Testontploffing Buk-raketten bij MH17-onderzoek
Bij een nieuwe zitting in het MH17-proces heeft het Openbaar Ministerie uiteengezet hoe uitgebreid het MH17-onderzoek de afgelopen jaren is geweest. Tot en met een raketontploffingstest aan toe.
Nieuw bewijs presenteerde het OM vandaag niet. Opnieuw wezen officieren van justitie op de tegenwerking van Rusland: zo zou het land mensen hebben betaald om vals bewijsmateriaal te verspreiden.
Het OM toonde beelden van de test. Op een grasvlakte in Oekraïne worden in het najaar van 2016 twee Buk-raketten tot ontploffing gebracht. Hogesnelheidscamera's registreerden hoe metalen deeltjes zich in de aluminium platen boorden die naast de raket waren opgesteld.
De test werd uitgevoerd in opdracht van het Joint Investigation Team (JIT), het internationale politie- en justitieteam dat onderzoek doet naar het neerhalen van vlucht MH17. De rechercheurs wilden weten welke impact een Buk-raket heeft op het materiaal waar ook vliegtuigen van worden gemaakt.
De test met Buk-raketten in Oekraïne was bedoeld om het doorboorde metaal te kunnen vergelijken met de "kraters en perforaties" op de wrakstukken van MH17. Ze bleken sterk overeen te komen. Voor het JIT wéér een aanwijzing dat het vliegtuig inderdaad is neergeschoten met een Buk-raket en er bijvoorbeeld geen explosie aan boord is geweest.
Kijk hier hoe de test van het Joint Investigation Team met Buk-raketten in Oekraïne verliep:
Het vliegtuig van Malaysia Airlines werd in 2014 neergeschoten boven oorlogsgebied. In Oost-Oekraïne werd toen gevochten tussen het Oekraïense leger en verschillende gewapende groepen. Deze separatisten bestonden volgens het OM voor een groot deel uit Russen. Van de vier verdachten in het MH17-proces zijn er ook drie Russisch. De vier worden verdacht van het neerschieten van het vliegtuig boven Oekraïne in 2014 en de moord op alle 298 inzittenden.
Aan de hand van de rakettest in Oekraïne en de gaten en inslagen die zijn teruggevonden op de MH17, zijn berekeningen gemaakt om te bepalen vanaf waar de Buk is afgevuurd. Zo kwam het JIT uit midden in rebellengebied. Omdat het te gevaarlijk was om op de rampplek forensisch onderzoek te doen, zijn de brokstukken later in Nederland onderzocht, net als de lichamen van de slachtoffers en hun bagage. In totaal zijn 370 aangetroffen metaaldeeltjes vergeleken met onderdelen van Buk-raketten, waardoor het JIT ook kon vaststellen welk type is gebruikt.
Hoe het forensisch onderzoek werd uitgevoerd in Nederland:
Het OM ging ook in op de afgeluisterde gesprekken van de Oekraïense geheime dienst die in de zaak als bewijs dienen. Er is geen aanwijzing dat die gemanipuleerd zijn, zei de officier van justitie. Onder andere op basis van zendmastgegevens concludeert het OM juist dat ze authentiek zijn.
Ander bewijs, zoals foto's en video's, is steeds beoordeeld op echtheid. Verder heeft het OM getuigen verhoord, van wie een aantal om veiligheidsredenen anoniem blijft. In één geval blijkt een procedurele fout gemaakt. Die verklaring mag niet langer worden gebruikt.
Ook de advocaten van verdachte Oleg Poelatov kwamen vandaag aan het woord. Zij vroegen meer tijd om zich voor te bereiden op de zaak. Zij zeiden slechts sporadisch contact te hebben gehad met hun cliënt. Door de coronamaatregelen konden ze niet naar Rusland om het dossier met hem te bespreken.
Later deze maand zal de verdediging toelichten welk onderzoek nog nodig is. De komende dagen zal het OM verder schetsen waarom een aanval met een Buk-raket het meest waarschijnlijk is en hoe het rechercheonderzoek naar de vier verdachten heeft geleid.
Eerder hebben Nederlandse onderzoekers in Finland al Buk-raketten getest voor het MH17-onderzoek.
