Even geen nieuw shirtje, 8000 mensen doen mee aan 'seizoen van minder winkelen'
Drie maanden lang (bijna) geen nieuwe kleding kopen. Voor veel mensen is dat een uitdaging: een T-shirt of bikini is al vanaf een paar euro te krijgen en wordt na enkele muisklikken thuisbezorgd. Slow Fashion Season, een Nederlands initiatief, probeert consumenten bewust te maken van hun koopgedrag. Het 'seizoen van minder winkelen' ging deze week van start.
Ruim 8000 mensen doen mee aan de derde editie van Slow Fashion Season, dat loopt tot 21 september. Ze kopen in die periode geen kleding van fast fashion-merken (die in korte tijd veel kleding produceren en goedkoop aanbieden). Wel kopen ze bij duurzame of tweedehands winkels en ruilen en repareren ze hun kleren.
Dat is een wat andere opzet dan voorheen, vertelt initiatiefnemer Lena Hartog. "De uitdaging was oorspronkelijk om drie maanden lang helemaal niets nieuws kopen. Dat hebben we aangepast, want duurzame merken en winkels hebben het door de coronacrisis moeilijk. Ondernemers in de mode-industrie die hun nek uitsteken moeten we nu juist een steuntje in de rug geven."
Mensen zijn wel vegetariër, maar in de H&M vergeten ze wat hun idealen zijn.
Het idee komt van non-profitorganisatie CollAction. "De mode-industrie is een van de vervuilendste industrieën ter wereld en heeft zo een groot aandeel in klimaatverandering. Daar zijn mensen vaak niet bewust van. Ze zijn wel vegetariër, maar in de H&M vergeten ze wat hun idealen zijn", zegt Hartog.
Systeem blijft in stand
Onderzoeksbureau KplusV onderzocht in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat de rol van fast fashion in Nederland. In een onlangs gepubliceerd rapport concluderen de onderzoekers dat het koopgedrag van consumenten "grote effecten op het systeem van de textielketen heeft."
Concreet betekent het dat bedrijven als C&A en H&M best duurzaam willen produceren en dat ook in steeds grotere mate doen, maar veel consumenten willen vaak iets nieuws kunnen kopen voor weinig geld. Dat houdt volgens het rapport een systeem in stand waarbij in een jaar veel verschillende collecties gemaakt worden, van materialen die relatief goedkoop (en niet duurzaam) zijn.
Dat moet dus veranderen, vindt Hartog. "Drie maanden is lang genoeg om een nieuwe gewoonte te creëren, maar niet zo lang dat mensen er niet aan durven beginnen. Slow Fashion Season is een kickstart om minder kopen normaal te maken."
Soraya van Kooij (31) doet voor het eerst mee. Duurzaamheid is een onderwerp waar ze naar eigen zeggen al langer mee bezig is, maar op het gebied van kleding kwam er tot voor kort weinig van terecht. "Ik kon mezelf wel een shopaholic noemen. Iedere keer als ik feestje had kocht ik een nieuw shirtje of jurkje, dat verdween dan in de kast en ging uiteindelijk in de zak voor het goede doel."
"Mijn goede voornemen voor dit jaar was toch al om minder kleding te kopen", vervolgt ze. "Ik kan de uitdaging wel aan, maar ik weet uit ervaring ook hoe moeilijk het kan zijn om niets te kopen als ik al een tijdje door een webwinkel scroll en heel graag dat ene paar schoenen wil hebben."
Oerinstincten
Deelnemer en voormalig modeblogger Sandra Kleine Staarman (35) heeft daar een verklaring voor. "Je zult het verlangen naar iets nieuws blijven houden en je wordt voortdurend beïnvloed, online op straat. De mode-industrie weet heel goed in te spelen op onze oerinstincten. Als we denken iets op korte termijn nodig te hebben, gaan we al snel over tot een impulsaankoop."
Kleine Staarman zwoer haar samenwerkingen met modemerken af en heeft nu een blog waarop ze aandacht besteedt aan de psychologie achter het consumentisme. "Toegeven aan het verlangen naar een nieuw kledingstuk geeft gewoon een goed gevoel. Sommige kleding en accessoires werken bovendien statusverhogend. Ook komen we de negatieve effecten van de mode-industrie hier niet tegen, die zijn er in ontwikkelingslanden."
Van Kooij wil er "leuk en comfortabel bijlopen", maar zegt dat ze daarvoor niet steeds iets nieuws hoeft te kopen. "Ik ben creatief met wat ik al in mijn kast heb. En ik ga op zoek naar mogelijkheden buiten mijn eigen garderobe: ik leen of ruil kleding met mijn moeder en mijn zus."
