In 91 jaar tijd werd het in Brazilië niet zó droog als in de afgelopen maanden. Er viel nauwelijks regen en grote rivieren verschrompelden op sommige plaatsen. Dat is een groot probleem, want Brazilië is voor ruim tachtig procent van haar stroomvoorziening afhankelijk van waterkrachtcentrales.
Inmiddels is het regenseizoen weer begonnen, maar de problemen door de droogte zijn nog niet opgelost. Door de droogte zijn de reservoirs leeg, hebben boeren moeite hun bedrijf op gang te houden en krijgt de inflatie, die toch al oploopt, een extra zwiep naar boven.
Ook het Itaipu-stuwmeer is getroffen door droogte. De dam en bijbehorende centrale leveren veel stroom aan de Brazilianen. Heel veel stroom: alleen de Drieklovendam in China is groter.
Maar ook het Itaipu-meer staat nu droger dan normaal. Walber Ferreira Braga, energiespecialist, wijst op een zandbank in het honderd kilometers lange en tien kilometer brede meer. "Die ligt normaalgesproken volledig onder water. Het is een gevolg van de watercrisis."
Zelfs als we heel diep gaan vissen, zoals nu, vangen we weinig.
De wereldwijde klimaatverandering en de ontbossing van de Amazone (die is versneld onder het bewind van Bolsonaro) vormen een gevaar voor de watervoorziening.
"Als er een klimaatverandering is, veranderen onze energiebronnen," zegt Ferreira Braga. "Je hebt geen controle over de hoeveelheid regen, wind of zonneschijn. Daarom heb je thermische energiecentrales nodig, als aanvulling in het geval van een tekort aan natuurlijke bronnen."
Inflatie
De droogte is ook een probleem voor Alfredo Baungardt. Hij leeft al jaren van de vis die hij vangt op het Itaipu-meer. Veel verdient hij er niet mee, en dus komt de droogte nog harder aan.
"Die droogte is heel moeilijk", zegt hij tegen Nieuwsuur. "Slecht voor de vissen, die verdwijnen. Zelfs als we heel diep gaan vissen, zoals nu, vangen we weinig. Ze zijn verdwenen."
Vanaf zijn kleine bootje haalt hij wat vissen binnen. Veel is het niet. "Dit is niks, ik krijg hoogstens 30 real (zo'n 4,50 euro red.) voor deze vissen."
De droogte is niet het enige probleem in Brazilië. Het land lijdt ook onder het wereldwijde fenomeen van de stijgende inflatie. In combinatie met hogere energieprijzen door schaarste levert dat penibele situaties op voor veel huishoudens.
"Alleen al aan licht en water geef ik 500 real uit", zegt visser Baungardt. "Mijn pensioen is 1100 real, dus er blijft maar 600 over. Dat is tegenwoordig niet genoeg om van te eten."
Als de watercrisis doorzet, kunnen we te maken krijgen met black-outs en rantsoenering.
Niet alleen Baungardt is in de problemen gekomen door de hoge prijzen. Ook veel eigenaren van bedrijven kampen met torenhoge rekeningen. Zo hoog, dat ze er aan onderdoor dreigen te gaan.
Ronaldo Pioatti runt een restaurant met tachtig stoelen in een chique buurt in São Paulo.
"Twee jaar geleden hadden we nog een energierekening van ongeveer 4000 real", zegt hij tegen Nieuwsuur. "Nu zitten we al bijna op 8000 real. Je kan je voorstellen wat dat betekent voor onze begroting. We waren al zwaar getroffen door de pandemie, onze omzet nam met 50% af. En nu nemen de kosten bijna 100% toe. We zitten in een lastig parket."
Populariteit Bolsonaro tanende
De stijging van de energieprijzen betekent ook dat de prijzen van veel andere producten omhoog gaan, zoals voedsel. En dat kan Bolsonaro nog weleens problemen op gaan leveren.
"De watercrisis betekent dat de prijzen stijgen", zegt politicoloog Bruno Dias. "Volgens de laatste metingen veroorzaakte het watertekort een stijging van dertig procent van de energieprijs. Dat vindt niemand leuk. Het heeft een directe impact op alle prijzen. De bevolking houdt niet van stijgende voedselprijzen. Het heeft gevolgen voor de populariteit van Bolsonaro."
Een spookbeeld voor Bolsonaro is de situatie van begin jaren 2000, toen energie werd gerantsoeneerd.
"Als de watercrisis doorzet, kunnen we te maken krijgen met black-outs en rantsoenering", zegt Dias. "Er is nu al minder water dan begin jaren 2000. Als dat nu weer gebeurt, heeft dat grote gevolgen voor de bevolking, en de populariteit van Bolsonaro."
De populariteit van Bolsonaro keldert ondertussen al. Meer dan de helft van de Brazilianen is nu tegen hem. Nog minder dan een kwart is een voorstander van de rechtse president. En veel mensen die in 2018 op hem hebben gestemd, twijfelen sterk of ze dat nu weer zouden doen.
Zo ook visser Baungardt. "Voor ik weer op hem stem, zal hij toch iets moeten doen. Voor het eind van het jaar, voor de verkiezingen. Er moet veel veranderen, heel veel. Hij heeft nog maar een jaar."
