'Je hoopt dat de ongerustheid terugkeert, daar is echt reden voor'

Niet eerder tijdens de corona-epidemie kwamen er op één dag zoveel besmettingen bij. Het RIVM registreerde vandaag 2210 besmettingen meer dan gisteren. Het totaal komt daarmee op 8793 nieuwe gevallen.

"Ik vind het aantal besmettingen nu heel zorgwekkend", zegt epidemioloog Frits Rosendaal van het LUMC. "Er moet iets gebeuren." Alma Tostmann, epidemioloog van het Radboudumc noemt snel ingrijpen belangrijk. "Ik ben eigenlijk verbaasd dat er bij de afgelopen persconferentie niet al extra maatregelen volgden".

Premier Rutte gaf tijdens de coronapersconferentie van afgelopen dinsdag alleen een waarschuwing: het gaat niet goed met de besmettingscijfers en er volgen mogelijk nog voor Kerstmis strengere maatregelen.

Volgens de routekaart van het kabinet kunnen we qua maatregelen nog één tree hoger: de lockdownfase. In dat geval mag je net zoals in het voorjaar nog maar met twee personen wandelen en geen bezoek ontvangen. Verder worden alle bijeenkomsten geschrapt en wordt sporten binnen verboden. Alle niet-noodzakelijke reizen moet worden vermeden en de lessen in het mbo, hbo en wo gaan uitsluitend online verder.

Handhaven of strenger ingrijpen

Rosendaal zegt dat het kabinet wat betreft de maatregelen twee kanten op kan. Hij noemt het strenger handhaven van de huidige maatregelen een goede mogelijkheid. De andere optie is nieuwe maatregelen nemen.

"Alle vrijetijdsbesteding kan je stilleggen, net als alle niet-essentiële winkels. Thuiswerken en een avondklok. Je kan heel veel stoppen, maar ik zeg niet dat het allemaal wenselijk is, maar er zullen wel pijnlijke keuzes gemaakt moeten worden", zegt hij.

Ook een volledige lockdown, waarbij echt iedereen binnen moet blijven, kan volgens Rosendaal een optie zijn. "We hebben in Nederland nog nooit een totale lockdown gehad zoals in Italië en China. Andere landen kunnen het ook, dus waarom wij niet. Ik zie het wel gebeuren."

Rosendaal vindt het grote verschil met dit voorjaar, toen mensen zich beter aan het maatregelen hielden, de dagelijkse confrontatie met beelden van volle IC's. "Mensen werden ongerust en meden de winkels. Je hoopt dat de ongerustheid terugkeert, want daar is echt wel reden voor."

Gevaarlijke voorbode

Het kabinet zei dinsdag dat eventuele strengere maatregelen op 22 december tijdens een nieuwe persconferentie bekend worden gemaakt. Die datum komt volgens Tostmann te laat. "Als je wilt dat de cijfers voor Kerst naar beneden gaan, dan moet je nu al extra maatregelen nemen." Ook zij denkt aan het beperken van het aantal reisbewegingen, door bijvoorbeeld niet-essentiële winkels te sluiten.

Kerst in zijn huidige vorm (met drie gasten per dag), kan volgens haar verantwoord. "Daar moet iedereen dan wel voldoende afstand houden. Waar ik me wel echt zorgen over maak is dat we zien in Amerika dat er na Thanksgiving een enorme stijging in het aantal besmettingen is geweest. Dat vind ik een gevaarlijke voorbode."

In Duitsland worden mensen door bondskanselier Merkel opgeroepen om voorafgaand aan de kerstdagen in 'zelfquarantaine' te gaan. Tostmann had zo'n boodschap ook graag in Nederland gezien. "Ik had het verstandig gevonden om daar wat extra nadruk op te leggen. Het is iets wat mensen zelf kunnen doen. Als je er alles aandoet om niet zelf besmet te raken, voorkom je ook dat jij besmettelijk bent voor Kerst."

Als er maatregelen volgen is een ding zeker: de groepsgrootte wordt in ieder geval niet voor de kerstdagen verkleind. Volgens de regels tijdens de gedeeltelijke lockdown die nu van kracht is, mag een huishouden maximaal drie gasten op bezoek hebben en dat zal tijdens Kerst ook zo blijven, zei premier Rutte.