Punkmuziek als ‘wapen’ tegen de militaire staatsgreep in Myanmar

• Lennard Swolfs

  redacteur Buitenland

"Vecht voor je rechten! Vecht voor je leven! Het is tijd voor een revolutie!" Met die woorden roept de 33-jarige punker Kyaw Kyaw in zijn nummer One Day de bevolking op om in opstand te komen tegen het leger in Myanmar. Met hun muziek verzet de punkband Rebel Riot zich tegen de militaire staatsgreep van begin februari.

Bekijk hier de videoclip van het nummer One Day:

De harde toon die hij aanslaat in zijn muziek staat in sterk contrast met wie Kyaw Kyaw is. Goedlachs en kalm vertelt hij via Skype dat hij hoopt dat zijn muziek de Myanmarezen samenbrengt. "We hebben geen wapens, maar met muziek kunnen we terugvechten." Ook wil hij aan de wereld laten zien wat er in zijn land gebeurt. "Mensen worden doodgeschoten op straat."

Sinds de machtsovername van het leger worden de protesten met harde hand neergeslagen. In drie maanden tijd zijn volgens de lokale mensenrechtenorganisatie Assistance Association for Political Prisoners ruim 700 demonstranten gedood door veiligheidstroepen. Het aantal politiek gemotiveerde arrestaties staat op meer dan 3500.

Flashmobs

In de eerste weken van de staatsgreep waren de punkers op veel demonstraties aanwezig. Schreeuwend liepen ze door de straten van de belangrijkste stad Yangon. Vaak met de anarchistische vlag in hun hand en drie vingers in de lucht, het verzetssymbool dat is overgenomen uit de filmreeks The Hunger Games.

Maar massaal demonsteren is door het harde optreden van het leger te gevaarlijk geworden. Daarom bedachten de Myanmarezen een nieuwe strategie. Ze organiseren nu flashmobs waarbij de demonstranten korte tijd samenkomen en veel aandacht trekken. Voordat de politie de kans krijgt ze te arresteren, splitsen de betogers op.

Ook hier speelt de punkgemeenschap een belangrijke rol in, vertelt Kyaw Kyaw. Zijn vrienden en hij staan op de uitkijk voor de politie en het leger. Zodra ze die signaleren, bellen ze meteen de leider van de flashmob om de demonstranten te waarschuwen. "Als de politie komt, gebruiken we codetaal, zoals 'uw bestelling is klaar'", legt Kyaw Kyaw uit.

Het liefst zou de 33-jarige punker meedoen aan de flashmobs, maar vanwege zijn opvallende uiterlijk is hij een te makkelijk doelwit. "Ze kunnen mij zo opsporen. Bovendien spioneren veel mensen in mijn buurt voor het leger."

Food Not Bombs

Toen Kyaw Kyaw Rebel Riot oprichtte in 2007, was het leger ook aan de macht. Al snel beseften de punkers dat muziek alleen niet voldoende was om het systeem te bestrijden. Daarom begon de band met allerlei hulpacties voor de arme bevolking in het land. "Het is te makkelijk om te klagen over een systeem waar je tegen bent. Het is daarom belangrijk dat je een volgende stap zet en er iets aan doet."

Met hun project Food Not Bombs delen ze gratis voedselpakketten uit aan daklozen. Met datzelfde project zorgen ze er nu voor dat de demonstranten en hun families voldoende te eten hebben. "Veel Myanmarezen die de straat op gaan, zijn hun baan verloren en hebben dus geen inkomen. Daarom zorgen wij voor bijvoorbeeld rijst, aardappelen, olie en een klein beetje geld."

Ook zorgt de punkgemeenschap ervoor dat de betogers beslagen ten ijs komen bij de demonstraties. Ze delen gratis helmen, gasmaskers en kogelwerende vesten uit. De kosten van al deze activiteiten betaalt de band uit de opbrengst van hun muziek en donaties die ze ontvangen van punkers over de hele wereld.

'Geen slaaf van het regime'

Zelfs nu Kyaw Kyaw naar de achtergrond is verdwenen en de protestbeweging vooral achter de schermen steunt, loopt hij gevaar. Alle activiteiten die bijdragen aan de demonstraties zijn verboden.

"Natuurlijk ben ik bang", zegt hij. "Ik ben bang om gearresteerd te worden of zelfs om gedood te worden. Maar ik ben nog banger om als slaaf te leven onder een militaire dictatuur. Daarom blijf ik vechten tegen de machthebbers."

Het liefst ziet Kyaw Kyaw een Myanmar waarin iedereen gelijk is en waarin de jonge generatie het voor het zeggen heeft.