Bestorming Capitool 'ongekend', 'hier is fundamentele grens overschreden'

Pro-Trump-demonstranten zijn in Washington het Capitool binnengedrongen. In het Amerikaanse parlementsgebouw was een zitting bezig om de verkiezingsuitslag te bekrachtigen. "Dit is ongekend. Voor zover ik weet, is dit nooit eerder gebeurd in de Amerikaanse geschiedenis", zegt correspondent Lucas Waagmeester.

President Trump gaf vanmiddag een speech bij het Witte Huis. Daar had zich een grote menigte verzameld; aanhangers van de president kwamen zelfs uit Alaska en Arizona naar Washington gereisd. "Er zit absoluut veel energie in die menigte. Er is een groep die het als een taak ziet om een soort revolutie te ontketenen."

"Hun is wijsgemaakt dat er grootschalige fraude is geweest. Zij zien het als hun rol om dit recht te zetten en Amerika te redden, door de politie te tarten en zelfs het congresgebouw te bestormen", aldus Waagmeester.

Trump heeft dat vuur aangewakkerd, zegt Amerika-deskundige Koen Petersen bij Nieuwsuur. "Er is veel onrust geweest over de verkiezingen en het gedrag van president Trump, maar er is niets gebeurd dat volgens de wet niet mag. Tot nu. Hier is duidelijk een fundamentele grens overschreden. Trump heeft het slechtste in deze mensen naar boven gehaald, ze voelen zich gesteund en gelegitimeerd door de president van de VS."

"De situatie in Washington is schokkend. Tegelijkertijd is het niet verbazingwekkend", reageert Amerikanist en campagnestrateeg Bianca Pander. "Trump heeft vandaag de onrust aan staan wakkeren in zijn speech. Daarna ging hij door op Twitter. Je ziet dat hij bewust de boel aan het bestieren is."

Zowel Petersen als Pander is verbaasd over het gemak waarmee demonstranten het Capitool binnenkwamen.

"De vraag is of het Capitool inderdaad zo zwaar beveiligd is als men had gedacht. Dat er opeens betogers met vlaggen en hoeden het Capitool binnenwandelen en zich laten fotograferen in de Senaat is natuurlijk onbestaanbaar", zegt Petersen.

Leden van het Huis van Afgevaardigden en de Senaat werden door politie geïnstrueerd om zich te verschansen. Ze kregen gasmaskers om zichzelf te beschermen tegen traangas. Mike Pence, Nancy Pelosi en de voorzitter van de Senaat zijn meteen in veiligheid gebracht, omdat zij in het meest extreme geval de nummer één, twee en drie zijn om de president op te volgen.

Petersen: "Omdat Washington geen eigen Nationale Garde heeft, heeft buurstaat Virginia de Nationale Garde gestuurd om de politie in Washington bij te staan. Ongehoord."

Benoeming

De gebeurtenissen zullen geen gevolgen te hebben voor de benoeming van aankomend president Biden, zegt Waagmeester. "Wat er nog kan gebeuren is dat senatoren en leden van het Huis van Afgevaardigden bezwaren kunnen aantekenen tegen de uitslag in bepaalde staten, om het proces te vertragen en weer onderzoek te doen. Dat leidt tot debat en tot een stemming."

"Maar de Democraten zijn in het Huis van Afgevaardigden in de meerderheid, dus die zouden sowieso de stemmen van het kiescollege bekrachtigd hebben", aldus Waagmeester. "In de Senaat hebben maar 12 van de 100 senatoren aangegeven bezwaar aan te tekenen. En ook Pence heeft aangegeven zijn grondwettelijke taak uit te voeren en het tellen van stemmen niet tegen te houden."

"Dat Biden de nieuwe president van de VS zal worden staat vast", aldus Waagmeester. Het duurt alleen iets langer dan verwacht voordat het Congres hem tot president zal uitroepen. Petersen: "Dat kan alleen als het Huis van Afgevaardigden en de Senaat bij elkaar kunnen komen om de zitting af te maken. Dat lukt woensdag waarschijnlijk niet meer."