Meerderheid Russen stemt voor aanpassen grondwet, is Poetin president voor het leven?
Als hij wil, kan Vladimir Poetin nog twee keer meedoen aan de presidentsverkiezingen. Er is niets meer dat hem in de weg staat. Of hij dat ook zal doen, moet de toekomst uitwijzen.
Vanwege het corona-besmettingsgevaar, dat in Rusland zeker nog niet voorbij is, hadden de Russen zeven dagen de tijd gekregen om te stemmen over een aantal belangrijke wijzigingen van de grondwet. Ze gaven er in grote meerderheid hun steun aan, bleek vanavond.
Een van de wijzigingen gaat over hoe vaak iemand president mag zijn. De huidige grondwet beperkt dat tot twee "opeenvolgende" termijnen. In de gewijzigde versie is dat woord "opeenvolgende" geschrapt en is het dus na twee keer afgelopen.
Tot 2036 in het Kremlin?
Maar dat geldt niet voor Poetin, die inmiddels al aan zijn vierde termijn bezig is. Volgens de nieuwe spelregels zou hij bij de volgende presidentsverkiezingen, in 2024, niet meer mee mogen doen. Maar dat geldt alleen voor gewone stervelingen. Poetins lopende termijn en de vorige periodes dat hij het presidentiële roer in handen had, tellen domweg niet meer mee en dus heeft hij nog twee termijnen van elk zes jaar tegoed. In principe kan hij daarmee tot 2036 in het Kremlin blijven zitten.
Volgens critici is hij daarmee in feite benoemd tot president voor het leven, maar daar is wel het een en ander op af te dingen. Allereerst moet Poetin ook nog maar worden gekozen. Dat hij nu nauwelijks concurrentie te duchten heeft en het land, en dus zijn overwinningskansen, strak in de hand heeft, wil niet automatisch zeggen dat dat in pakweg 2030 nog zo is. Er kan in tien jaar heel veel veranderen. Ook in Rusland.
Wil hij het?
Daarnaast is het nog maar de vraag of Poetin het wel wil. Waarschijnlijker is dat hij met deze wijziging van de grondwet alles in eigen hand kan houden, zelf kan bepalen wanneer hij ermee ophoudt. Voorwaarde daarvoor is dat er een opvolger wordt gevonden die zijn beleid voortzet en dat er tijd genoeg is om die opvolger klaar te stomen. Dat zal voor de verkiezingen van 2024 hoogstwaarschijnlijk niet lukken.
Overigens gaan de grondwetswijzigingen niet alleen maar over de termijnen voor de president. Een aantal andere veranderingen zijn eveneens belangrijk. Zo staat de Russische grondwet in het vervolg boven internationale verdragen. Als internationale rechters, het Europees Hof voor de Rechten van de Mens bijvoorbeeld, een vonnis vellen dat vervolgens hun Russische collega's strijdig is met de Russische wet, dan geldt dat vonnis niet.
Meer bevoegdheden parlement
Verder krijgt het Russische parlement iets meer bevoegdheden. En kan het in het vervolg de minister-president benoemen.
Met een aantal andere veranderingen wilde Poetin vooral zijn sociale gezicht laten zien. Volgens de aangepaste grondwet moeten de autoriteiten bijvoorbeeld de pensioenen regelmatig aanpassen aan de gestegen prijzen en moet het minimumloon ook echt genoeg zijn om van te leven.
Zijn conservatieve achterban heeft hij tevredengesteld met de bepaling dat het huwelijk een kwestie is tussen een man en een vrouw. Daarmee is het homohuwelijk voor de voorzienbare toekomst van de baan.
