"Het was een hele complexe man, iemand die je keer op keer versteld laat staan van onwaarschijnlijke talent wat er in huist", zegt een aangeslagen Floris Douwes. Jarenlang werkte hij intensief samen met Ennio Morricone. Vanochtend hoorde Douwes van Morricones zoon dat de Italiaanse componist op 91-jarige leeftijd is overleden, aan de gevolgen van een val.
Douwes en Morricone leerden elkaar kennen in 2012, bij hun eerste gezamenlijk georganiseerde concert in Moskou. Wat volgde was een tournee van 111 concerten, in 26 Europese steden, georganiseerd door impresario Douwes uit Amsterdam.
"We hebben alle lunches, diners, feestjes en ook moeilijke momenten met elkaar gedeeld", zegt Douwes. "Tijdens zo'n tournee zit je in een soort van bubbel en daar ontstaat een band uit die je moeilijk kan vergelijken met iedere andere vorm van vriendschap."
De filmmuziek van Once upon a Time in the West was een van Morricones bekendste werken. "Maar hij noemde zichzelf geen filmcomponist", herinnert Douwes. "Hij zei altijd: 'Ik ben componist. Ik heb ook heel veel muziek gemaakt, niet voor films'." Daarom weigerde Morricone op te treden met filmfragmenten. "'De muziek moet op zichzelf staan vanavond', zei hij dan."
Twee weken geleden sprak Douwes Morricone voor het laatst. Nu herinnert hij hem als de meest bijzondere artiest waarmee hij ooit heeft samengewerkt. Douwes mooiste herinnering? Een cadeau dat hij van Morricone voor zijn verjaardag kreeg:
De manier waarop Morricone componeerde was bijzonder, vindt Douwes. De meeste filmcomponisten krijgen de film toegestuurd en componeren de muziek op de film, legt hij uit. "Ennio las het script, weigerde vaak de film te kijken, leverde dan thema's aan de regisseur en zei: 'dit is het, doe het er maar mee, maar wee je gebeente als je het verkeerd onder de film knipt!'."
Bij de première van The Hateful Eight van Quentin Tarantino had Morricone alleen de slotscène gezien, waarvoor hij een trompetsolo schreef. "Ik zat naast hem in de bioscoop en vroeg hem: heb je zin in de film Ennio? 'Ik ben bloedzenuwachtig', antwoordde hij. 'Als ze de muziek er maar goed onder gezet hebben. Als ze dat verpest hebben, dan heb ik een rothumeur de rest van de week.'"
Johann Sebastian Bach was zijn grote voorbeeld.
Zes jaar lang reisde Douwes samen met Morricone, de concerten trokken zo'n 800.000 bezoekers. "Morricones eerste vraag was altijd: hoeveel kaarten zijn er verkocht? En als we dan een keer een concert hadden waar 94 procent verkocht was in plaats van 100, dan zei hij: beroerd aantal, laten we deze stad maar niet meer doen."
Morricone zag het als zijn verantwoordelijkheid om een correcte weergave van de muziek aan zijn publiek te presenteren. Douwes: "Hij zei dan: 'ik doe het omdat het mijn verantwoordelijkheid is om die muziek te spelen en omdat mensen het willen horen.' Maar na afloop glunderde hij altijd."
"Zijn muziek was op zichzelf heel krachtig. Wat hem zo goed maakte is dat hij een geluid neerzette wat niet alleen technisch klopte, maar ook een mathematisch patroon volgde. Hij zei altijd: 'dat heb ik gepikt van Johann Sebastian Bach', dat was zijn grote voorbeeld."
Morricone bewaakte zijn bladmuziek zoals een president zijn nucleaire lanceercodes.
Douwes heeft de componist ook leren kennen als een complexe man, die altijd op ieder detail de complete controle wilde hebben. "Zijn bladmuziek was de belangrijkste familieschat en mocht nooit uit zijn bijzijn verdwijnen."
Hij zamelde daarom de partituren van alle muzikanten en hemzelf na ieder concert in, en liet het door een vertrouweling in een tas naast hem dragen. "Eigenlijk zoals bij een president de nucleaire lanceercodes", vergelijkt Douwes lachend.
Morricone hechtte er veel waarde aan dat de muziek geïnterpreteerd werd zoals hij het had bedacht. "Een orkest mocht zijn muziek ook nooit spelen zonder zijn toestemming. Dat gebeurde natuurlijk wel, maar nooit met zijn originele bladmuziek."
"Hij zei altijd: na mijn dood zal dat ook wel gebeuren, maar zo lang ik leef wil ik alleen maar dat de muziek zo uitgevoerd wordt als ik het bedoeld heb."
