Waarom hebben de Britten het Oxford-vaccin al wel, en wij nog niet?
Het coronavaccin van de universiteit van Oxford en farmaceut AstraZeneca is goedgekeurd door de Britse autoriteiten. Vanaf komende maandag zal dit vaccin gebruikt worden in het Verenigd Koninkrijk. Maar dat betekent niet dat het Oxford-vaccin in Nederland, dat via de EU een optie heeft op zeker 12 miljoen doses, ook snel beschikbaar is.
Het Europees Geneesmiddelenbureau EMA liet gisteren nog weten dat AstraZeneca geen aanvraag heeft ingediend, waardoor een snelle toelating "ondenkbaar" is. "Wij gaan niet zomaar goedkeuring geven op basis van een persbericht", zei plaatsvervangend directeur Noël Wathion in een Belgische krant.
Niet dat het EMA helemaal geen gegevens heeft over het vaccin. De resultaten van de eerste twee onderzoeksfases zijn ingeleverd, zegt het Nederlandse College ter beoordeling van Geneesmiddelen (CBG). "Maar die van de belangrijkste fase, fase 3, moeten nog komen. Als AstraZeneca dat nu doet, dan kan het vaccin op z'n vroegst eind januari worden beoordeeld door het EMA", zegt CBG-voorzitter Ton de Boer.
Een woordvoerder van AstraZeneca kan niet zeggen waarom de farmaceut nog niet heeft gevraagd om toelating van zijn vaccin.
Goedgekeurd voor noodgebruik
De Boer benadrukt dat het Verenigd Koninkrijk door middel van een noodprocedure tijdelijk toestemming heeft verleend om het vaccin van AstraZeneca te mogen gebruiken. De Britse geneesmiddelenautoriteit heeft dus geen handelsvergunning afgegeven met de verplichte controles en voorwaarden die daarbij horen, iets waar Europa wel voor kiest. "Minister De Jonge (Volksgezondheid) zou ook toestemming kunnen geven voor noodgebruik. Maar hij heeft altijd duidelijk gezegd dat hij wil wachten op goedkeuring van het EMA."
Nederland hoopt in het eerste kwartaal van 2021 4,5 miljoen doses te krijgen van het Oxford-vaccin. Dat is het dubbele van het Pfizer/BioNTech-vaccin en een tienvoud van dat van Moderna. Maar voordat het gebruikt kan worden, moet het wel eerst zijn goedgekeurd.
De ontwikkeling van het Oxford-vaccin liep vertraging op nadat er fouten en inconsistenties in het onderzoek waren aangetroffen. Eerder had AstraZeneca positieve onderzoeksresultaten naar buiten gebracht. Nadat een aantal testen opnieuw waren uitgevoerd, zei directeur Pascal Soirot vorige week dat zijn bedrijf "de winnende formule" had gevonden. Hij claimde een effectiviteit van 95 procent.
Het vaccin heeft grote voordelen ten opzichte van dat van Pfizer en van Moderna. De prijs is een stuk lager en bovendien kan het gewoon in de koelkast worden bewaard, terwijl de andere vaccins tot tientallen graden onder nul gekoeld moeten worden. Daardoor is het AstraZeneca-vaccin makkelijker te vervoeren en te bewaren.
Het Nederlandse kabinet heeft in totaal bijna 60 miljoen vaccins van zes verschillende producenten aangekocht. Daarvan is nu alleen het Pfizer-vaccin goedgekeurd. Komende week beslist het EMA of het vaccin van de Amerikaanse fabrikant Moderna wordt toegelaten.
De overheid heeft ook een optie op het gezamenlijke vaccin van het Britse GSK en het Franse Sanofi. Die bedrijven lieten onlangs weten dat het vaccin nog wel een jaar op zich kan laten wachten. Ook van de Nederlandse farmaceut Janssen wordt in de komende maanden nog geen goedgekeurd vaccin verwacht.
Op 8 januari moet het vaccineren in Nederland van start gaan. Dat is een stuk later dan in andere Europese landen, waar al is begonnen met het inenten van honderdduizenden mensen.
