Oud-kampbewaker Bruno Dey (93) krijgt twee jaar voorwaardelijk
De 93-jarige voormalig kampbewaker Bruno Dey is veroordeeld tot een voorwaardelijke celstraf van twee jaar. Hij stond terecht voor medeplichtigheid aan de moord op ruim 5000 mensen in concentratiekamp Stutthof, vlak bij de Poolse stad Gdansk (voorheen de Duitse stad Danzig).
Dey was 17 jaar oud toen hij in het kamp bewaker werd. Zijn zaak werd daarom door een jeugdrechter behandeld. De eis van het OM was drie jaar. "Hoe heb je kunnen wennen aan de horror?", vroeg de rechter toen ze de uitspraak bekendmaakte.
Dey heeft eerder bekend dat hij vanuit de wachttoren zag hoe de gevangenen moesten werken. Hij hoorde geschreeuw uit de gaskamers en zag hoe lijken werden verbrand. "Deze beelden van ellende en horror hebben mij mijn hele leven achtervolgd", zei Dey. Volgens de voormalige kampbewaker had hij geen andere keus en kon hij niet wegkomen uit het kamp. Eerder bood de Duitser in zijn slotwoord zijn excuses aan aan de overlevenden en nabestaanden.
Sinds midden 1944 (toen Dey bewaker werd in het kamp) zijn er tienduizenden Joden en duizenden Polen in het kamp beland. Meer dan 60.000 gevangenen zijn er vermoord.
Nazi-speurtocht gaat door
Het zou weleens het laatste nazi-proces kunnen zijn, want inmiddels zijn de nog levende oud-nazi's tegen de 100. Toch houdt ook na vandaag de speurtocht naar nazi-oorlogsmisdadigers niet op.
"We hebben op dit moment nog veertien zaken in voorbereiding", zegt Thomas Will. "Voornamelijk tegen SS'ers die werkten in concentratiekampen, net als Bruno Dey." Will is openbaar aanklager in Ludwigsburg en leidt de 'Zentrale Stelle zur Aufklärung nationalsozialistischer Verbrechen'. In de volksmond worden ze de nazi-jagers van Ludwigsburg genoemd.
Al meer dan zestig jaar wordt er daarvandaan onderzoek gedaan naar mogelijke verdachten. De instantie werd in 1958 opgericht om nazi's te vervolgen die in de eerste ronde rechtszaken de dans waren ontsprongen. Bijna 20.000 procedures zijn er met hulp van rechercheurs en juristen uit Ludwigsburg gestart. Duizenden ervan leidden tot een rechtszaak.
De rechtszaken tegen oud-SS'ers zijn van grote waarde, vindt ook Abraham Koryski (93). Hij was getuige in het proces tegen Bruno Dey. Wij spraken hem in Israël:
