Bij de verkiezingen in de VS kan de uitslag dagen op zich laten wachten

• Martijn Bink en Mattijs van de Wiel

  verslaggevers, nu in de Verenigde Staten

Vanwege de corona-epidemie hebben veel meer Amerikanen hun stem vroegtijdig uitgebracht dan tijdens eerdere verkiezingen. Het zijn er naar schatting al meer dan 90 miljoen, een groot deel stemde per post. In sommige staten mogen die pas vanaf verkiezingsdag, morgen dus, geteld worden. Daardoor kan het wel eens dagen duren voordat we weten wie de nieuwe president van de Verenigde Staten is.

Pennsylvania is een van de staten waar massaal per post is gestemd. Daar mogen ze pas met het tellen beginnen op 3 november om 07.00 uur. Omdat Pennsylvania naast Ohio en Florida een belangrijke swing state is, kan dat grote gevolgen hebben. "Het zou zomaar kunnen dat het aan gaat komen op Pennsylvania. En wij zijn alleen met het openen van de enveloppen waar de poststemmen in zitten al minstens 24 uur bezig", zegt hoofd van de kiescommissie van kiesdistrict Bucks County, Robert Harvie. "Dat kan betekenen dat we heel lang op de uitslag moeten wachten."

Zo gaat het poststemmen, en het tellen van die stemmen in zijn werk:

Rond het stemmen per post is een politieke strijd ontstaan. De Republikeinen met president Trump voorop wijzen er constant op dat dit de deur openzet naar fraude. Ze hebben in Pennsylvania daarom al meerdere rechtszaken gevoerd om het stemmen per post in te dammen. Zo is onder andere voorkomen dat al voor de verkiezingsdag begonnen mag worden met het openmaken van de enveloppen.

Volgens activist Nicolas O'Rourke is de aversie van de Republikeinen tegen het poststemmen niet zo moeilijk te verklaren: "Het is algemeen bekend dat veel meer Democraten dan Republikeinen per post stemmen. Door drempels op te werpen zou het kunnen dat het stemmen tellen zo lang gaat duren dat uiteindelijk wordt besloten alleen de stemmen mee te wegen die op de verkiezingsdag zelf zijn uitgebracht". Wat hij daarvan vindt? "Dat zou corruptie betekenen. Daarmee wordt het kiesrecht geschonden. Elke stem moet meetellen, dat staat in onze grondwet."

"Hoe langer de uitslag op zich laat wachten, hoe groter de kans is dat er onrust en chaos ontstaat", zegt Leah Hoopes, een overtuigd Republikeinse kiezer. "De spanningen zijn zo hoog opgelopen in dit land, dat dit grote gevolgen kan hebben." Dat is Nicolas O'Rourke met haar eens: "Het zou kunnen dat één van de kandidaten zichzelf als winnaar uitroept voordat alle stemmen geteld zijn. En dat de andere kant die uitslag niet accepteert en met geweld gaat bestrijden. Dat daar wapens bij gebruikt worden, is helemaal niet ondenkbaar."

Daarom hebben de kiesdistricten in en rond Philadelphia een plan opgesteld om alle poststemmen zo snel mogelijk te tellen: als ze beginnen met het tellen stoppen ze niet meer tot ze klaar zijn. Dat is een breuk met het verleden, toen ze zich nog aan kantooruren hielden.

"Het moet gewoon zo snel mogelijk gebeuren", zegt Robert Harvie. Daarom krijgt het gebouw waar de stemmen worden geteld extra bewaking. "President Trump heeft de afgelopen tijd herhaaldelijk twijfel gezaaid over de uitslag van deze verkiezingen, mocht hij verliezen. Het zou kunnen dat zijn aanhangers daardoor de uitslag niet accepteren en verhaal komen halen. Dat is helaas iets waar we rekening mee moeten houden."