Shell voor de rechter vanwege klimaatverandering
In Den Haag begint vandaag de rechtszaak tegen Shell, die is aangespannen door Milieudefensie en zes andere maatschappelijke organisaties. Ook 17.000 burgers hebben zich bij de rechtszaak aangesloten. Ze vinden dat Shell te weinig doet om klimaatverandering tegen te gaan.
Volgens hen zou Shell veel meer moeten doen om de uitstoot terug te dringen die wordt veroorzaakt door het verstoken van olie en gas. In 2030 zou de uitstoot van Shell wat Milieudefensie betreft met 45 procent moeten dalen ten opzichte van 2019.
Het is voor het eerst dat een groot olie- en gasbedrijf voor de rechter staat vanwege klimaatverandering. Ook vanuit het buitenland is er interesse in deze rechtszaak. Milieudefensie hoopt dan ook dat er meer rechtszaken tegen grote oliebedrijven zullen volgen als de rechter de organisatie in deze zaak gelijk geeft.
Klimaatakkoord van Parijs
Tegelijk is het niet de eerste rechtszaak die er over het klimaat gevoerd wordt. Tot nu toe zijn het vooral overheden waartegen zaken worden gevoerd, zowel in binnen- als buitenland. Daarbij was bijvoorbeeld de zaak die Urgenda aanspande tegen de Nederlandse staat spraakmakend. In die rechtszaak verweerde de staat zich tot aan de Hoge Raad, maar Urgenda wist tot op het hoogste niveau gelijk te krijgen.
Het verschil met de rechtszaak tegen Shell is dat het nu om een bedrijf gaat, terwijl het overheden waren die internationale afspraken over het klimaat hebben gemaakt. Het waren immers bijna 200 landen die samen in 2015 het Klimaatakkoord van Parijs sloten. Afgesproken werd dat de opwarming van de aarde beperkt moet blijven tot ruim onder de 2 graden, liefst in de buurt van 1,5 graad.
Bedrijven zaten bij het maken van die afspraak niet aan tafel. En dus is de grote vraag of zij er toch aan gehouden kunnen worden. Volgens Milieudefensie wel, omdat het halen van de klimaatdoelen anders onmogelijk is. Shell is een van de tien grootste uitstoters van de wereld, stelt Milieudefensie. "In zijn eentje stoot Shell twee keer zoveel CO2 uit als Nederland."
'Onzorgvuldig en ongefundeerd'
Maar Shell wijst de beschuldigingen van de hand. Op de website gaat het bedrijf uitgebreid in op de rechtszaak, en stelt dat het net als Milieudefensie vindt dat er een schoner energiesysteem moet komen. Maar over de manier waarop lopen de meningen uiteen. De vorderingen in deze zaak zijn volgens Shell "onzorgvuldig en ongefundeerd".
Het is aan overheden, zegt Shell, om duidelijke doelen te formuleren die ertoe leiden dat consumenten en bedrijven hun gedrag gaan aanpassen. Ook bedrijven moeten volgens Shell hun verantwoordelijkheid nemen, maar dat doet het bedrijf naar eigen zeggen ook. Shell wil zelf uiterlijk in 2050 "netto nul" broeikasgassen uitstoten, en wil anderen helpen die de producten van Shell gebruiken.
"We moeten ook samenwerken met onze klanten, die eveneens veranderingen doormaken", schrijft Shell. "De meeste uitstoot komt door onze klanten die Shell-producten gebruiken. Daarom onderzoeken we manieren om onze klanten te helpen om hun uitstoot te verminderen."
Daartoe wil Shell producten gaan verkopen met minder uitstoot, zoals duurzame energie, biobrandstoffen en waterstof. In 2050 moet dit leiden tot 65 procent minder uitstoot ten opzichte van 2016.
Shell erkent dat dit pakket nog onvoldoende is om tegemoet te komen aan de Parijse doelstellingen. Begin volgend jaar maakt Shell nieuwe plannen bekend, bijvoorbeeld over hoeveel meer er geïnvesteerd wordt in nieuwe energie.
David tegen Goliath
Volgens Milieudefensie zegt Shell dit allemaal wel, maar meent het bedrijf het niet echt. Op dit moment steekt Shell nog altijd tientallen miljarden, zo'n 95 procent van al zijn uitgaven, in olie en gas, en daarmee "omarm je het Klimaatakkoord van Parijs niet zoals Shell zegt", aldus Donald Pols van Milieudefensie. "Dan wurg je het."
Pols: "Het voelt wel een beetje als David tegen Goliath, maar we voelen ons gesteund door velen: Shell is rijker en machtiger dan sommige landen maar toch ontloopt het voortdurend zijn verantwoordelijkheid om de klimaatcrisis op te lossen. Dat kan niet langer, want het klimaat wacht niet."
Bekijk ook deze uitlegvideo van NOS op 3 over de rechtszaak van Milieudefensie tegen Shell:
