Europese Rekenkamer: EU-migratiebeleid faalt

• Aïda Brands

  redacteur Brussel

Het Europese migratiebeleid werkt niet. Met name de terugkeer van uitgeprocedeerde migranten gaat niet goed. Dat concludeert de Europese Rekenkamer in een rapport.

De rekenkamer heeft forse kritiek op het terugkeerbeleid. Het zou zelfs migranten aantrekken om naar Europa te komen. "In plaats van het ontmoedigen van illegale migratie, kan er een situatie ontstaan waarin het falend EU-beleid leidt tot een toename van illegale migratie en smokkel", zegt Leo Brincat, lid van de rekenkamer.

Lastig dossier

Het is voor de EU-landen een zure boodschap. Migratie is een lastig dossier waar de landen maar niet uit lijken te komen. Toen er in 2015 miljoenen mensen naar Europa kwamen, wilden de landen een gezamenlijke oplossing. Al jaren wordt er gepraat over een migratiepact maar nog altijd zijn de landen geen stap verder. Het terugkeerbeleid was iets waar de landen het juist wel eens over waren.

Door Europees samen te werken was de hoop dat landen meer resultaten zouden bereiken. Een land als Marokko neemt bijvoorbeeld geen uitgeprocedeerde asielzoekers terug uit Nederland. Frankrijk en Marokko hebben een betere diplomatieke relatie en zo zouden de Fransen Marokko mogelijk ervan kunnen overtuigen om migranten uit de hele EU terug te nemen.

Merendeel van de migranten kan niet terug

Maar de Europese rekenkamer komt na onderzoek tot de conclusie dat dit beleid niet werkt. De EU-landen slagen er slechts in om 29 procent van de afgewezen migranten terug te sturen. Voor mensen die van buiten Europa komen, gaat het zelfs om maar 19 procent. Dat komt doordat de thuislanden de terugkeer van de migranten niet accepteren.

Het probleem zit hem er volgens de rekenkamer in dat er geen eenduidig Europees beleid is. EU-landen proberen nog altijd te veel zelf te doen. De landen waarmee wordt onderhandeld, zien dat en maken daarvan gebruik, zegt Brincat. "Het zaait verwarring en toont zwakte waar die landen makkelijk misbruik van maken."

'Losse afspraken'

De rekenkamer raadt af om in de Europese Commissie te veel vast te leggen. Want dat leidt ertoe dat landen als Turkije en Marokko minder geneigd zijn toezeggingen te doen. Ook daar kampen ze immers met een migratieprobleem. "Als je lossere afspraken maakt, veroorzaak je minder debat in het land van oorsprong, waar het politiek gevoelig kan liggen", zegt Brincat.

De rekenkamer adviseert de EU-landen voortaan wel beter samen te werken. "Het beste zou zijn als één persoon namens alle 27 EU-landen spreekt", zegt Brincat. "Maar het ziet er niet naar uit dat dit ooit zal lukken."