Mondkapjes in ov: 'Katoen meest geschikt, bijvoorbeeld van kussensloop of shirt'
Sinds Rutte en De Jonge gisteravond aankondigden dat mondkapjes per 1 juni in het ov verplicht worden, regent het vragen. Wat bereik je daarmee, waar moeten we op letten als we achter de naaimachine gaan zitten of de kapjes kopen? Hoe moeten we ze gebruiken en wat moeten we er vooral niet mee doen?
Katoen is het meest geschikte materiaal, zegt het ministerie van Volksgezondheid nu. "U kunt bijvoorbeeld een katoenen zakdoek, T-shirt of kussensloop gebruiken. Gebruik geen te stijve of irriterende stoffen." Ze moeten zo goed mogelijk aansluiten op het gezicht, en neus en mond bedekken. Het ministerie komt nog met een instructie over hoe je ze het beste zelf kan maken.
Ze kunnen in ieder geval het best meerdere lagen hebben, met bijvoorbeeld katoen en de kunststof polypropyleen, zegt microbioloog en hoogleraar infectiepreventie Andreas Voss van het Canisius-Wilhelminaziekenhuis. Als een van de wisselende leden van het Outbreak Management Team (OMT) adviseert hij over de zogeheten mondneusmaskers.
"Polypropyleen zit vaak in microvezeldoekjes. Als dat aan de buitenkant zit, biedt het weerstand tegen spetters en het filtreert. Voor het comfort gebruik je aan de binnenkant bijvoorbeeld katoen. Eén laag heeft een beschermend effect van ongeveer 10 procent, dus meerdere lagen is beter. Maar mensen moeten wel goed kunnen blijven ademen."
Lucht door de gaten
Hoe je de mondkapjes gebruikt, is minstens net zo belangrijk. Het moet vooral overal goed aansluiten op het gezicht. Daarom is een sjaal ook niet afdoende. "Als er grote gaten zijn, gaat de lucht daar doorheen en niet door het masker." Want ze zijn bedoeld om vocht bij de gebruiker te houden en daarmee anderen te beschermen. Ze houden hooguit 5 tot 10 procent van de besmettingen tegen, zei de kritische RIVM-directeur Jaap van Dissel vandaag tegen de Tweede Kamer.
Hoelang ze gebruikt kunnen worden hangt af van hoeveel een gebruiker hoest en niest en met hoeveel vocht hij of zij praat. "Als de maskers heel vochtig zijn, beschermen ze niet meer." Na gebruik moeten ze ergens in opgeborgen worden, zegt Voss. "Bijvoorbeeld in een plastic zakje of boterhamdoosje." Om vervolgens weer goed de handen te wassen of te desinfecteren. Want dat blijft, met in de elleboog hoesten en niezen, het belangrijkste.
Kun je een masker gebruiken van een geknipte sok? En waar moet zo'n mondkapje precies aan voldoen? Andreas Voss geeft tips:
Wassen kan op 60 graden. "Dat is het beste, of op die temperatuur in de oven. Maar als je er vijf hebt en iedere dag een andere draagt, hebben de kapjes vijf dagen gelegen en is het virus ook overleden." De maskers worden in het ov, waar anderhalve meter afstand houden moeilijk of onmogelijk is, gebruikt om anderen te beschermen. "Ik sluit niet uit dat er meer plekken bij komen waar je ook geen anderhalve meter afstand kunt houden", zegt Voss.
Waar koop je ze?
Grote winkelketens zoals Kruidvat en Etos gaan de niet-medische mondkapjes verkopen. Ook via bol.com worden ze weer verkocht. Spar supermarkten "zijn nog in overleg over wel of niet". En Albert Heijn "kijkt naar de mogelijkheden om mondkapjes aan te bieden aan klanten op relevante locaties zoals Schiphol en treinstations", zegt een woordvoerder.
Ook kledingmerken en particulieren zijn aan het naaien geslagen:
