Artsen: wees heel terughoudend met opname zeer kwetsbare ouderen met corona
Artsen moeten "zeer terughoudend" zijn met het opnemen van zeer kwetsbare ouderen met een coronabesmetting in het ziekenhuis. Dat adviseren artsenverenigingen in een leidraad aan hun collega's. In alle gevallen moet wel eerst met de patiënt het gesprek worden aangegaan.
"Een ziekenhuisopname of verblijf op de IC [heeft] voor kwetsbare ouderen niet vanzelfsprekend een positief effect, terwijl de omstandigheden in het ziekenhuis wel nadelig kunnen zijn", staat in het document.
De maatregel kan gevolgen hebben voor honderdduizenden ouderen die als zeer kwetsbaar worden aangemerkt. Het gaat dan om mensen die niet meer in staat zijn om voor zichzelf te zorgen. Zij kunnen volgens de artsen bij een coronabesmetting beter thuis of in het verpleeghuis worden behandeld, zo leren de ervaringen van de afgelopen weken.
Ziekenhuisopname 'als een marathon'
"Het uitgangspunt is en blijft dat iedereen recht heeft op goede medische zorg, maar per individu verschilt wat we daaronder moeten verstaan", zegt Arend Arends, geriater en voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Klinische Geriatrie (een specialisme voor kwetsbare ouderen in het ziekenhuis).
"Covid-19 geeft juist bij ouderen een heel ernstig ziektebeeld", zegt Arends. "Ziekenhuisopname is erg zwaar. We kunnen deze mensen vaak beter thuis behandelen. Als deze mensen eventueel ook nog naar de IC moeten en daar aan de beademing moeten, dan kan je dat vergelijken met een marathon lopen - dat overleven ze vaak niet."
Een thuisbehandeling kan dan veel beter zijn, stellen de artsen in de leidraad. Directe familie kan er (met de juiste voorzorgsmaatregelen) op bezoek in tegenstelling tot in de ziekenhuizen, waar meestal geen bezoek bij coronapatiënten mogelijk is. Bezoek aan ouderen maakt een laatste levensfase veel draaglijker.
Ook bij ouderen met alleen een matige kwetsbaarheid - bijvoorbeeld als ze alleen maar vaak moe of traag zijn - moeten huisartsen of specialisten ouderengeneeskunde het gesprek voeren of opname wel zin heeft.
Jako Burgers van Het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) noemt de leidraad dan ook vooral een manier om het gesprek met patiënten aan te gaan. "Je moet ze vertellen dat een opname medisch zinloos is. Uitzonderingen zijn altijd mogelijk, dat moet uit het gesprek met de patiënt komen. Bij veel ouderen is dat gesprek al geweest, maar met de coronacrisis is dat nu in een stroomversnelling gekomen", aldus Burgers.
Gevolgen voor IC's
Volgens Arends is de leidraad niet bedoeld om de druk op de IC-afdelingen te verlichten. Wel erkent hij dat het een bijkomende effect van het advies is dat er nu minder ouderen naar de IC's zullen gaan. Nu is het nog zo dat de meeste patiënten op de IC met een covid-besmetting tussen de 70 en 80 jaar oud zijn. Dat aandeel zal afnemen, omdat voor een deel van deze groep, de allerkwetsbaarsten, de IC niet de beste behandelplek is.
Hij benadrukt dat het advies alleen gaat over mensen met een coronabesmetting. "Ouderen met andere aandoeningen, waarbij er wel kans op herstel is, moeten natuurlijk gewoon worden opgenomen als dat nodig is."
Fase 3
Het advies om zeer kwetsbare ouderen met een coronabesmetting niet meer op te nemen in het ziekenhuis lijkt op de maatregelen die volgen als er te weinig IC-bedden beschikbaar zijn in Nederland, maar gaat minder ver. In de zogenoemde fase 3 die dan van kracht wordt, worden mensen met een korte levensverwachting of weinig kans op overleving niet meer opgenomen. Andere mensen krijgen dan voorrang.
