Na orkaan Ida duurde de opluchting in New Orleans niet lang
Opluchting was het woord, in de eerste uren nadat orkaan Ida dit weekend aan land was gegaan. Geen grote overstroming zoals na orkaan Katrina in 2005. Maar in de regio rond de Amerikaanse stad New Orleans gaat die opluchting langzaam over in verslagenheid. De realisatie dat er opnieuw ontzettend veel kapot is, en het lang gaat duren voor het gebied weer draait.
Het verhaal van Katrina was het water. Dankzij een nieuw systeem vergelijkbaar met de Nederlandse deltawerken, ging het bij Ida stukken beter dan bij Katrina. "Deze storm was een grote test, maar het systeem heeft zich gehouden", zegt Kelli Chandler van het waterschap in New Orleans. Ze staat bovenop een van de meest geavanceerde waterkeringen die gebouw zijn. "Dit is helemaal ontworpen naar Nederlands model."
In deze reportage van correspondent Lucas Waagmeester is te zien hoe een nieuw systeem van dijken en stormvloedkeringen heeft voorkomen dat de stad onder water liep:
Maar het verhaal van Ida is de wind, met zo'n intense kracht dat de infrastructuur in de wijde omtrek zwaar beschadigd is. "De storm hing urenlang stil boven deze plek, dit is erger dan ik het ooit heb meegemaakt", zegt Dan vanaf zijn veranda in de wijk LaPlace. Dans tuin ligt bezaaid met stukken staal, isolatiemateriaal en stroomkabels. "Dit huis staat hier al 140 jaar, het is een wonder dat het nog heel is."
Hel op aarde
Al op ruim een uur rijden van New Orleans begint het: rijen van wel veertig, vijftig auto's bij de pompstations. Wie aan de beurt komt mag één jerrycan vullen met brandstof, de sfeer is gemoedelijk. Er is ook geen stroom, stoplichten zijn uit en de meeste winkels zijn dicht. De stoep van een 'Family Dollar' ligt bezaaid met spullen. Er zijn plunderaars langs geweest.
Bij de voorstad LaPlace hangen lange stroomkabels over de snelweg, de houten palen liggen geknakt langs de rijbaan. Alle gebouwen en huizen hebben schade; gevels weggeblazen, daken verdwenen, stukken schuur liggen tientallen meters verderop in de berm.
De schade van orkaan Ida vanuit de lucht:
Bij Phil ligt zo'n elektriciteitsmast in de tuin, de punt wijst precies richting zijn voordeur. "Tot twee dagen geleden stond die nog overeind hoor", glimlacht hij. Phil was als een van de weinigen in de wijk thuisgebleven toen de storm overtrok, hij had niet echt een plek om heen te gaan. "Dit was de hel op aarde, en het wordt nog erger", zegt hij, "want we moeten nu proberen te overleven, met niks."
LaPlace heeft niet alleen geen elektriciteit meer. Er komt ook geen water uit de kraan en telefoons doen het niet. Eten en drinken vinden is maar zo een uur rijden, en dat is met de schaarste aan brandstof een probleem. Het is de reden dat in heel de stad New Orleans nog maar weinig mensen terugkeren naar huis. Logistiek is het nauwelijks mogelijk te beginnen met wederopbouw.
Nederlandse ingenieurs
De enige plek in New Orleans waar ze opgetogen zijn, is bovenop de Lake Borgne Surge Barrier; een nieuwe stormvloedkering ten oosten van de stad. Twee gigantische stalen taartpunten kunnen er naar elkaar worden toegedraaid, precies zoals bij de Maaslandkering bij Hoek van Holland. "Hier ligt nu een van de meest geavanceerde systemen ter wereld, en dat is voor een groot deel te danken aan onze samenwerking met Nederlandse ingenieurs", zegt Chandler van het waterschap.
Alle dammen en keringen hebben precies gedaan waarvoor ze gemaakt zijn.
Na Katrina kwam de steun uit Washington waar New Orleans al decennia om vroeg: meer dan 14 miljard dollar aan federaal geld om de deltawerken te bouwen. "We konden helemaal anders gaan denken over bescherming tegen het water", zegt Chandler. "Met de aanleg van dit systeem wordt een stormvloed al ver buiten de stad tegengehouden."
Het was daarom voor de waterschappen rond New Orleans ondanks alles ook wel een opwindende week. "Toen we zagen dat het een intense storm ging worden, zijn we hierheen gekomen en hebben we alles dichtgegooid," legt Chandler uit, "alle dammen en keringen hebben precies gedaan waarvoor ze gemaakt zijn."
Avondklok
"Het zou wel fijn zijn als iemand die paal uit mijn tuin komt halen", zegt Phil vanaf zijn stoep in LaPlace. Maar dat kan nog wel even duren. Op dit moment ligt de prioriteit bij de binnenstad, die moet zo snel mogelijk weer op de been komen. De burgemeester waarschuwt: New Orleans moet er rekening mee houden dat de basisvoorzieningen de komende weken niet terug zijn.
En zo kan de opluchting van de eerste momenten na Ida, via de verslagenheid van nu, alsnog omslaan in chaos. Want als de schaarste te lang duurt, groeit de angst voor plunderingen. Bij het verlaten van de stad zien we de eerste militairen op de straathoeken verschijnen. Om 20.00 uur gaat een avondklok in, niemand mag 's nachts de straat op.
Phil zet zich dan ook schrap: "Ze komen niet eerst bij ons, reken er maar op dat de rijkere delen van de stad eerder aan de beurt zijn", zegt hij. Daarin lijkt Ida dan toch weer opvallend veel op Katrina: de armere bevolking van New Orleans krijgt de zwaarste klappen. Phil glimlacht opnieuw: "Maar wij zijn ook het beste in overleven, dus het komt wel goed."
