Gelatenheid onder gedupeerden over privacy-rapport Belastingdienst: 'Niks nieuws'
Jarenlang kon de Belastingdienst zijn gang gaan met fraudelijsten waar 270.000 mensen op stonden, blijkt uit een rapport van de Autoriteit Persoonsgegevens. Wat de gevolgen zijn, is nog niet voor alle gevallen bekend.
Het ministerie van Financiën maakte al wel bekend dat zo'n 5000 tot 15.000 mensen op de zwarte lijst nadelen hebben ondervonden van de registratie. Zo kon het dat een persoonlijke betalingsregeling of minnelijke schuldsanering onterecht werd afgewezen.
Carel Stuurman is een van die mensen die - zonder dat hij het wist - voorkwam op deze zwarte lijst. Hij zegt dat hij daar nog altijd veel problemen van ondervindt, mentaal en financieel. Het rapport van de Autoriteit Persoonsgegevens biedt hem "een stukje erkenning".
'Niks nieuws onder de zon'
"Ik heb er eigenlijk geen woorden voor. In mijn geval heeft deze toestand mij geld gekost, maar stel je voor dat je kinderen hierdoor in gevaar komen. Ik dacht vandaag weer: mijn God, hoe heeft het toch allemaal kunnen gebeuren."
Tegelijkertijd bevat het volgens de Castricummer ook niks nieuws. "Ik wist al dat het zoveel mensen had getroffen omdat dat de reden is dat het zolang duurt voordat mijn zaak is onderzocht door de fiscus. Ze hebben het zo druk, dat kan ook niet anders."
Stuurman ontdekte dit voorjaar dat hij op de zwarte lijst stond. Een excuusbrief viel op de mat. "Dit bevestigde wat ik allang wist. Dat er iets heel geks aan de hand was. Ik had jarenlang problemen om een hypotheek te krijgen en kreeg lang geen toegang tot schuldhulp."
De gevolgen waren volgens hem groot: "Tonnen schuld had ik, die ik pas na jaren kon aflossen. Nog altijd sta ik BKR geregistreerd, terwijl we netjes een schone lei hebben gekregen. Dan is zo'n excuusbrief heel fijn, maar we zijn nog altijd bezig met overleven."
'Ik ben hiervan in shock'
Manon Ortmans had naar eigen zeggen 'nergens last van' totdat ze de excuusbrief dit jaar kreeg. "Ik was helemaal verrast. Ik werk zelf voor de overheid en ken de systemen. Nooit had ik kunnen vermoeden dat ik zelf in een risico gestuurd systeem zou voorkomen."
De ambtenaar heeft voor zover zij weet nooit hinder ondervonden van het feit dat zij op de lijst stond. "Maar toen ik het wist, heb ik het wel gemeld bij mijn nieuwe werkgever. Ik zei dat ik ook niet wist hoe het kon, maar dat dit de realiteit was."
Uit het AP rapport blijkt dat privacywetgeving grandioos is overtreden. "Ik ben daar wel van in shock. Ik werk ook met de privacywet en ben mij hiervan zeer bewust. Het had denk ik veel problemen voorkomen als er beter was gecommuniceerd met mensen."
Ortmans vindt het dan ook de hoogste tijd dat andere mensen op de lijst worden gecompenseerd en dat er meer onderzoek komt naar hoe dit heeft kunnen gebeuren. "De overheid is in dienst van de burger, en dat is hierin niet zo gebleken. Zoveel is mij duidelijk."
'Was dit een ander overkomen dan was er al een boete opgelegd'
Elisabeth Miguel zegt jarenlang in armoede te hebben geleefd, doordat haar naam op de lijst staat. "Jarenlang moest ik huur-, zorg-, en kinderopvangtoeslag terugbetalen terwijl ik hier recht op had. De uitkomsten van het rapport verbazen mij dan ook niet.""
Wat haar wel verrast, is dat de Autoriteit Persoonsgegevens zegt nog te onderzoeken of de fiscus een boete krijgt. "Dan denk ik: was dit gebeurd bij een ondernemer of een burger, dan was er allang een boete opgelegd."
Het onderzoek bevat ook informatie over de redenen die de Belastingdienst had om burgers op de lijst te zetten. "Nu ik dit rapport lees, zet dit mij wel aan het denken. Inzage in mijn dossier heb ik nog altijd niet, maar vermoedens heb ik nu wel."
Miguel moest jarenlang financieel op een houtje bijten door de situatie. Toen zij bij de kredietbank aanklopte voor schuldhulp, wilde de Belastingdienst hier niet aan meewerken. "Ik heb een fijne baan, een goed inkomen. Maar de ellende is niet voorbij, want door deze registratie sta ik nog altijd overal negatief geregistreerd. Je denkt: het overkomt je niet maar dit kan iedereen gebeuren.'
