In India zijn mensen die bij rivieren wonen de afgelopen weken opgeschrikt door de vele lichamen die voorbij kwamen drijven. Het was het eerste overduidelijke teken dat corona veel slachtoffers maakt op het platteland. Hoeveel precies, is heel lastig te zeggen.
Veel mensen uit de plattelandsgebieden die vermoedelijk aan corona zijn overleden, zijn niet van tevoren getest en daarom niet geregistreerd als dodelijke slachtoffers van de ziekte. Van mensen die niet in een ziekenhuis sterven, wordt het overlijden vaak helemaal niet geregistreerd, waardoor de officiële cijfers erg onbetrouwbaar zijn. Veel informatie komt van lokale journalisten, die letterlijk van dorp tot dorp gaan.
Abdul Alim Jafri (30) is zo'n journalist in de deelstaat Uttar Pradesh. Hij woont met zijn ouders in de regionale hoofdstad Lucknow, maar reist ook veel in het district Gorakhpur, waar hij oorspronkelijk vandaan komt. "Ik heb veel vrienden, oud-schoolgenoten en andere contacten in de regio. Via WhatsApp krijg ik te horen wat er in de dorpen gebeurt. Als dat iets opvallends is, dan ga ik erop af."
Dood na ademhalingsproblemen
De dag dat we hem spreken, volgt Jafri een tip op ongeveer drie uur rijden van de stad Gorakhpur, de hoofdstad van het gelijknamige district. In het dorp Bairia Khas zouden in korte tijd vijftien mensen zijn gestorven. Maar dit is niet in de officiële cijfers te zien.
Vanuit de taxi belt Jafri het dorpshoofd, Barrister Yadav. Deze bevestigt dat het er "minstens vijftien" zijn. De meesten hadden ademhalingsproblemen, maar konden voor hun dood niet getest worden op corona.
Jafri gaat van dorp tot dorp en praat met de kinderen van ouders die zijn overleden:
Het aantal mensen dat in India stierf aan corona is sowieso onder gerapporteerd. Officieel zijn het er ruim 300.000. Volgens experts waar The New York Times mee sprak, zijn het er in werkelijkheid zeker twee keer zoveel, en waarschijnlijk zelfs ruim vijf keer zoveel. Hoeveel meer mensen dan normaal zijn gestorven, wordt misschien pas duidelijk bij de volgende volkstelling. Die stond eigenlijk dit jaar gepland, exact tien jaar na de vorige, maar is vanwege corona uitgesteld.
'Geen paniek zaaien'
In dorpen zijn de werkelijke aantallen nog lastiger te achterhalen dan in de steden. De dorpelingen laten zich niet graag testen en het ontbreekt lokale zorgcentra aan testkits en mankracht. Maar in elk geval in deelstaat Uttar Pradesh komt het volgens Jafri ook doordat de regering de werkelijkheid niet wíl laten zien.
Eind april zagen veel journalisten met eigen ogen dat ziekenhuizen in Uttar Pradesh vol lagen en dat er zuurstoftekorten waren. Maar de eerste minister van de deelstaat, de monnik Yogi Adityanath van premier Narendra Modi's partij BJP, verscheen op tv met de mededeling dat "er geen gebrek aan bedden, geen gebrek aan zuurstof en geen gebrek aan levensreddende medicijnen" was.
"Sommige mensen proberen expres paniek te creëren", aldus Adityanath. Later zei hij in een videogesprek met journalisten dat diegenen die "geruchten verspreiden" zouden worden aangepakt met strenge wetten.
Veel leraren overleden
Een dokter die voor de overheid werkt, wil daarom alleen anoniem met Jafri praten. Hij is bang dat zijn contract anders niet wordt verlengd. Ook volgens hem is het werkelijke aantal coronadoden veel hoger dan de officiële cijfers.
"Onlangs kwam er een verklaring van de secretaris van Volksgezondheid dat er in heel Uttar Pradesh drie leraren zijn overleden. Dit is absoluut niet waar", aldus de dokter. Volgens onderwijsvakbonden stierven er zeker 1600 leraren in de deelstaat, nadat ze eind april en begin mei verplicht moesten helpen bij de dorpsverkiezingen die werden gehouden.
Dreigtelefoontjes
Jafri's werk, dat te lezen is op de Engelstalige nieuwssite Newsclick, blijft niet onopgemerkt. "Ik krijg dreigtelefoontjes", zegt hij nonchalant. "Elke dag, het is heel normaal hier." Ook zijn bezoek aan de dorpen met Nieuwsuur is opgevallen. "Dorpelingen zijn blij met de aandacht. Maar overheidsfunctionarissen iets minder."
Volgens Jafri lijkt het of de regering de crisis, die in zijn ogen overduidelijk is, niet wil accepteren en niet met volle kracht wil aanpakken. "Want mensen wachten nog steeds, op van alles. Ze moeten getest worden en hebben medicijnen nodig. Mensen sterven, met covid-symptomen. Dus we blijven de dorpen ingaan. Dat is wat nodig is, het is onze plicht."
