Obese 65-plussers wachten nog op vaccin, terwijl corona juist voor hen gevaar is
Op 1 juli kan iedereen die dat wil tenminste één prik hebben gehad, verwacht minister Hugo de Jonge. Om dat te halen moeten de GGD's het aantal vaccinaties drastisch uitbreiden van zo'n 300.000 naar ruim anderhalf miljoen per week. Ook de huisartsen moeten tenminste een miljoen mensen gaan vaccineren. In een deel van het land zijn zij inmiddels begonnen met het vaccineren van 64- en 63 jarigen.
Het ministerie van Volksgezondheid wil dat huisartsen drie risicogroepen voorrang geven. Een daarvan is de groep mensen met levensbedreigende obesitas (met een BMI hoger dan 40). Maar de huisartsen hebben de instructie, zo bevestigt ook de Landelijke Huisartsenvereniging (LHV), dat zij alleen obese mensen ónder de 65 mogen inenten.
Ouderen met morbide obesitas moeten dus nog wachten. Dat terwijl zij bij besmetting met het coronavirus juist de meeste kans lopen om op de intensive care te belanden.
'Grote kans op slechte afloop'
In Nederland hebben naar schatting 17.500 mensen tussen de 65 en 75 een BMI van boven de 40. De GGD verwijst ze nu naar de huisarts en de huisartsen moeten ze officieel doorverwijzen naar de GGD, waar ze vermoedelijk nog weken moeten wachten.
Peter van der Voort, hoofd van de intensive care van het UMCG in Groningen, vindt dat ouderen met een BMI boven de 40 zo snel mogelijk gevaccineerd moet worden. "Voor hen is corona echt een gevaar. En er zijn genoeg vaccins om dat te doen."
Hij benadrukt dat het maar een kleine groep betreft, maar dat het er wel een is die "veel zorg consumeert" en bovendien veel risico loopt. "Als je oud bent en overgewicht hebt, heb je nog weer meer kans op ernstig beloop en slechte afloop. Het zijn twee risicofactoren die optellen."
We moeten steeds improviseren. Het is micromanagement waar we als artsen veel tijd aan kwijt zijn en waar we niet zoveel mee kunnen.
De reden dat obese 65-plussers nog niet bij de huisarts terechtkunnen, is dat het AstraZeneca-vaccin waarmee de artsen prikken, aanvankelijk minder geschikt leek voor ouderen. De Gezondheidsraad is al van gedachten veranderd, maar de richtlijn is nog niet aangepast.
Huisarts Bart Timmers uit 's Heerenberg vindt het een treffend voorbeeld van hoe versnipperd de vaccinatiestrategie is geregeld. "De officiële instructie luidt dat we alleen mensen met een BMI van boven de 40, tot 65 jaar mogen inenten. Maar op de website van het RIVM staan op twee plekken verschillende mededelingen."
"Het ingewikkelde is dat we steeds moeten improviseren. Het is micromanagement waar we als artsen veel tijd aan kwijt zijn en waar we niet zoveel mee kunnen."
Timmers ziet de derde golf aan besmettingen aankomen, en wil dus niets liever dan vaccineren. Hij zocht zelf naar een oplossing voor de 65-plussers met overgewicht in zijn praktijk en houdt zich niet strikt aan de richtlijn. "Zoals het nu geregeld is met die kleine groepen, dat is voor ons niet te doen. Dat moet echt eenvoudiger, anders houden we het niet vol."
'Afwijken geeft onrust'
Huisarts Niels Harkink uit Zeist houdt zich wél keurig aan de richtlijn. "Mijn wens is dat de richtlijn gewoon zo blijft. Afwijken geeft onrust. En die onrust komt weer bij de huisarts terecht. Mensen vragen constant wanneer ze aan de beurt zijn en daar kan ik dan geen antwoord op geven."
Bovendien is het lastig om de mensen met een BMI van boven de 40 op te sporen, zegt hij. "We kennen niet altijd het gewicht van de mensen. Er zijn vast mensen binnen mijn praktijk die zo zwaar zijn, maar ik ken ze zeker niet allemaal."
IC-arts Van der Voort zou juist een veel grotere groep mensen met overgewicht vaccinvoorrang hebben gegeven. Dat had volgens hem veel IC-opnames gescheeld. "Als je bijvoorbeeld mannen van boven de 50 met een BMI hoger dan 30 eerder had geprikt, had je 44 procent IC-opnames kunnen voorkomen." Die extra ruimte zou de druk op de zorg hebben verlicht. Wellicht hadden we dan sneller kunnen versoepelen, aldus Van der Voort.
Met bijvoorbeeld voorlichtingscampagnes en brieven had de overheid mensen met overgewicht kunnen vinden en aansporen een vaccin te nemen, zegt hij. "Het gaat nu allemaal stilletjes, iedereen moet nu gewoon maar thuis wachten."
Minister belooft oplossing
Minister Hugo de Jonge laat weten dat hij begin volgende week met een oplossing komt. Aanvankelijk adviseerde de Gezondheidsraad het AstraZeneca-vaccin alleen te gebruiken bij mensen tot 65 jaar, maar inmiddels stelt de raad dat het middel ook bij oudere mensen ingezet kan worden. Dat biedt een mogelijkheid om 65-plussers met een BMI van 40 of meer ook snel via de huisarts te vaccineren.
