Evacuatiepoging Kabul mislukt: 'Ik probeerde bij de gate te komen'

Het is gisteravond niet gelukt om een groep Afghanen en Nederlanders te evacueren uit Kabul. Het grote vrachtvliegtuig dat daarvoor bedoeld was, is opgestegen met slechts veertig mensen aan boord. Volgens Defensie kregen Afghanen geen toegang tot het vliegveld. De Amerikaanse militairen die de luchthaven beveiligen en de vluchten coördineren zouden hen hebben tegengehouden.

Een bron die nauw contact onderhoudt met Nederlanders op het vliegveld zegt tegen de NOS dat er 's middags door Amerikanen is geschoten, vermoedelijk als waarschuwing in verband met toestromende drukte bij de ingang. Daarbij is één persoon om het leven gekomen. Deze bron denkt dat dat incident er mede toe heeft geleid dat de toegang tot het vliegveld is afgesloten.

Ook de familie van de 20-jarige Aryan lukte het niet om aan boord van het militaire transportvliegtuig te komen. Zijn ouders, zijn 3-jarige broertje en 17-jarige zusje waren op familiebezoek in de Afghaanse hoofdstad omdat zijn oma ernstig ziek is.

'Een grote chaos'

Aryan, die in Nederland bleef, heeft zich ervoor ingespannen dat zijn familie zou worden geëvacueerd. "Ze mochten uiteindelijk naar het vliegveld gaan", vertelt hij aan de telefoon. Kort daarvoor heeft hij zijn familie gesproken. "Onderweg hoorden ze al veel schoten, er vielen ook granaten. Mijn zusje viel flauw in de auto. Eenmaal bij de luchthaven was ze weer bijgekomen, maar toen mijn familie uit de auto stapte werd aan iedereen getrokken. Het was een grote chaos."

Uiteindelijk gingen Aryans vader en oom op zoek naar een plek om de luchthaven binnen te komen. "Ik heb geprobeerd bij de gate te komen", zegt zijn vader tegen de NOS. Na veel moeite lukte dat, onder meer door zijn paspoort en een e-mail te tonen.

"De Amerikanen bewaken de gate. Ik heb daar mijn paspoort laten zien en gezegd dat ik Nederlands ben. Er was veel lawaai, ik hoorde niet goed wat de Amerikaan allemaal zei. Nadat ik drie keer had gezegd dat ik Nederlander ben, zei hij dat ik afstand moest houden, anders zou hij schieten. Ik besloot weg te gaan. Ik wilde niet het risico lopen om doodgeschoten te worden."

Aryan zegt dat zijn vader hem heeft verteld dat hij op dat moment zijn leven aan zich voorbij zag flitsen. "Hij trilde op zijn benen en wist niet meer wat hij moest doen."

De familie van Aryan besloot terug te gaan naar het appartement van de oom en tante in Kabul, bij wie ze hadden gelogeerd. Ze werden tegengehouden door de Taliban, maar mochten doorrijden toen ze zeiden dat ze naar het ziekenhuis moesten vanwege de flauwte van Aryans zus. Eenmaal in het appartement zagen ze dat in de straat oude Afghaanse militairen werden neergeschoten.

"Mijn zusje is 17, dat zij dit soort dingen ziet is onbeschrijfelijk erg. Ik had er echt vertrouwen in dat ze vandaag terug zouden gaan", zegt Aryan. "De ambassade kan regelen dat er een vliegtuig komt, maar hoe moet dat als je er niet in kan komen door de drukte?"

Avondklok

Ook zijn vader vraagt zich af hoe zijn gezin het land kan verlaten. "We moeten onze mail in de gaten houden, want ze kunnen ons ieder moment oproepen en dan moeten we direct naar het vliegveld gaan. Maar hoe? Als ik op het vliegveld ben, kom ik niet binnen. En het is avondklok en het is gevaarlijk. Hoe moet ik dat doen? Daar kan niemand mij antwoord op geven."

Demissionair minister Kaag van Buitenlandse Zaken spreekt van een "fluïde en chaotische situatie" rondom de luchthaven. "Er was een half uur-slot om mensen op de tarmac te krijgen. Veel mensen waren er en stonden aan de poort van de luchthaven. Hopelijk is er morgen en verbetering van de situatie."

"We willen dat de Amerikanen ons meer tijd geven. Er moet meer tijd komen dan een half uur. Alles is in handen van de Amerikanen bij de luchthaven. We blijven werken in Europees verband aan betere coördinatie", aldus Kaag.