Onderzoek naar invloed kringen rond Koninklijk Huis in zaak-Poch, koning werkt mee

Er komt een onderzoek naar de mogelijke beïnvloeding door kringen rond het Koninklijk Huis in de zaak-Poch. Oud-SER-voorzitter en voormalig D66-senator Alexander Rinnooy Kan gaat de onderzoekscommissie leiden en koning Willem-Alexander, koningin Máxima en prinses Beatrix hebben hun medewerking toegezegd.

Het Kabinet van de Koning schrijft aan Rinnooy Kan dat de drie "hebben verzocht door te geven dat zij indien nodig en desgevraagd met u het gesprek willen aangaan in het kader van uw onderzoek".

De Tweede Kamer had om onderzoek gevraagd nadat de kwestie afgelopen februari aan het licht was gekomen in een breder onderzoek naar de rol van Nederland in de zaak rond de Nederlands-Argentijnse piloot.

In dat onderzoek meldde de commissie-Machielse gestuit te zijn "op een (vruchteloze) poging om te interveniëren in het onderzoek. Dit zou zijn gedaan beweerdelijk vanuit kringen rond het Koninklijk Huis."

Dodenvluchten

De zaak-Poch draait om de piloot Julio Poch, die verdacht werd van deelname aan de 'dodenvluchten' tijdens de Videla-dictatuur in Argentinië. Daarbij werden politieke tegenstanders vanuit vliegtuigen of helikopters in het water gegooid om ze te laten verdwijnen.

Toen Poch werd verdacht van betrokkenheid, was hij inmiddels Nederlands staatsburger en vloog hij voor Transavia. Tijdens de laatste vlucht voor zijn pensioen werd Poch dankzij Nederlandse informatie in Spanje gearresteerd en uitgeleverd aan Argentinië. Daar zat hij jaren in de cel voordat hij werd vrijgesproken omdat er geen bewijs tegen hem was.

Een paar jaar eerder speelde in Nederland de discussie over de vader van Máxima, Jorge Zorreguieta. Die had als minister van Landbouw deel uitgemaakt van het Videla-regime en er waren vragen over zijn betrokkenheid bij mensenrechtenschendingen.

Telefoontje van een Nederlandse vrouw

In het rapport van de commissie-Machielse uit februari wordt de interventiepoging uitgebreid beschreven. Die vond plaats in in 2007, toen het onderzoek naar Poch nog bij weinigen bekend was (zijn arrestatie was in 2009).

Het ging om een telefoontje naar de Nederlandse vertegenwoordiger van Eurojust, een justitieel samenwerkingsverband van de EU. De vertegenwoordiger beschrijft dat hij werd gebeld door een Nederlandse vrouw die zei van het Kabinet van de Koningin te zijn. "Die overviel mij met de vraag in de trant van: 'Die zaak tegen die Argentijnse piloot, is dat nou nodig?'"

Toen hij vroeg waarom ze dat wilde weten, zei de vrouw volgens hem: "Ja, het is zo pijnlijk voor Máxima." Op de vraag of "Hare Majesteit" achter dit telefoontje zat, antwoordde de beller: "Nee, maar binnen onze groep hebben we daar zo eens over gepraat en dat leefde een beetje in de zin van 'moet dat nou?'"

Voldoende onderzocht

De commissie-Machielse heeft niet kunnen vaststellen of de vrouw die de poging deed ook echt werkte bij het Kabinet van de Koningin, zoals ze beweerde.

Minister Grapperhaus van Justitie zei in het debat over het rapport-Machielse dat verder onderzoek niet nodig was, omdat de kwestie al voldoende was onderzocht. Een groot deel van de oppositie en coalitiepartij D66 drongen toch aan.

De commissie van Rinnooy Kan is van plan voor 1 juni volgend jaar een rapport uit te brengen.