Europese data-uitwisseling met VS ongeldig verklaard
Europese rechters hebben de manier waarop persoonsgegevens worden uitgewisseld tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten ongeldig verklaard. Volgens het Europees Hof van Justitie zijn de data in de VS minder goed beschermd dan in de EU. Het zogenoemde 'Privacy Shield' uit 2016 is daarmee nietig verklaard.
Ondanks deze uitspraak kan de data-uitwisseling voorlopig nog wel doorgaan. Binnen afzienbare tijd moet er een nieuw systeem worden opgetuigd om gegevens alsnog veilig te kunnen uitwisselen.
Volgens advocaat Christiaan Alberdingk Thijm, gespecialiseerd in privacywetgeving, is het een "zeer grote uitspraak" met verstrekkende gevolgen. "Iedereen wiens gegevens onrechtmatig zijn uitgewisseld, kan dat aanvechten en mogelijk een schadevergoeding eisen."
Edward Snowden
Een andere manier om persoonsgegevens uit te wisselen is wel rechtmatig verklaard. Via zogeheten Standard Contractual Clauses kunnen Europese persoonsgegevens naar de VS worden overgeheveld. Bedrijven zullen daarom "heel snel" dergelijke clausules moeten maken, volgens Alberdingk Thijm. Dat is echter een tijdrovende klus.
Bij het instellen van Privacy Shield hadden privacywaakhonden al serieuze bedenkingen. Zij vreesden dat de privacy van burgers onvoldoende werd beschermd. Zo behield de VS het recht om Europeanen in de gaten te houden. Ook zou er nog onvoldoende toezicht zijn op inlichtingendiensten in de VS.
Het EU-hof legde in de zaak de link met Edward Snowden, de klokkenluider die aantoonde dat Amerikaanse inlichtingendiensten op grote schaal persoonsgegevens verzamelen. Daaruit blijkt volgens het Hof dat de privacybescherming in de VS niet op orde is.
Regels serieus nemen
De Privacy Shield-overeenkomst werd gesloten nadat een eerdere deal in 2016 door het Hof wasverworpen. De Oostenrijkse privacy-activist Max Schrems was hiervoor een rechtszaak tegen de Europese Commissie gestart.
De Oostenrijker spande later nog een rechtszaak aan en richtte zijn pijlen op de overdracht van Facebookgegevens naar de VS. De Ierse toezichthouder voegde zich bij de zaak en verzocht de Europese rechter alle Europees-Amerikaanse datadeling, zoals Privacy Shield, onder de loep te nemen. In deze zaak is nu dus uitspraak gedaan.
Volgens Alberdingk Thijm blijkt uit het arrest dat de Europese rechters de privacyregels "bijzonder serieus" nemen, in tegenstelling tot de Europese Commissie. "Kennelijk heb je burgerinitiatieven nodig om het recht gehandhaafd te krijgen. Dat is wel een beetje teleurstellend."
