38 jaar en ze had 'm, dacht ze: de bewogen dag van Van Vleuten

Vijf jaar lang werd ze lastig gevallen met vragen over hoe ze nou terugkeek op die olympische race in Rio de Janeiro, waarin ze in gewonnen positie zwaar onderuitging. Vijf jaar lang bereidde ze zich voor op een nieuwe kans. En zondag in Tokio dacht Annemiek van Vleuten, 38 jaar inmiddels, een paar minuten lang dat haar ultieme droom was uitgekomen.

"Ik heb hier geen woorden voor", was haar eerste reactie nadat ze de finish was gepasseerd. "De cirkel is rond", voegde ze eraan toe, terwijl ze de verzorger van TeamNL in de armen viel. Maar niet veel later werd ze uit haar droom geholpen.

De Nederlandse topfavoriete, die juichend de finish passeerde op het Fuji Speedway-circuit, pakte géén goud. Het bleek zilver te zijn.

De race van Van Vleuten in een notendop: ze ging hard onderuit na 65 kilometer koers, keerde weer terug in het peloton, demarreerde gelijk, begon aan een solo, werd weer teruggepakt, probeerde het in de finale nog een paar keer en uiteindelijk kwam ze alleen aan bij de finish.

Na zo'n wedstrijd, zei Van Vleuten later ook, kon ze niet anders dan trots zijn. Ze hield er bovendien een olympische medaille aan over en dat kan niet iedereen zeggen. Ook al was het niet de kleur waar ze voor gekomen was.

Maar zelfs nadat ze die knop had omgezet en de huldiging eenmaal achter de rug was, snapte ze eigenlijk nog steeds niet goed wat er nou was gebeurd. "We kregen gewoon geen informatie. Ik moest aan de motormensen van de tv gaan vragen wat het verschil was. Wij hebben nooit geweten wat de voorsprong was."

Over Anna Kiesenhofer had Van Vleuten het toen nog even niet, in gesprek met verslaggever Han Kock. Uiteraard heeft de Oostenrijkse het knap volgehouden en uiteraard verdient ze de felicitaties van Van Vleuten, maar de Nederlandse was nog vol van haar race.

Ze concludeerde dat ook de uittredend kampioene, Van der Breggen, niet wist wat de situatie was. "Anna zei op een gegeven moment dat het 45 seconden was met nog tien kilometer te gaan. Toen dacht ik: oké, dan pakken we dat terug."

Amateuristisch

Hoofdschuddend constateerde ze dat die informatie niet klopte. "Het is amateuristisch allemaal. Dit is de belangrijkste koers. Het laatste wat ik van Loes (bondscoach Loes Gunnewijk, red.) heb gehoord, was dat we het zwaar moesten maken op de klim. Dat we er eerder aan moesten beginnen."

Daarna gebeurde er veel, maar contact met Gunnewijk bleek lastig. "Marianne is nog een keer bij de auto geweest, maar zij vraagt ook met nog vijf kilometer te gaan of ik weet wat de voorsprong is."

Later bleek dat Vos als enige Nederlandse wél wist dat de Oostenrijkse nog voorop reed. "We pakten er twee terug en er waren er nog drie vooruit. Dus ik wist dat er nog eentje voor zat", zei Vos na de koers in RadiOlympia op NPO Radio 1.

"Dat was pas op het moment dat ik er al vandoor was, in de laatste drie kilometer. Toen heeft Marianne op een bord gezien dat Kiesenhofer voorop zat. Ik heb dat bord nooit meer gezien, want ik was al vertrokken", zei Van Vleuten later op de Japanse avond, toen ze met Dione de Graaff terugkeek op haar bewogen dag.

Bekijk het gesprek uit Studio Tokio hieronder.

"Onderschatting van de tegenstander, in combinatie met heel veel miscommunicatie en ook slechte communicatie vanuit de organisatie." Zo vatte Van Vleuten de koers van de Nederlandse rensters samen toen de eerste evaluatie met haar ploeggenoten en de bondscoach achter de rug was.

Verkeerde informatie

"Het was een samenloop van omstandigheden, maar een dingetje is dat er bij ons terecht kwam dat de Poolse alleen voorop zat. Toen we haar terugpakten, dachten we dat alles terug was. We hadden niet gehoord dat de Oostenrijkse op kop zat."

Dat Van Vleuten er toch een medaille aan over heeft gehouden, vervult haar tenslotte met trots. Dezelfde trots die ze vijf jaar eerder voelde, toen ze ook - in tegenstelling tot de buitenwacht - juist positief naar haar optreden keek. Want daar, aan de Copacabana in Brazilië, bewees ze voor het eerst dat ze op bergachtig terrein met de besten van de wereld meekon. Die nieuwe status bracht in de jaren daarna een vloot aan overwinningen teweeg.

Woensdag nieuwe kans, en in Parijs?

"Vandaag kan ik mezelf niets verwijten, behalve misschien dat ik de Oostenrijkse Kiesenhofer niet heb nagetrokken. Met de vorm zit het goed. Dat is ook het doel, dat heb je onder controle. Jammer dat het geen goud is geworden, maar ik kan met vertrouwen uitkijken naar de tijdrit woensdag."

En die olympische titel op de weg? Pas in 2024 is er een nieuwe kans, in Parijs. En stiekem heeft Van Vleuten die wedstrijd nog niet uit haar hoofd gezet.

"Ik moet zeggen dat ik vandaag wel aan het twijfelen ben geraakt. Misschien heb ik het plafond toch nog niet helemaal bereikt, want dit was misschien wel mijn beste wedstrijd ooit. Misschien kan ik mensen inspireren, dat je met 38 jaren jong nog je beste tijd kunt hebben."

Daar is niets aan gelogen. Dat weten we sinds 1985, toen Joop Zoetemelk op 38-jarige leeftijd wereldkampioen werd.