Secretaresse concentratiekamp (95) aangeklaagd voor moorden

In Duitsland is een oud-secretaresse van het concentratiekamp Stutthof aangeklaagd voor medeplichtigheid aan de daar gepleegde moorden. Het is voor het eerst in vele jaren dat een Duitse vrouw zich voor haar daden in de Tweede Wereldoorlog moet verantwoorden.

De nu 95-jarige vrouw uit de buurt van Hamburg, van wie de identiteit niet is bekendgemaakt, werkte tussen juni 1943 en april 1945 in het concentratiekamp bij Danzig, het huidige Gdansk in Polen. Ze was secretaresse van de commandant toen er duizenden Joden, Sovjetkrijgsgevangenen en Polen systematisch werden vermoord.

Omdat de vrouw destijds jonger dan 21 was en dus minderjarig voor de Duitse wet, wordt haar zaak door de jeugdrechter behandeld. Die zal eerst uitspraak moeten doen of de vrouw een proces aankan.

Medeplichtig

Volgens de aanklager maakte de secretaresse met haar werk de wandaden die er in het kamp werden gepleegd mede mogelijk. Daarom kan ze als Beihilfe worden vervolgd zonder dat er bewijs is dat ze zelf gevangenen iets heeft aangedaan.

Deze redenering werd voor het eerst succesvol toegepast tegen kampbewaker John Demjanjuk, die als bewaker van Sobibor tot vijf jaar cel werd veroordeeld in 2011. Daarna volgden meer zaken tegen hoogbejaarde verdachten. Vorig jaar kreeg oud-Stutthof-bewaker Bruno Dey op 93-jarige leeftijd nog een voorwaardelijke celstraf van twee jaar.

Ontberingen

Stutthof was het eerste concentratiekamp dat de nazi's buiten Duitsland opzetten, een dag na de inval in Polen. Van de 100.000 mensen die er werden vastgezet, overleefden zo'n 65.000 dat niet. De slachtoffers werden vergast, kregen een nekschot of stierven aan ontberingen en ziektes in het kamp. Stutthof was het laatste kamp dat werd bevrijd: op 9 mei 1945.

In de jaren na de oorlog werden al tientallen medewerkers van het kamp in Polen berecht. Daarbij kregen onder anderen enkele vrouwelijke bewakers de doodstraf. Administratief personeel werd in deze jaren nog niet vervolgd voor hun betrokkenheid.

De Duitse justitie startte in 2016 een nieuw onderzoek naar medewerkers van Stutthof die nog in leven waren. In de complexe zaak zijn ook getuigen in de VS en in Israël gehoord. Er lopen ook nog onderzoeken naar personeel van Buchenwald, Sachsenhausen, Neuengamme en Mauthausen.