Het coronavaccin komt eraan. Waarschijnlijk is in Nederland als eerste het vaccin van Pfizer beschikbaar. Het wachten is nog op een oordeel van het Europese medicijnagentschap EMA of het vaccin geschikt is voor kwetsbare ouderen. Ook vaccins van andere farmaceuten zullen volgens het RIVM niet lang meer op zich laten wachten.
Olaf Dekkers, epidemioloog, hoogleraar interne geneeskunde LUMC, ziet wel een aantal mitsen en maren. "Stel dat het vaccin goed werkt, en we vaccineren eerst de ouderen, dan zul je wellicht weinig effect zien op de besmettingscijfers. Want besmettingen gaan vooral rond onder jongeren en jongvolwassenen."
Sterker nog, zegt Dekkers, "er kan een paradoxaal effect optreden". En dat heeft alles te maken met ons handelen. "De ouderen zijn gevaccineerd, die overlijden niet meer. Daar ging het ons om, dus dan laten we alles weer vieren met als gevolg dat de besmettingen enorm stijgen en de groep van 50- tot 70-jarigen in de ziekenhuizen terechtkomen. Met alsnog een enorme druk op het zorgpersoneel en de ziekenhuizen."
Maar als de vaccinatie goed op stoom is, zou je dat binnen drie weken moeten kunnen zien, denkt de epidemioloog.
De groep mensen die zich niet wil laten vaccineren, moeten we volgens Dekkers ook niet onderschatten. "Hou er rekening mee dat er mensen zijn die zich hebben laten vaccineren en die een mogelijke bijwerking zullen melden. Dat zal breed uitgemeten en vergroot worden, ook als we niet weten of er een relatie is met het vaccin. Die beeldvorming is zeer relevant voor de bereidheid tot vaccineren."
Bijwerkingen
In de bijsluiter van vijf kantjes voor het vaccin COVID-19 mRNA Vaccin BNT162b2 worden zeven symptomen gemeld die vaak voorkwamen bij de groep testpersonen: vermoeidheid, hoofdpijn, spierpijn, gewrichtspijn, koorts, rillingen en pijn op de plek van de injectie.
Zeldzaam waren gevallen van algehele malaise en gezwollen lymfeklieren: ongeveer 1 procent van de proefpersonen maakte daar melding van, blijkt uit de bijsluiter.
In kleine studies van een paar honderd mensen pik je zeldzame bijwerkingen niet op, zegt Dekkers. "Daarom is het van belang om over de goedkeuring iets langer te doen dan bijvoorbeeld in Groot-Brittannië, zodat je onder meer mensen kan testen en die bijwerkingen wel opmerkt."
Dekkers is ook lid van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen. Het college gaat bij de beoordeling van het vaccin op verschillende zaken letten. "Allereerst: werkt het? Krijgen minder mensen corona? En we kijken naar bijwerkingen, dat zijn 500 bladzijden met cijfers en tabellen. Graag zien we dat juist de groep ouderen effecitiviteit van het vaccin laat zien."
Verder zijn de effecten op langere termijn belangrijk. "Maar de vraag is of de studies daar al wel lang genoeg voor lopen." Het college hoopt over een paar weken een oordeel over het Pfizer-vaccin te hebben.
In Groot-Brittannië hebben ze al een oordeel geveld over het vaccin:
