Vaccin van Sanofi en GSK werkt niet goed genoeg bij ouderen, ontwikkeling vertraagd
De farmaceuten Sanofi en GSK melden dat de werking van hun gezamenlijke coronavaccin tegenvalt. Bij 18 tot 49-jarigen wekt hun vaccin weliswaar een immuunrespons op die vergelijkbaar is met die bij mensen die een corona-infectie hebben doorgemaakt, maar bij ouderen werkt het vaccin minder goed.
Mensen van boven de 49 bij wie het vaccin is toegediend maken niet genoeg antistoffen aan, blijkt uit de fase 1- en 2-studies. Daardoor loopt de ontwikkeling van het vaccin vertraging op.
Nederland
Nederland heeft een optie op bijna 12 miljoen doses van dit vaccin. Daarmee kunnen iets minder dan 6 miljoen mensen ingeënt worden. De planning was dat het vaccin van Sanofi en GSK in het derde en vierde kwartaal van 2021 geleverd zou worden, als de werking aangetoond was en het veilig was bevonden.
Toch heeft de tegenvaller voor Nederland vooralsnog geen al te grote gevolgen. Als de andere vijf vaccins waarop een optie is genomen blijken te werken en worden goedgekeurd, kunnen er in de eerste helft van 2021 al 12 miljoen Nederlanders ingeënt worden, zo is de verwachting van het ministerie van Volksgezondheid. Daar heeft de vertraging bij Sanofi en GSK geen invloed op.
Minister De Jonge voegt eraan toe dat er bewust opties zijn genomen op zes vaccins. Volgens hem is het onmogelijk dat alle vaccins op een goede manier de eindstreep halen. "Als een van de vaccins af zou vallen of maar voor een deel van de doelgroep geschikt zou zijn, is er op zichzelf geen man over boord", zegt de minister van Volksgezondheid.
Zo ziet de planning eruit bij de andere vaccins (als die tenminste worden goedgekeurd); de levering van het vaccin van Sanofi en GSK loopt dus vertraging op:
De ontwikkelaars van Sanofi en GSK zijn nu bezig met het aanpassen van het vaccin. Het aangepaste vaccin is al getest op apen. In februari willen de farmaceuten dat gaan testen in een nieuwe fase 2-studie. In het tweede kwartaal hopen ze met de fase 3-studie te kunnen starten, de laatste onderzoeksfase voordat een vaccin wordt goedgekeurd. Eigenlijk zou de fase 3-studie deze maand starten.
Eiwit
Nederland heeft via de EU dus de optie op zes verschillende vaccins. De twee vaccins van Pfizer en Moderna lieten volgens de farmaceuten een hoge effectiviteit zien en de procedure voor goedkeuring bij het Europees Medicijnbureau loopt nu. AstraZeneca liet wisselende resultaten zien, afhankelijk van de dosering van het vaccin. Janssen komt binnenkort met voorlopige resultaten, CureVac moet nog starten met de fase 3-studie.
Het vaccin van Sanofi en GSK werkt op basis van zogenoemde recombinante eiwit-technologie, waarbij een specifiek stukje eiwit van het virus ervoor moet zorgen dat iemand antistoffen aanmaakt. Het is het enige door Nederland bestelde vaccin op basis van deze technologie. De andere vaccins werken met mRNA-technologie (Pfizer, Moderna en CureVac) of met vector-technologie (AstraZeneca en Janssen).
Bij mRNA-vaccins maakt iemands lichaam op basis van genetisch materiaal van het virus zelf een spike-eiwit aan: het deel van het coronavirus waarmee het zich aan menselijke cellen hecht. Daarop reageert het lichaam met het aanmaken van antistoffen tegen het spike-eiwit. Bij een vectorvaccin zit genetisch materiaal van het coronavirus verpakt in een ander, onschuldig verkoudheidsvirus en wordt zo een immuunrespons opgewekt.
