Dé kerstvraag: vieren we het met drie gasten of hebben we er lak aan?
De 'kerstcoronaregels' zijn bekend: we moeten het feest in kleiner comité vieren dan we misschien gewend zijn. Geen volle tafel, zeiden premier Rutte en minister De Jonge gisteren, maar een diner met maximaal drie gasten van buiten het huishouden (kinderen tot en met 12 worden niet meegeteld).
Zijn Nederlanders van plan zich te houden aan de regels, of hebben ze er lak aan? Op sociale media laten beide 'kampen' van zich horen. "Dat maak ik zelf wel uit", reageert iemand op de NOS-Facebookpagina. "Kerst is al gepland... het was met zes personen en dat ga ik niet veranderen", zegt een ander. Anderen zijn teleurgesteld, maar berusten in de situatie. "Jammer maar zeer begrijpelijk. Volgend jaar is er weer Kerst!"
'Kleine, hechte gemeenschap'
We stelden de 'kerstvraag' ook aan inwoners van gemeenten met relatief veel, of juist weinig coronabesmettingen. Bunschoten is zo'n gemeente waar het gemiddelde aantal coronabesmettingen hoog ligt. Theo van de Geest van palingrokerij Jacob van Jan denkt dat het komt doordat Bunschoten een "kleine, hechte gemeenschap" is. "Bovendien wonen hier veel eigenwijze mensen, die luisteren gewoon niet zo goed", zegt hij.
Van de Geest vraagt zich af of mensen in zijn gemeenschap zich zullen houden aan de kerstregels. "We hebben de maatregelen wel begrepen, maar of er ook geluisterd wordt?" Zelf had hij liever gezien dat het kabinet nog strengere maatregelen zou treffen. "Want het gaat hier niet goed met de besmettingen."
Ook Martin van Leeuwen van de kringloopwinkel in Bunschoten ziet dat mensen drukte niet bepaald uit de weg gaan. "Het is hier in de winkel al weken hartstikke druk. Iedereen is thuis en op zoek naar gezelligheid." Van Leeuwen zegt dat hij zich netjes aan de maatregelen zal houden met Kerst. "We hebben er vrede mee. Ik heb nu lekker tijd voor mijn vader en moeder."
Deze 'kerstfan' uit Almelo reageerde gisteren wel heel teleurgesteld op het nieuws. "Het doet me heel veel", zei hij:
Geldt dat ook voor inwoners van gemeenten waar (bijna) geen coronabesmettingen zijn? Op de Waddeneilanden, op Terschelling en Vlieland bijvoorbeeld, zijn nauwelijks besmettingen gemeld. En ook daar moet Kerst in beperkte kring gevierd worden.
"Ik ga het eiland niet verlaten, ook niet voor Kerst", reageert Danique Colijn. Ze woont op Terschelling en werkt bij restaurant Heartbreak Hotel, dat nu gedwongen gesloten is. "Mijn ouders wonen aan wal. Het is heel dubbel, want ik wil natuurlijk graag naar ze toe. Maar het is beter om niet te gaan."
Colijn verwacht dat het aantal besmettingen op het eiland na de kerstvakantie toeneemt. "In de vakantie zijn veel huisjes hier volgeboekt. Mensen denken: daar gaan we heen, want daar is geen corona. Het gedrag dat daarbij hoort, nemen mensen dan ook mee."
Het duurde even voordat zilver- en goudsmid Marleen Lever van De Zilverjutter op Vlieland besefte dat het coronavirus ook haar eiland had bereikt. "Ik liep in de zomer langs de huisartsenpraktijk en zag iemand in zo'n pak. Pas toen dacht ik: het is hier dus ook. Voor de rest is het echt de ver-van-mijn-bedshow."
De maatregelen rondom Kerst had ze wel verwacht. "Aan de ene kant is het jammer, want Kerst wordt nu echt ongezellig. Maar aan de andere kant moeten we ook bewuster omgaan met elkaar."
Arie Dijkstra, hoogleraar sociale psychologie van gezondheid en ziekte aan de Rijksuniversiteit Groningen, merkt dat mensen steeds minder gemotiveerd zijn om zich aan de maatregelen te houden. "Mensen merken dat ze - ondanks maandenlange dreiging - niet ziek worden. Daardoor verslappen ze als het gaat om het naleven van de maatregelen. Dus moet je mensen motiveren, en dat doen Rutte en De Jonge niet", zegt hij tegen de NOS over de persconferentie van gisteren.
Volgens Dijkstra is het vieren van Kerst belangrijk voor veel mensen. "Als dat gefrustreerd wordt, dan krijg je negatieve emoties en die leiden dan weer tot het tóch willen vieren van Kerst", legt Dijkstra uit.
Volgens de hoogleraar zullen mensen zich pas aan de kerstcoronamaatregelen houden als ze corona zien als het "meest belangrijk". "Veel mensen zijn er niet van overtuigd dat het hen kan treffen. Dan krijg je een structureel matige motivatie. Bovendien kun je mensen in openbare ruimtes dwingen tot bepaald gedrag, maar thuis kan dat niet. Dus Kerst wordt een stuk lastiger."
