Rechters luisteren drie weken lang naar immens verdriet in MH17-zaak
Nabestaanden van de MH17-slachtoffers krijgen vanaf morgen drie weken lang het woord in de rechtszaal. Zo'n 90 familieleden uit acht landen zullen de rechtbank vertellen over hun verdriet en de impact van de vliegramp.
De nabestaanden maken gebruik van het spreekrecht, dat onderdeel is van de strafzaak tegen de MH17-verdachten. Een deel voert zelf het woord in de zittingszaal. Er zijn ook videoverbindingen met buitenlandse sprekers die niet naar Nederland kunnen komen. Verder worden nog honderden schriftelijke verklaringen aan het strafdossier toegevoegd.
"Veel nabestaanden beschouwen dit als het laatste dat ze voor hun dierbare kunnen doen", zegt advocaat Arlette Schijns. Haar kantoor staat een groep van 150 familieleden van slachtoffers bij. "Zij vinden dat de rechtbank en de rest van de wereld mag weten welke impact de ramp heeft gehad."
Sommige nabestaanden zullen foto's en filmpjes laten zien van hun dierbaren of persoonlijke spullen meenemen om hun verhaal kracht bij te zetten. De rechtbank heeft hier toestemming voor gegeven.
Naast de impact van de ramp, mogen nabestaanden zich ook uitspreken over het bewijs en over de straf die de rechter zou moeten opleggen. "Maar mijn indruk is dat de meeste nabestaanden het bij zichzelf zullen houden en vertellen wat dit met hun leven heeft gedaan", zegt Schijns.
Vorige week zijn de sprekers alvast in de zittingszaal in de rechtbank bij Schiphol gaan kijken. "We hebben gevraagd of dat mocht om de ergste zenuwen weg te nemen", vertelt ze. "Dat ze de zaal gezien en gevoeld hebben, geeft veel rust."
Slachtofferhulp Nederland heeft nabestaanden waar nodig geholpen bij het schrijven van hun verklaringen. Een medewerker van Slachtofferhulp zal in de eerste week ook het woord voeren namens nabestaanden uit Australië en Nieuw-Zeeland.
Advocaat Arlette Schijns voorziet dat de komende drie weken emotioneel "loodzwaar" worden. "Voor de mensen die spreken, maar ook voor de rechters en de anderen in de zaal."
De rechters in het MH17-proces zijn voorbereid op een reeks zware zittingsdagen, zegt Marije Knijff namens de rechtbank. "Als rechter ben je professioneel gewend om met leed om te gaan. Maar ook in die toga blijf je wel een mens. Het kan je raken en dat mag. Het geeft aan dat je goed luistert naar de verhalen van de nabestaanden."
Naast de vraag of de verdachten verantwoordelijk kunnen worden gehouden voor het neerstorten van vlucht MH17, beschouwt Knijff het spreekrecht als een wezenlijk onderdeel van het proces. "Ontzettend veel mensen zijn op een vreselijke manier om het leven gekomen, er is groot en diep verdriet. Dat leed is onderdeel van deze zaak en daarom moet er in de zittingszaal plek voor zijn."
We maakten eerder onderstaande terugblikken op de ramp met de MH17 en de dag van nationale rouw in Nederland:
