Europese Commissie eist dwangsom tegen Polen vanwege omstreden tuchtkamer

De Europese Commissie stapt naar het Europese Hof van Justitie om een dwangsom te eisen tegen Polen. Het land heeft volgens de Commissie niet aangetoond dat het een eind maakt aan de omstreden tuchtkamer voor rechters.

Polen en de Commissie zijn al langer in conflict over de onafhankelijkheid van de Poolse rechterlijke macht. Voor de tuchtkamer moeten voornamelijk rechters verschijnen die kritisch zijn geweest over de regering en de hervormingen. Dat is een doorn in het oog van de Europese Commissie die staat voor de onafhankelijkheid van de rechtsspraak. Het Europese Hof van Justitie oordeelde eerder dit jaar al dat de tuchtkamer in strijd is met Europese wet.

Dat de Commissie deze stap nu zet, laat zien hoe de verhouding met Polen de afgelopen jaren is verslechterd. Normaal gesproken probeert de Commissie er via een diplomatieke route uit te komen wanneer een land de regels overtreedt. Maar de tijd van praten lijkt voorbij en de Commissie komt met het zwaarste geschut in verweer tegen Polen.

Ontmanteld

Vorige maand zei Polen in te binden, de tuchtkamer zou ontmanteld worden. Nu blijkt dat de Commissie hier geen genoegen mee neemt. Polen zou niet goed hebben uitgelegd hoe de tuchtkamer ontmanteld gaat worden.

Daarnaast zou het land nog steeds de Europese regels schenden. Zo is Polen volgens de Commissie onlangs nog een tuchtzaak begonnen tegen een rechter. "Ik heb altijd gezegd dat de Commissie niet zal aarzelen om de nodige maatregelen te treffen om af te dwingen dat de Europese wetten worden nageleefd", zegt Eurocommissaris Didier Reynders.

Welk recht weegt het zwaarst, het Poolse of het Europese? NOS op 3 maakte eerder deze explainer:

Het Europese Hof van Justitie zal zich weer over de zaak buigen en kan een dwangsom opleggen. Polen krijgt dan een boete die elke dag hoger wordt zolang het zich niet aan de Europese wetgeving houdt. Bij het bepalen van de hoogte van de boete kijkt de rechter naar de zwaarte van de overtreding en het bruto binnenlands product van een land.

Volgens de Poolse plaatsvervangend minister van Justitie Sebastian Kaleta blokkeert de Europese Commissie daarmee op onrechtmatige wijze fondsen in Polen. Hij noemt het op Twitter "daden van agressie". Na de goedkeuring van de gezamenlijke begroting gaan de EU-instellingen volgens hem over tot een "illegale aanval".

Het gebeurt niet vaak dat een land binnen de Europese Unie een dwangsom krijgt opgelegd. De eerste en laatste keer was het ook Polen. Het land moest een dwangsom betalen voor het kappen van bomen in het 'oerbos'. Toen kreeg Polen een boete van 100.000 per dag dat er gekapt werd.

Ook dit keer wil de Commissie dat Polen een dagelijkse boete wordt opgelegd. De komende weken zal duidelijk worden of die boete er komt en hoe hoog die zal zijn.