Nieuwe (Europese) adviezen over boosterprikken, wat zijn de gevolgen?

De Europese Commissie wil de geldigheid van de Europese coronapas koppelen aan boosterprikken. Met de pas is vrij reizen in de EU mogelijk zonder test. Wat houdt het nieuwe voorstel van de Commissie in en wat betekent dit voor het reizen in Europa komend jaar? Hieronder zetten we vier vragen over de boostervaccins op een rij.

Wat is het nieuws?

Het Europese 'coronapaspoort' moet zijn geldigheid negen maanden na de laatste vaccinatie verliezen. Dat wordt in Europa de nieuwe richtlijn, als het tenminste aan de Europese Commissie (EC) ligt. De EC wil de booster verplicht stellen voor een geldige coronapas, die het testvrij reizen in de Europese Unie mogelijk maakt. De Commissie kwam daartoe gisteren met een advies.

In Nederland kwam de Gezondheidsraad daarnaast met het advies om iedereen boven de 18 jaar een boosterprik te geven. Dat is ook wat het demissionair kabinet wil. Ouderen moeten die extra vaccinatie het eerst krijgen. De Gezondheidsraad adviseert een extra prik, omdat de bescherming van de vaccins in de loop van de tijd afneemt.

Wat weten we over het tijdspad?

De nieuwe Europese richtlijn moet op 10 januari volgend jaar ingaan. Dat betekent dat reizigers die hun laatste prik vóór 10 april 2021 hebben gekregen, vanaf die datum geen geldige EU-coronapas meer hebben. In Nederland hebben 923.000 mensen voor 10 april 2021 hun tweede prik gehad, voornamelijk zorgmedewerkers en 70-plussers.

Dan naar de maand februari. In die maand 'verloopt' de Europese pas voor iedereen die voor 10 mei helemaal gevaccineerd is. Dat waren in Nederland 1,6 miljoen mensen, voornamelijk 60-plussers. Volgens de planning van de GGD hebben alle 60-plussers voor midden februari hun booster gekregen. Voor die groep zal het nieuwe beleid waarschijnlijk geen problemen opleveren.

Maar voor de groep die hierna komt, wordt het spannender. Vanaf 27 april 2021 waren 60-minners aan de beurt voor hun eerste prik. De GGD zegt alle 60-minners in 13 weken te kunnen boosterprikkenprikken - dat zou betekenen dat Nederland eind mei klaar is met het zetten van de boosters. In principe zou dit op tijd zijn voor iedereen die vanaf ongeveer juni zijn of haar tweede prik heeft gekregen, maar dat is wel afhankelijk van je leeftijd. Sommige mensen hebben daarnaast getwijfeld en zijn bijvoorbeeld pas in augustus gegaan.

Kort gezegd: de mensen die het vroegst zijn gevaccineerd, hebben er het eerst last van als ze dan binnen de Europese Unie naar het buitenland willen. Daar staat tegenover dat zij wel voorrang krijgen met het uitdelen van de boosters.

Waarom komt de Commissie met dit voorstel?

Het voorstel is een reactie op de groeiende wens van landen om boosterprikken in het coronapaspoort op te nemen, nu het aantal coronabesmettingen in Europa weer fors is opgelopen.

Vooral de Griekse premier Kyriakos Mitsotakis drong er recentelijk op aan de geldigheid van de Europese coronapas te beperken tot zes maanden na de laatste prik. Ook het ECDC, de Europese evenknie van het RIVM, had een termijn van zes maanden geadviseerd, maar de Commissie kwam uiteindelijk op een termijn van negen maanden uit.

Een aantal landen heeft overigens al voorstellen of nieuwe regels gepresenteerd om de geldigheid van de pas te beperken. Zo stelt Frankrijk de booster binnenkort verplicht om de gezondheidspas te behouden. De regel gaat eerst alleen gelden voor 65-plussers, later geldt dit voor alle volwassenen.

Wat zijn de gevolgen voor Janssen-prikkers?

Wie met Janssen is gevaccineerd, heeft maar één prik gehad en was dus eerder volledig gevaccineerd. De eerste Janssen-prikken zijn eind april 2021 gezet bij zorgpersoneel, daarna kwamen mensen geboren in de jaren 60/70 aan de beurt. Maar vanaf eind juni dit jaar konden alle volwassenen zich aanmelden voor een prik met Janssen. Welke leeftijdsgroepen het vaccin uiteindelijk hebben gehad, is niet goed te zeggen. Vermoedelijk hebben wel veel jongeren de Janssen-prik gekregen.