CBS: jeugdcriminaliteit neemt af, maar laatste jaren stijging ernstige delicten

De criminaliteit onder minderjarigen en jongvolwassenen is de afgelopen zes jaar afgenomen, in vergelijking met de vijftien jaar daarvoor. Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), dat wel een kanttekening plaatst bij die cijfers. In de laatste jaren neemt de ernstige jeugdcriminaliteit weer iets toe.

Volgens het CBS nam in de periode 2015 tot 2020 onder de meeste bevolkingsgroepen, in de meeste buurten en voor de meeste typen delicten de jeugdcriminaliteit af, vergeleken met de jaren voor 2015. Verder daalde het aantal veroordeelde minderjarigen van 2015 tot 2019 met een derde.

Juist meer ernstige delicten

De daling van de jeugdcriminaliteit zet de laatste jaren niet op alle vlakken door. Dan gaat het met name om ernstige delicten. Zo steeg het aantal door justitie veroordeelde minderjarige daders van doodslag sinds 2016 met meer dan de helft naar 45 in 2019. In dezelfde periode nam ook het aantal veroordeelde minderjarige daders van vermogensdelicten, zoals diefstal of oplichting met geweld, met 13 procent toe.

Verder bleef het aantal jonge plegers van zware mishandeling de laatste jaren gelijk en waren er vorig jaar meer jonge verdachten van wapenincidenten, vergeleken met 2019.

'Fatale gevolgen'

"We hebben het over ernstige geweldsdelicten, zoals gewapende overvallen, waarbij soms jongens van 13 tot 15 jaar in aanraking komen met machetes en vuurwapens", zegt landelijk jeugdofficier van justitie Rianne de Back in het NOS Radio 1 Journaal. "Het gaat dan om berovingen op straat of in een tunneltje, waarbij iPhones of merkkleding worden gestolen."

Ook zijn er volgens De Back meer conflicten waarbij jongeren elkaar opzoeken op straat en messen bij zich dragen. "Dan loopt het conflict uit de hand en worden die messen gebruikt, soms met fatale gevolgen."

Dat het nu vaker lijkt te escaleren met wapengebruik, komt volgens de jeugdofficier doordat jongeren makkelijker wapens bij zich dragen. "Ze zeggen dat ze het doen uit zelfverdediging of omdat ze het stoer vinden."

De toename van het aantal ernstige delicten was volgens De Back zowel in 2019 en in 2020 te zien: onduidelijk is dus of de coronacrisis dit versterkt heeft.

"Wat we zien is dat een deel van de jongeren - en het lijkt uit het niets - opeens in beeld komt via een heftige gewapende overval of steekincident", legt De Back uit. Vaak blijkt achteraf dat er al veel signalen waren dat het niet goed ging, bijvoorbeeld thuisproblematiek en schoolverzuim.

Volgens de jeugdofficier is het vooral belangrijk dat wordt ingezet op goede voorlichting en dat de ouders hier ook bij betrokken worden.