Wie met het vliegtuig terugkomt van vakantie, moet in veel gevallen een vaccinatiebewijs of negatief testbewijs kunnen laten zien. Luchtvaartmaatschappijen moeten alle reizigers voordat ze het vliegtuig instappen controleren, maar die controle blijkt niet waterdicht.
De volledige controle gold al voor vluchten uit Spanje en Portugal. Sinds dit weekend is een coronabewijs ook verplicht voor reizigers uit andere populaire vakantielanden die op 'geel' staan. Voor de luchtvaart geldt een 100-procentscontrole, omdat alle passagiers via één ingang het toestel binnengaan en ze dus makkelijk te controleren zijn.
Bij aankomst op Nederlandse bodem doen de verschillende Veiligheidsregio's steekproeven bij de gate om te controleren of de luchtvaartmaatschappijen hun zaakjes op orde hebben. Op Eindhoven Airport kon tot vijf procent van de reizigers de afgelopen maanden geen geldig bewijs tonen. Die mensen zijn dus niet tegengehouden in hun vakantieland, terwijl dat wel had gemoeten.
"Wij noteren dan om welke luchtvaartmaatschappijen het gaat", zegt Adrie Hofman van de Veiligheidsregio Brabant-Zuidoost. "De Inspectie Leefomgeving en Transport zal daar dan verder onderzoek naar doen." Het percentage reizigers zonder coronabewijs is de laatste tijd wel gedaald, volgens het vliegveld.
Uit eigen waarneming weet Nieuwsuur dat luchtvaartmaatschappij Transavia vorige week op zeker twee vluchten vanuit Spanje geen controle uitvoerde. Hofman hoort deze signalen vaker, maar zegt er weinig mee te kunnen.
De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) bevestigt in een schriftelijke reactie dat er één onderzoek loopt. Welke luchtvaartmaatschappij of specifieke vlucht het betreft, wil de instantie niet kwijt. "Als blijkt dat een luchtvaartmaatschappij niet naleeft en haar systemen niet op orde heeft, dan kan een ILT-inspecteur namens de minister van Volksgezondheid een herstelsanctie opleggen in de vorm van een Last onder Dwangsom."
Als mensen geen adequaat bewijs kunnen overleggen, dienen ze geweigerd te worden.
Transavia zegt in een reactie dat signalen over haperende controles meteen worden opgepakt. Alle medewerkers op buitenlandse vliegvelden zijn volgens het bedrijf geïnstrueerd. Na meldingen worden zij nog eens op de regels gewezen.
'Onbegrijpelijk'
Coalitiepartijen D66 en CDA zijn onaangenaam verrast. D66'er Jan Paternotte noemt de haperende controles "verbazingwekkend". Juist in de luchtvaart is een 100-procentscontrole makkelijk uit te voeren, zegt hij. "Je wordt constant gevraagd om een paspoort of om een boardingpass. Dan is het toch heel makkelijk om ook even te checken of mensen die QR-code wel hebben."
Dat het toch in een heel aantal gevallen verkeerd lijkt te gaan noemt Paternotte "onbegrijpelijk". Zijn CDA-collega Joba van den Berg heeft het kabinet inmiddels om opheldering gevraagd. "Als mensen geen adequaat bewijs kunnen overleggen, dienen ze geweigerd te worden."
Ondanks de onvolledige controle en de toename van het aantal 'gele' landen, komen er geen extra steekproeven op de Nederlandse vliegvelden, laat het ministerie van Volksgezondheid weten.
Volgens Adrie Hofman van de Veiligheidsregio Brabant-Zuidoost is dat ook niet mogelijk. "Daarvoor hebben we de capaciteit niet." Wel worden vluchten uit landen waar de besmettingen hoog zijn zo goed mogelijk gemonitord: "Met een steekpoef kunnen wij natuurlijk ook een beetje sturen."
