Jorn Jonker
politiek verslaggever
Jorn Jonker
politiek verslaggever
Een Kamermeerderheid wil dat de besturen van waterschappen anders worden gekozen. Het moet democratischer, vindt de Tweede Kamer. Voortaan moeten alle zetels in het waterschapsbestuur via verkiezingen worden verdeeld.
Nu krijgen boeren, bedrijven en natuurorganisaties automatisch een deel van de zetels, dus zonder dat ze gekozen zijn. Vooral boeren en bedrijven krijgen op die manier zeggenschap. Het argument is dat deze groepen het meeste belang hebben bij het waterbeheer en bovendien relatief veel meebetalen.
Maar GroenLinks en D66 dienen een initiatiefwet in om dat te veranderen. Zij vinden dat iedereen belang heeft bij waterbeheer, het gaat immers ook om besluiten die het klimaat en het milieu raken. Ieders stem zou daarom even zwaar moeten wegen. PVV, PvdA, SP, PvdD en JA21 laten aan Nieuwsuur weten dat zij ook voor het afschaffen van de zogenoemde geborgde zetels zijn.
Actie afdwingen
Dit jaar verscheen al een rapport waarin werd gesteld dat het systeem met deze manier van zetels verdelen kan verdwijnen. Mensen uit de belangengroepen kunnen privé immers ook stemmen op politieke partijen die opkomen voor boeren of bedrijven en zo hun stem laten horen in het waterschap.
Minister Van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) schoof een besluit over dat rapport nog voor zich uit, maar de Kamer wil nu dus actie afdwingen door zelf de Kieswet en de Waterschapswet te veranderen. Voor Kamerleden Laura Bromet (GroenLinks) en Tjeerd de Groot (D66) weegt zwaar mee dat boeren volgens hen nu relatief veel macht hebben.
Zo kunnen boeren met veel zeggenschap volgens hen pleiten voor het wegpompen van regenwater, zodat het land beter met machines kan worden bewerkt. Dat lukt niet als het land te zompig is. Maar om de droogte in de zomer te bestrijden, is het beter om het water in reservoirs en beekjes vast te houden. En bovendien: als boeren het grondwaterpeil laag houden, kan er meer CO2 in de lucht komen doordat bijvoorbeeld veengrond verdroogt. Dat leidt tot extra uitstoot.
Kleine revolutie
De vermeende macht van de boeren is niet de enige reden om de automatische toekenning van zetels te willen afschaffen. De PVV is hier bijvoorbeeld voor omdat dat democratischer zou zijn.
De partij wil het liefst dat burgers het waterschapsbestuur kiezen via de provinciale verkiezingen, zonder aparte waterschapsverkiezingen. Deze initiatiefwet is een eerste stap in die richting, redeneert PVV-Kamerlid Barry Madlener. Ook de SP denkt er zo over. En Joost Eerdmans van JA21 zegt: "Als bedrijven of boeren in het waterschap willen, moeten ze gewoon met een eigen lijst aan de verkiezingen meedoen."
Bromet en De Groot zijn blij dat er een Kamermeerderheid is voor het afschaffen van de geborgde zetels. "Historisch" en "een kleine revolutie" noemen ze het zelfs.
