Het ministerie van Volksgezondheid (VWS) blijft vasthouden aan de alternatieve manier waarop het WOB-verzoeken over het coronabeleid afhandelt. De rechter oordeelde vorige maand dat die werkwijze niet mag.
Sinds het begin van de coronacrisis bepaalt het ministerie zelf wanneer, welke documenten naar buiten komen, terwijl WOB-verzoeken eigenlijk per stuk en binnen acht weken moeten worden behandeld. Nieuwsuur spande een rechtszaak aan vanwege die werkwijze.
In die zaak besliste de rechter drie weken geleden dat het ministerie WOB-verzoeken inderdaad per stuk moet afhandelen. VWS gaat nu in hoger beroep tegen die uitspraak, ondanks dat een meerderheid van Tweede Kamer minister Hugo de Jonge opriep om naar de rechter te luisteren en niet "deelplukjes" informatie openbaar te maken.
Nieuwsuur deed in juni 2020 WOB-verzoeken over drie onderwerpen: het overleg met het Outbreak Management Team, de corona-app en onderzoek naar de besmettelijkheid van kinderen. Nieuwsuur wacht al ruim een jaar op een reactie.
De rechtbank oordeelde dat de gevraagde documenten binnen twee maanden alsnog moeten worden geleverd, op straffe van een verhoogde dwangsom. Maar het ministerie zegt de documenten niet zo snel te kunnen geven en vraagt nu om een voorlopige voorziening (een soort kort geding) tegen de uitspraak.
Vijftig extra juristen
Het departement beweert dat het "praktisch niet uitvoerbaar is" om binnen de wettelijke termijn van twee maanden de stukken openbaar te maken en om individuele verzoeken te behandelen. In een brief aan de Kamer wijst de minister op de miljoenen corona-gerelateerde documenten die "inhoudelijk beoordeeld" moeten worden.
"Als alle WOB-verzoeken afzonderlijk zouden worden behandeld en daarmee telkens per verzoek door het bestand van twee miljoen documenten moet worden gegaan, zou dat tot vertraging en gefragmenteerde openbaarheid leiden", schrijft De Jonge.
VWS erkent dat de alternatieve werkwijze niet vlekkeloos verloopt: "Het beoordelingssysteem heeft de afgelopen maanden met storingen te kampen gehad waardoor de juristen minder snel konden werken."
Het ministerie neemt vijftig extra juristen aan om de huidige werkwijze, die door de rechter dus als omstreden verklaard is, uit te voeren.
Hoogleraar staatsrecht Wim Voermans noemt de reactie van het ministerie opmerkelijk: "VWS probeert de rekening voor achterstallig onderhoud weg te leggen bij de WOB-verzoekers. Het ministerie heeft die documenten nauwelijks gearchiveerd of niet zó georganiseerd dat ze die snel ter beschikking zouden kunnen stellen als dat zou moeten."
"Welke bibliotheek zegt tegen een bezoeker als die om een boek vraagt: 'Onmogelijk! Weet u wel hoeveel boeken we hier hebben?' Die volumes zelf zeggen niks en vormen geen excuus."
