Verlies van Netanyahu verdeelt Israël: 'Comeback niet uitgesloten'

Op de voorpagina van The Jerusalem Post prijkt vandaag een foto van de kersverse Israëlische premier Naftali Bennett, arm in arm met Yair Lapid, de nieuwe minister van Buitenlandse Zaken. In de kop de verzoenende woorden van Bennett: "Het is tijd om het land te genezen."

Die woorden sprak Bennett gisteren, op de dag dat het parlement voor een nieuwe regeringscoalitie stemde. In het verhitte debat voor de stemming werd hij voortdurend onderbroken door leden van Natanyahu's Likud-partij. Deze partij, met dertig zetels nog altijd de grootste van Israël, kan het verloren premierschap van hun leider moeilijk verkroppen.

Ondertussen werd er feest gevierd in Tel Aviv, waar Netanyahu's tegenstanders opgelucht reageerden toen duidelijk werd dat hij het veld moest ruimen. Maar er waren ook Netanyahu-aanhangers naar zijn huis gegaan om hem te steunen:

De nieuwe regering, waarvan de acht partijen ideologisch erg uiteenlopen, begint meteen met een wankel evenwicht.

De minieme meerderheid in het parlement van 60 zetels voor en 59 tegen die de regering-Bennett mogelijk maakt, is volgens correspondent Ties Brock vergelijkbaar met de verdeeldheid in het land. "Er is heel verschillend gereageerd."

Er werd feest gevierd, maar Netanyhu's aanhangers houden hun hart vast over de toekomst van Israël. "Hij wordt gezien als de man met ervaring", legt Brock uit. "Als de leider die het land de afgelopen twaalf jaar land heeft beschermd. Dat die het veld moet ruimen, zorgt bij hen voor onzekerheid."

Vertrouwen winnen

De supporters van Netanyahu bevinden zich door het hele land, met name in de werkende klasse. "Velen van hen zien Netanyahu als de enige die Israël op het wereldtoneel kan beschermen tegen de vijanden van de Joodse staat."

Het is aan de nieuwe regering om snel het vertrouwen te winnen van de bevolking. Een belangrijke stap is het opstellen van een begroting. "Daar heeft het lang aan geschort", zegt Brock. "Sinds 2019 is er geen goed functionerende regering in Israël, waardoor projecten stil kwamen te liggen."

De nieuwe regering wil daar snel verandering in brengen. "Bennett zal zich gaan richten op investeringen voor bijvoorbeeld gezondheidszorg, onderwijs en infrastructuur."

Afkeer van Netanyahu als bindende factor

Met Bennett heeft Israël een premier die politiek-ideologisch nog rechtser is dan Netanyahu. Maar door de verdeeldheid van de coalitie zullen onderwerpen als het conflict met de Palestijnen en de verhouding tussen religie en staat niet hoog op de agenda staan, zegt Brock.

Toch zorgt de situatie ervoor dat Bennett er eigenlijk niet omheen kan. "Morgen is bijvoorbeeld al een mars van nationalistische Israëliërs door Oost-Jeruzalem gepland. En een pas gestichte Israëlische nederzetting in Palestijns gebied staat op de nominatie om ontruimd te worden. Onder zulke kolonisten heeft Bennett veel aanhangers, maar linkse partijen staan achter die ontruiming. Dat maakt het ingewikkeld."

De rol van Netanyahu is ook nog niet uitgespeeld. "Er kan een partij uit de coalitie stappen, binnen het parlement kan de minieme meerderheid verloren gaan. Er kan van alles gebeuren. Maar tot nu toe is de afkeer van Netanyahu binnen de coalitie een gemeenschappelijke bindende factor."

Comeback niet uitgesloten

En dan is er nog de rechtszaak tegen Netanyahu, die van corruptie wordt verdacht. "In het verleden heeft hij de zaak nog kunnen vertragen, en kunnen zeggen dat hij er geen tijd voor had omdat hij het land moest leiden. Dat excuus kan hij alvast niet meer gebruiken."

Wordt hij veroordeeld, dan is de politieke carrière van Bibi voorbij. Maar dat hij kan terugkomen uit een geslagen positie heeft Netanyahu al eerder bewezen. "In 1999 verloor hij de verkiezingen, maar tien jaar later was hij weer premier. Hij is 71, dus het moet niet weer tien jaar gaan duren, maar een comeback is zeker nog niet uitgesloten."