Drie weken lang stonden ze tegenover elkaar in de rechtszaal in Californië: Epic Games en Apple. De zaak draaide om de machtspositie van Apple. Maakt het Amerikaanse bedrijf achter de iPhone misbruik van zijn rol als techgigant? Ontwikkelaars van game-apps keken met veel interesse naar de strijd tussen de twee reuzen binnen hun industrie.
Epic Games is de ontwikkelaar van het populaire videospel Fortnite. Het Amerikaanse bedrijf spande in augustus vorig jaar een rechtszaak aan nadat Apple Fortnite uit zijn App Store verwijderde. Apple verplicht bedrijven achter apps dertig procent van de inkomsten via de App Store af te staan aan Apple.
Dat is oneerlijk, betoogde Epic Games voor de rechter. Dertig procent is een te hoge beloning voor Apple, voor alleen het faciliteren van de App Store. Daarnaast biedt Apple geen alternatieve mogelijkheden aan om apps op iPhones of iPads te downloaden.
David tegen Goliath?
"Het is toch een beetje alsof je lievelingsoom je vader te lijf gaat", zegt voorzitter van de Nederlandse branchevereniging voor game-ontwikkelaars (DGA) Derk de Geus. "Apple opende met de iPhone een nieuwe wereld voor de game-industrie. De smartphone maakte gamen toegankelijker. Daarmee hebben ze voor ons een gigantische rol gespeeld."
Ook Epic Games is populair onder ontwikkelaars. Behalve dat de Amerikaanse ontwikkelaars mooie games maken, zijn het volgens De Geus ook de 'good guys' die strijden voor eerlijke prijzen. "Natuurlijk hebben ze zelf een commercieel belang, maar je moet toch maar durven om het op te nemen tegen Apple." Ondanks Epics eigen successen profileert het bedrijf het juridische conflict graag als een strijd tussen David en Goliath. Onder de hashtag #freefortnite werd een campagne gestart tegen het 'monopolistische Apple'.
Machtspositie
De rechtbank in Californië doet op zijn vroegst in augustus uitspraak, maar de rechter verwacht meer tijd nodig te hebben om alle documenten te bestuderen. Winst voor Epic kan voor Apple grote gevolgen hebben. Hoewel de uitspraak niet in Europa geldt, zou het volgens hoogleraar mededingingsrecht Anna Gerbrandy wel de grote techbedrijven kunnen aanzetten hun verdienmodellen te heroverwegen. Gerbrandy: "De markt kan pas fundamenteel veranderen als er iets verandert aan het verdienmodel van deze platforms."
Zolang Apple als enige mag beslissen wie er toegang tot de App Store heeft - en tegelijkertijd de poort tot de miljard wereldwijde iPhonegebruikers gesloten houdt voor andere app stores - zullen de klachten van ontwikkelaars blijven toenemen, is de verwachting.
Dertien grote ondernemingen, waaronder Epic en Spotify, richtten in september vorig jaar de Coalition for App Fairness op om de druk op Apple op te voeren. Hun boodschap is gelijk aan die van Epic tijdens de rechtszaak: maak meer toegangspoorten voor apps tot iPhones mogelijk en vraag minder commissie.
Apple hield de hele zaak vast aan twee argumenten. Het bedrijf zegt geen monopolie te hebben; Fortnite is ook op andere consoles dan die van Apple te spelen. En ten tweede: de dertig procent commissie is niet te veel. Voor het geld dat naar Apple gaat, houdt het bedrijf zijn App Store veilig en biedt het ontwikkelaars toegang tot een grote markt. Dat Apple zich toch zorgen maakt, bleek eind vorig jaar al. De Amerikanen besloten toen dat kleine app-ontwikkelaars sinds 2021 nog maar vijftien in plaats van dertig procent commissie hoeven te betalen.
Wie wint?
Hoewel een uitspraak in het voordeel van Epic niet direct van invloed is op de Europese markt, heeft De Geus de zaak toch met veel interesse gevolgd. Uit de duizenden documenten die werden aangevoerd in de rechtszaal, kwamen veel nieuwe feiten over zijn industrie naar voren. Zo zou ruim zestig procent van de omzet van Apple uit de App Store met games worden verdiend. "Dat is voor ons nuttige informatie."
Heeft Epic na drie weken in de rechtbank ook daadwerkelijk kans van slagen? Dat hangt ervan af binnen welk ecosysteem de macht van Apple wordt geïnterpreteerd door de rechter, zegt Gerbrandy. "Op je iPhone moet je gebruikmaken van de App Store, dus daar heeft Apple duidelijk een machtspositie. Maar je kan ook uitzoomen naar de markt van allemaal andere apparaten waarop je games als Fortnite kan spelen. Dan is Apple's rol veel kleiner."
