Waarom minderjarigen (g)een vaccinatie willen: 'Bang dat ik mijn ouders kwets'
Nu alle volwassenen een uitnodiging voor een coronavaccinatie hebben gekregen, is het de beurt aan gezonde tieners. Tenminste, als het aan kinderartsen en de Gezondheidsraad ligt. De raad adviseert vandaag om gezonde jongeren tussen de 12 en 18 jaar die dat zelf willen, ook te laten vaccineren. Maandag waren de kinderartsen al om. Maar willen jongeren dat vaccin eigenlijk wel?
Uit een vragenlijst van NOS Stories, die is ingevuld door 3800 minderjarigen, blijkt dat het grootste deel van hen klaar is voor een prik. "Ik wil gevaccineerd worden, om zelf met een veiliger gevoel rond te lopen. En ook om anderen beter te beschermen", zegt Dianne van 16.
Ze hoort bij de 74 procent van de jongeren die in de vragenlijst aangeeft een vaccinatie te willen. "Daarnaast hebben wij, jongeren, anderhalf jaar lang alles gemist. Geen feestjes, niet normaal naar school kunnen. Ik mis het leren kennen van nieuwe mensen heel erg."
Leuke dingen doen, zoals op vakantie gaan of weer kunnen feesten, is een van de meest genoemde redenen om de vaccinatie te nemen. Meer dan de helft van de jongeren geeft aan om om die reden een afspraak te maken, zodra dat kan.
Maar dat stuit andere jongeren juist tegen de borst. Want, vindt Mandy (16), zo wordt het vaccin ook ingezet als manipulatie. "Niet meer hoeven testen om naar evenementen te kunnen, vind ik geen goede reden om je te laten vaccineren. Een middel waarbij je, als je het niet doet, wordt beperkt in je vrijheid".
De langetermijneffecten
Net zoals Mandy weten honderden anderen nog niet zeker of ze de prik (al) willen. "Ik heb al corona gehad en daardoor antistoffen opgebouwd. Daarom weet ik niet of het nodig is om me te vaccineren", schrijft iemand. Voor vijfhonderd jongeren, die de vragenlijst invulden is het zeker: zij nemen geen vaccin. De belangrijkste reden? Het gebrek aan kennis over de langetermijneffecten van verschillende vaccins.
"Ik vind het te onduidelijk wat de bijwerkingen zijn over een aantal jaar. Er gaan geruchten rond over auto-imuunziektes en dat het mogelijk invloed heeft op je vruchtbaarheid. Daar wil ik het niet op wagen", schrijft iemand van 14.
"De angst voor langetermijneffecten komt inderdaad het meest naar voren als je met jongeren spreekt over vaccineren", zegt GGD-arts Putri Hintaran. "Maar op basis van wat we nu weten over de bestandsdelen van dit vaccin, is het niet aannemelijk dat het je vruchtbaarheidssysteem aantast. Dat is iets heel anders dan je afweersysteem."
Kiezen voor je vader of moeder
Een gesprek over vaccineren brengt niet alleen op maatschappelijk en politiek gebied veel teweeg, de verdeeldheid is bij sommige jongeren ook thuis te merken. Veruit het grootste deel van de jongeren geeft aan zelf of in samenspraak met ouders de keuze te maken, maar bij sommige jongeren leidt dat wel tot ingewikkelde situaties.
Zoals bij de 16-jarige Vera. Haar ouders zijn gescheiden. Haar vader is prik-voorstander, haar moeder prik-tegenstander. Er worden een hoop corona- en vaccinatie-onderzoeken over en weer gestuurd, soms ook naar Vera. "Dan heb ik weleens het gevoel dat ik een partij moet kiezen, want mijn ouders vragen ook wat ik ervan vind. Dan ben ik wel eens bang dat ik een van hen kwets", vertelt ze.
De 16-jarige Hannah herkent dit: "Soms als we met de familie bij elkaar zijn gaat het over corona en dan voel je de spanning. Mijn broer heeft best wel een heftige vorm van corona gehad, dus die is voor vaccineren, maar mijn ouders willen dat ik de langetermijngevolgen afwacht."
Vanaf je zestiende mag je zelf bepalen of je een prik wil. Daaronder heb je in principe toestemming nodig van één ouder, maar kom je er niet uit, dan beslist het kind.
Nog even afwachten
Zowel Hannah als Vera hebben uiteindelijk besloten nog even af te willen wachten met het nemen van een prik, tot er meer bekend is over de langetermijneffecten ervan. Vera: "Mijn vader vindt dat geen verstandige keuze, maar mijn ouders laten mij en de rest van het gezin zelf bepalen. Het moet goed voelen."
