Ook ‘matig kwetsbare’ ouderen worden bij IC-beddentekort niet meer opgenomen
De groep ouderen die bij een tekort aan IC-bedden niet meer worden opgenomen op de intensive care is groter geworden. Het geldt nu ook voor 'matig kwetsbare' ouderen, staat in een nieuwe versie van het 'draaiboek pandemie deel 1' (.pdf) van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care (NVIC).
Met matig kwetsbaren worden mensen bedoeld die hulp nodig hebben bij alle activiteiten buitenshuis. Ook bij het huishouden hebben ze hulp nodig en bij traplopen en douchen ervaren ze problemen. In het draaiboek wordt ervan uitgegaan dat het vooral gaat om 65-plussers. Zelfredzame en vitale ouderen vallen er niet onder.
De groep is opgenomen in het draaiboek omdat ze waarschijnlijk slechter uit een IC-behandeling komen, of deze zelfs niet overleven. Als matig kwetsbare ouderen zo ziek zijn dat ze moeten worden opgenomen op de IC, zal de levensverwachting meestal kort zijn. Om die reden zijn artsen sowieso al terughoudend met het opnemen van kwetsbare ouderen op de IC.
Het draaiboek is opgesteld zodat alle artsen en specialisten dezelfde richtlijnen volgen tijdens een pandemie. Het kan gaan om een opleving van de huidige covid-epidemie, maar ook om andere rampen. Het is op 16 juni gelijktijdig gepubliceerd met het lang verwachte deel 2. Dat tweede deel kreeg door het plaatsen van 'jong boven oud' scherpe kritiek van onder anderen minister Van Rijn voor Medische Zorg.
'Crisiszorg'-fase
Het draaiboek geldt op dit moment niet. Iedereen die IC-zorg nodig heeft, wordt nu dus gewoon opgenomen. Artsen gaan het draaiboek pas gebruiken als de minister van Volksgezondheid fase 3 oftewel de 'crisiszorg'-fase uitroept in Nederland. Er is dan sprake van een absolute schaarste aan IC-bedden. Zo'n situatie dreigde dit voorjaar tijdens de corona-epidemie.
De regel die in fase 3 wordt gehanteerd, is dat er geen nieuwe patiënten op de IC komen die om medische redenen weinig kans hebben om te overleven en een korte levensverwachting hebben. Mensen die bijvoorbeeld door ernstige brandwonden meer dan 90 procent kans op overlijden hebben, worden niet meer opgenomen.
Als zelfs na het uitsluiten op medische gronden er nog steeds onvoldoende bedden zijn voor het aantal patiënten dat er een nodig heeft, volgt er een selectie op niet-medische gronden.
Kwetsbaarheidsschaal
Matig kwetsbare mensen vallen onder de zogenoemde clinical frailty scale 6. Dat is een schaal die wordt gebruikt om de mate van kwetsbaarheid aan te geven.
In een eerdere versie van het draaiboek deel 1 werden nog alleen mensen met clinical frailty scale 7, 8 en 9 uitgesloten van IC-opname. Het gaat dan om ouderen die volledig afhankelijk zijn van anderen, zowel binnen als buiten het huis. Er is nu dus een grote groep ouderen aan toegevoegd. Mensen met een verstandelijke beperking worden niet met de clinical frailty scale beoordeeld.
Het niet toelaten van ouderen tot de intensive care ligt politiek gevoelig. De gehele Tweede Kamer steunde in maart een motie van Kamerleden Henk Krol (toen nog 50Plus) en Maarten Hijink (SP) waarin de regering werd opgeroepen geen leeftijdsgrenzen te hanteren op de IC.
Minister Van Rijn voor Medische Zorg zei vorige week dat er geen leeftijdsselectie mag gelden bij beddentekort op de intensive care. Hij zei eventueel de wet te willen wijzigen om zo artsen te kunnen beletten om op leeftijd te selecteren.
