Onderzoek naar marktverstoring bij nieuwe toepassingen internet

Een volgende ruzie tussen grote techbedrijven en Europa dreigt: de Europese Commissie is een onderzoek begonnen naar bedrijven die diensten en producten aanbieden binnen 'het internet der dingen'. Daaronder vallen bijvoorbeeld koelkasten, tv's, spiegels of horloges die met het internet verbonden zijn, maar ook slimme speakers die met de stem aangestuurd kunnen worden.

Doel van het onderzoek is om te achterhalen of bedrijven die hierin actief zijn wel eerlijk met elkaar concurreren. Het is een eerste onderzoek naar de hele sector en de commissie noemt geen bedrijven bij naam. Maar de spraakgestuurde systemen Alexa van Amazon, Siri van Apple en Google Assistant zullen er bijvoorbeeld zeker onder vallen.

De concurrentiepositie van grote techbedrijven ligt in Europa al langer onder vuur. Zo lopen er op dit moment twee onderzoeken naar de app store en betaaldienst van Apple. In Nederland onderzoekt de ACM de invloed van betaaldiensten van onder meer Apple, Amazon en Google op de betaalmarkt.

'Slimme koelkast'

"Stel je een slimme koelkast voor die jouw boodschappenlijstje maakt, dat jij op jouw smart-apparaat kan bekijken, waarna je bij een winkel bestelt en de boodschappen aan de deur worden afgeleverd, die automatisch geopend kan worden met een woord. De mogelijkheden lijken eindeloos", zegt Margrethe Verstager, als Eurocommissaris verantwoordelijk voor mededingingsbeleid in de Europese Unie.

Bedrijven die succesvol willen zijn op deze markt, hebben toegang nodig tot grote hoeveelheden gebruikersdata en toegang tot de systemen en apparaten die in het internet der dingen verbonden zijn. Als grote bedrijven die over veel data beschikken die gegevens voor zichzelf houden of toegang tot systemen en netwerken voor andere bedrijven belemmeren, zal dat eerlijke concurrentie in de weg zitten. Dat kan uiteindelijk ook tot hogere prijzen leiden voor Europese consumenten.

Signalen van dwarsbomen

Volgens de Europese Commissie zijn er al aanwijzingen dat sommige bedrijven inderdaad de markt verstoren. Bijvoorbeeld doordat ze data niet delen of apparaten en diensten van concurrenten niet laten functioneren via hun eigen systemen. Door de gehele markt te onderzoeken wil de commissie vaststellen hoe kwalijk en verstorend dat is, en of er gerichter onderzoek naar specifieke bedrijven nodig is.

Komende weken zal de commissie informatie opvragen bij onder meer fabrikanten van telefoons, horloges en andere apparatuur die met internet verbonden kunnen worden en bij softwareontwikkelaars. Op basis daarvan zal ze begin volgend jaar de eerste bevinden publiceren. Een definitief rapport verschijnt naar verwachting pas in 2022.