Nederlandse economie komt in historisch diepe recessie, herstel langzaam
De Nederlandse economie komt in een historisch diepe recessie, ondanks alle steunpakketten. Dit jaar krimpt de economie met bijna 6 procent, schrijven economen van de Rabobank in hun kwartaalbericht. Daarmee maakt Nederland de diepste economische dip in honderd jaar door.
De zwaarste schok ligt inmiddels achter ons. In het tweede kwartaal moesten allerlei sectoren verplicht dicht. Naar verwachting leidde dit tot een krimp van 8 procent tussen eind maart en begin juni.
Met name de horeca kreeg afgelopen maanden een ongenadig harde klap. "Restaurants en cafés mogen de deuren weer openen waardoor de horeca wat opkrabbelt uit het diepe dal van het tweede kwartaal", zegt Ester Barendregt, hoofd RaboResearch Nederland. "Maar voor het jaar als geheel resteert toch een krimp met 41 procent voor deze sector."
In andere sectoren moet de zwaarste periode nog komen. "Zo komt de grootste klap voor de industrie waarschijnlijk pas in het derde kwartaal", zegt Barendregt. "De bouw kende dit jaar nog een heel sterke start, maar krijgt met vertraging nu ook last van de coronacrisis en de al langer bestaande stikstofproblematiek." Voor de bouw verwacht Rabobank ook in 2021 nog krimp.
Flexwerkers en vaste contracten
Ook de werkloosheid zal nog verder oplopen. Begin dit jaar zaten 284.000 Nederlanders thuis zonder baan, een werkloosheid van 3 procent. De Rabobank-economen verwachten dat dit percentage tegen het einde van het jaar is opgelopen tot 7.
De komende maanden zullen steeds meer zzp'ers en flexwerkers zonder werk komen te zitten. In de tweede helft van het jaar voorspelt de bank bovendien meer reorganisaties en faillissementen, waardoor ook meer werknemers met vaste contracten hun baan gaan verliezen.
Bedrijven krijgen te maken met consumenten die minder geld gaan uitgeven. Daarnaast zijn ook de vooruitzichten voor de export steeds slechter geworden. Veel van onze belangrijkste handelspartners zijn eveneens hard getroffen door de crisis. Nederlandse bedrijven zullen daardoor 7,2 procent minder goederen en diensten exporteren, voorziet de Rabobank.
Grotere klappen andere landen
"De coronacrisis betekent een enorme klap voor de Nederlandse economie", zegt Barendregt. "Toch zijn de Nederlandse verwachtingen dit jaar nog relatief mild als je kijkt naar andere landen in de eurozone." Lang niet alle sectoren gingen op slot in de 'intelligente lockdown' en bovendien stond de Nederlandse economie er goed voor toen de pandemie begon.
Samen met de hoge mate van digitalisering zorgt dat ervoor dat de eerste coronaklap minder hard uitvalt in Nederland dan in andere Europese landen. Landen met een strenger beleid, zoals Frankrijk, Italië en het Verenigd Koninkrijk, krijgen dit jaar waarschijnlijk te maken met een krimp van ruim 10 procent. Spanje naar verwachting zelfs met 13 procent.
De andere landen zullen volgend jaar wel sneller opkrabbelen, voorspelt de Rabobank. Voor 2021 verwacht de bank dat de Nederlandse economie weer met 2,9 procent groeit. Voor Frankrijk, Italië en Spanje voorziet Rabobank groeicijfers van 7 à 8 procent.
Barendregt: "Deels is dat een logisch gevolg van de minder diepe val aan het begin van de coronacrisis. Maar het komt ook doordat Nederland juist relatief kwetsbaar is voor vraaguitval uit het buitenland."
Tweede coronagolf
Het herstel in het laatste deel van dit jaar en volgend jaar kan tenietgedaan worden als het coronavirus later opnieuw de kop opsteekt. Bij een tweede virusgolf zullen de faillissementen en de werkloosheid nog scherper oplopen dan bij de eerste golf, waarschuwt Rabobank. Een financiële crisis en een crisis op de huizenmarkt zijn dan reële risico's.
"Vooral starters die recent een huis hebben gekocht en dit volledig hebben gefinancierd met een hypotheek lopen het risico om bij dalende huizenprijzen onder water te komen staan", zegt Barendregt. "Dit zorgt dan voor een afname in consumptie, waardoor de dynamiek op de huizenmarkt de economische neergang kan versterken."
