicatie, als ik in heel mijn leven twee paracetamol heb geslikt is het veel. Ik doe wel voorzichtig. Het frame dat alle ongevaccineerden zich niet aan de regels houden klopt niet. Ik ken alleen maar ongevaccineerden die erg voorzichtig zijn. Ik draag mondkapjes, houd afstand en wandel veel. Het gaat volgens mij veel meer om gedrag. Door die coronapas gingen de remmen alleen maar meer los, dat jaagde De Jonge zelf aan met z'n "dansen met Janssen". De coronapas heeft het niet veiliger gemaakt, integendeel."

Bent u open over het feit dat u niet gevaccineerd bent tegen corona?

"Nee, want 'de ongevaccineerden' worden als grote boeman neergezet. Demissionair minister De Jonge draagt daaraan bij met zijn "pandemie van ongevaccineerden". Hij polariseert. Ik geef leiding aan een team en op kantoor zorg ik dat er veel gelucht wordt en er niet te veel mensen zijn. Sinds de laatste persconferentie laat ik iedereen weer thuiswerken. Daarvoor deed ik voor meetings een zelftest, als we met een groter gezelschap bij elkaar moeten komen vroegen we iedereen dat te doen. Ondertussen weet niemand op mijn werk dat ik niet gevaccineerd ben. Ik voel me bijna een soort crimineel daar."

Wat is volgens u dan een oplossing?

"Dat vaccinatie alleen niet de uitweg is, is wel gebleken: de ziekenhuizen liggen vol. Ook de coronapas heeft dat niet voorkomen. Nu wordt er weer gesproken over 2G, dat je geen test meer kunt doen om ergens in te komen. Het maakt me moedeloos dat alles zo gericht is op vaccineren. Ik denk dat 1G - iedereen testen - de beste weg is."

Tahlia (38, leerkracht) vertelde in augustus als laatste over haar redenen om zich niet tegen corona te laten vaccineren: "Een paar maanden geleden raakte ik besmet en als ik het nog eens zou krijgen, vind ik dat niet dramatisch. Dat ik geen haast heb om me te laten inenten komt ook doordat de vaccins zo snel ontwikkeld zijn. Ik voel me er prettiger bij om te wachten met een prik."

Hoe is het nu?

"Inmiddels ben ik twee keer gevaccineerd, met tegenzin, maar ik moest wel. Voor mijn werk kwam ik regelmatig op trainingslocaties in de horeca, dan had ik een QR nodig. Dagelijks testen was niet werkbaar. Eén keer moest ik tijdens een training lunchen met collega's en werd ik in een hok apart gezet omdat ik geen groen vinkje had. Mijn collega's reageerden heel lief en kwamen me eten brengen, maar het was natuurlijk heel vervelend, alsof je buitengesloten wordt van de 'normale' mensen."

Hoe voelde het om toch die vaccinatie te krijgen?

"De eerste prik was best oké. Deels werd mijn besluit ook ingegeven door wat mensen om me heen zeggen. Het beïnvloedde me toch om te horen dat een hogere vaccinatiegraad echt helpt het virus beheersbaar te maken en de zorg minder te belasten. Ik had en heb het gevoel dat mijn vaccinatie weinig toevoegt, maar ik steek ook mijn hand niet in het vuur voor mijn eigen gelijk. En ik kom best vaak bij ouderen over de vloer, ik wil het toch niet op mijn geweten hebben om iemand te besmetten als ik dat had kunnen voorkomen."

Ik dacht dat ik maar één prik hoefde omdat ik al corona heb gehad, maar omdat ik daar geen bewijs van had - ik had destijds alleen een zelftest gedaan - moest ik er toch twee. Dat vond ik echt heel erg. Alles in mij schreeuwde: ze spuiten nu een vaccin in je dat je écht niet nodig hebt. Die tweede nam ik alleen maar voor die QR, met volksgezondheid had het niets te maken."

Hoe nu verder?

"Meer vaccinaties tegen corona ga ik niet nemen. Ik heb al een keer iets in mijn lijf laten spuiten wat ik niet wilde noch nodig heb. Bovendien ben ik erg ziek geworden van die tweede prik, ik had dagenlang knallende koppijn, had spierpijn en was doodmoe. Nee, die tweede prik voelde echt verkeerd en bijspuiten ga ik dan ook niet doen. Hoewel ik wel elke keer als zo'n vaccinatie wordt aangeboden weer een nieuwe afweging voor mezelf zal maken. Hopelijk mag dat en wordt het niet verplicht."

Hoe zit het met de bijwerkingen of risico's van coronavaccins, wat weten we er wel en niet van? Nieuwsuur zocht het uit: