Al maanden thuis en ook nog zomervakantie; verveling onder tieners slaat toe

Het nietsdoen onder pubers leidt tot ruzies en irritaties in veel huishoudens, zien pedagogen, jongerenwerkers en welzijnsorganisaties. Middelbare scholieren zitten vanwege de coronacrisis al vanaf maart thuis en hebben nog een wekenlange zomervakantie voor de boeg.

Behalve in bed liggen en met de telefoon op de bank hangen, is er weinig te doen voor kinderen in de leeftijd van 12 tot 15 jaar, klagen ouders.

"Tijdens een normale zomervakantie van zes weken, kom je wel weg met twee, drie weken op vakantie en de overige weken een beetje hangen en relaxen", zegt jongeren- en opvoedcoach Tea Adema. "Nu zit er weinig anders op dan het maar uitzingen en jezelf vermaken."

Lamlendig

Neem de 14-jarige Rosanne. Ze heeft al zo'n anderhalve maand geen les meer, en vanaf deze week heeft ze vakantie. Met nog zes vrije weken voor de boeg, slaat bij haar moeder de wanhoop toe. "Voor een baantje is ze nog te jong. Ze ligt lamlendig in bed, is niet vooruit te branden. We maken veel ruzie."

Volgens Adema is dat niet zo gek: "De lethargie slaat toe. De prikkel is weg. Ouders doen heel erg hun best om kinderen vooruit te porren, maar dan krijg je chagrijn en soms agressie."

Rosannes moeder heeft op de website van de overheid gekeken wat voor werk ze mag doen op haar leeftijd. "Daarop staat dat je kinderen onder de vijftien klusjes mag laten doen bij familie of buren, zoals het gras maaien en de hond uitlaten. Maar daar heeft Rosanne geen zin in."

Die verveling ziet sociaal ondernemer Mourad Ouari ook onder veel jongeren in Den Haag, waar hij werkt. "Daarom hebben we hier het SamenlevingsPark voor jongeren, waar ze elkaar kunnen ontmoeten en sporten. Dan hebben zij iets te doen en heeft de buurt geen last van ze."

Die plek is volgens Ouari onmisbaar, vooral deze zomer: "Normaal is het hier stil in de zomer. Zo'n 60 procent van deze wijk is bicultureel. Voorheen gingen de meeste jongeren in de zomer naar Turkije of Marokko. Nu blijven ze vanwege corona thuis."

Overlast

Het Samenlevingspark is een van de weinige plekken voor de lokale jeugd. "Verder is er niks te doen voor ze. Baantjes zijn er nauwelijks, ook niet voor de vijftienplussers. Dus wat doen ze dan? Ze zorgen voor problemen en overlast."

"Vooral bij oudere jongens is agressie echt een zorg", zegt Adema. "Die moeten hun testosteron kwijt. En dan maakt het veel verschil of je op een flatje in Den Haag zit, of op het Friese platteland met ruimte om je heen."

Jongerenwerkers en maatschappelijke organisaties onderkennen dit probleem en slaan daarom, samen met de gemeente, de handen ineen om niet alleen kinderen, maar juist ook tieners vermaak te bieden deze zomer.

Zo is er in het Brabantse Oosterhout tijdens de jaarlijkse Zomerkaravaan extra aandacht voor de jonge tieners. "We hebben speciale activiteiten voor wie niet op vakantie kan vanwege corona of financiële redenen. We doen bijvoorbeeld aan boogschieten, waterspelen en kickboksen", vertelt Marieke van der Perk van Moov, de organisator van de sportactiviteiten.

Vergelijkbare zomerweken zijn er in Almelo, Amsterdam en Culemborg. "Juist voor de jongeren hebben we dit jaar extra geld en energie geïnvesteerd. We organiseren culturele activiteiten en voorstellingen, graffiti-workshops, dammen, schaken en een voetbaltoernooi", vertelt Sandra Rigter, coördinator van 'De onvergetelijke zomer' in Culemborg.

Talenten bijbrengen

"We kijken waar jongeren in de wijk behoefte aan hebben. Dat is heel divers. We houden buurtbingo's in de voortuinen, een high tea voor meiden en bubbelvoetbalwedstrijden", zegt Ilse Saris, directeur van welzijnsorganisatie Avedan die in meerdere wijken in Almelo activiteiten organiseert. "Daarmee kunnen we de jongeren ook talenten bijbrengen, zoals samenwerken en leren plannen."

De jeugd zelf, professionals en honderden vrijwilligers zijn daarbij betrokken. "Naast het bieden van een leuke invulling, willen we met jongeren in contact te komen en blijven, zodat ze bij problemen in hun gezin of op school, onze jongerenwerkers kunnen aanspreken."

Opvoeders die niet in een gemeente wonen met dit soort activiteiten (en alle andere) raadt Adema aan zich extra in te spannen en toch weg te gaan, bijvoorbeeld te gaan kamperen in eigen land: "Het is voor jongeren moeilijk om zelf stappen te nemen. Je moet ze een beetje pushen. En ze stimuleren door als ouder samen met ze wat te gaan doen."