'We hebben voldoende machines, maar te weinig testvloeistof'

In Nederlandse laboratoria staan voldoende machines om nu al iedereen met klachten te testen op corona, maar er is een tekort aan testvloeistoffen om in die machines te stoppen. Dat zei Feike Sijbesma, speciaal coronagezant van het kabinet in een technische briefing voor Kamerleden.

"Er wordt met man en macht gewerkt om meer testen naar Nederland te krijgen, maar de wereld van het testen is complex." Volgens Sijbesma wordt er veel materiaal aangeboden, maar voldoet een groot deel daarvan niet aan de eisen. Bovendien werken laboratoria met verschillende types machines, die ook niet allemaal dezelfde vloeistof gebruiken. "Dat levert mismatches op."

Daarnaast is de hele wereld op zoek naar testvloeistoffen. "De fabrikanten zeggen tegen mij: u bent heus niet de enige, meneer Nederland."

Volgens Sijbesma is het een keuze van de politiek om te bepalen welke groepen er getest worden, en welke nog niet. Nu zijn dat vooral zorgmedewerkers en mensen uit de handhaving, zoals politieagenten. Nu de basisscholen weer open gaan en kinderen weer mogen sporten, komen daar docenten, kinderopvangmedewerkers, jeugdtrainers en later ook mantelzorgers bij.

Sijbesma verzekerde de Kamerleden dat daar voldoende capaciteit voor aanwezig is. Nu kunnen er zo'n 7000 mensen per dag worden getest. Begin mei is er opgeschaald naar 8000 per dag. "Dat is drie tot vier keer zoveel als een paar maanden geleden. Maar als u iedereen in Nederland met klachten zou willen testen, dan hebben we daar niet morgen de testen voor beschikbaar."

Toch heeft Sijbesma goede hoop dat het de komende weken wel goed komt met de totale testcapaciteit. Uiteindelijk wil het kabinet de mogelijkheid hebben om 29.000 mensen per dag te testen.

In het begin van de coronauitbraak had Nederland vanwege het tekort aan testen een zeer restrictief testbeleid, maar dat is volgens Sijbesma nu niet meer het geval. "We zitten ongeveer in de middenmoot, vergeleken met andere landen."

Hij reageerde ook nog op het bericht dat een Duits laboratorium, dat door het RIVM is gecertificeerd, elke dag 5000 testen uit zou kunnen voeren voor Nederland, maar dat ons land daar geen gebruik van maakt. Volgens Sijbesma ligt dat genuanceerder: "Ik weet dat er nu naar gekeken wordt, er zijn bij dat specifieke laboratorium wel een aantal haken en ogen die ik niet in de media zou willen uitleggen, we gaan het zeker bekijken, maar er zitten wat haken en ogen aan."

Voldoende mondkapjes voor de zorg

In de technische briefing ging het ook over de schaarse mondkapjes en andere beschermingsmiddelen. Die worden nu ingekocht door het Landelijk Consortium Hulpmiddelen (LCH), een samenwerkingsverband van publieke en private partijen. Volgens Rob van der Kolk van het LCH zijn er inmiddels voor iedereen in de zorg voldoende mondkapjes beschikbaar. Zorginstellingen kunnen die bij het consortium bestellen. "Bij ons zijn de prijzen pre-corona", zei Van der Kolk.

Volgens hem is de markt voor beschermingsmiddelen sinds de corona-uitbraak een "vechtmarkt" geworden. "Ladingen worden letterlijk gestolen, er wordt met contant geld betaald aan de poorten van de magazijnen, wereldwijd worden er woekerprijzen gevraagd."

Van der Kolk vertelde dat het een enorme zoektocht was naar betrouwbare leveranciers. "Er kwamen vier mailtjes per minuut binnen met allemaal aanbiedingen van buurmannen die ook met China handelden." Uiteindelijk wist het consortium een aantal betrouwbare leveranciers te vinden.

Ernst van Koesveld, directeur-generaal Langdurige Zorg op het ministerie van VWS, riep zorginstellingen op niet meer zelf op zoek te gaan naar beschermingsmiddelen, maar aan te kloppen bij het LCH: "Van deze middelen weten we dat ze betrouwbaar zijn." Voor mantelzorgers die mondkapjes denken nodig te hebben, wordt volgende week ook duidelijk hoe ze die kunnen bestellen.