Amerikaanse daklozen hebben het zwaar: 'Mensen doen alsof wij het virus zijn'

• Alisja Winkel

  redacteur Bureau Washington

Thuisblijven en anderhalve meter afstand houden. Zo luidt ook in Amerika het advies om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Maar dat is lastig voor de 550.000 Amerikanen die dakloos zijn.

In de staat Californië is het aantal daklozen veruit het grootst, met zo'n 150.000 mensen die op straat leven. Ook in de hoofdstad, Washington DC, is dakloosheid een groot probleem.

Daar is het aantal daklozen twee keer zo hoog als het landelijk gemiddelde: zo'n 20.000 mensen in de hoofdstad leven op straat. Dat betekent dat één op de honderd inwoners dakloos is.

De voornaamste oorzaken zijn de hoge kosten van levensonderhoud in de stad, de lage lonen en het tekort aan betaalbare woningen. Het maakt het moeilijk voor mensen met lage inkomens om een dak boven hun hoofd te houden. Een aanzienlijk aantal daklozen kampt ook met psychische problemen en verslavingen.

Einde van de wereld

Zo eindigen duizenden mensen op straat. Vaak leidt dit tot onhygiënische leefomstandigheden en ernstige gezondheidsklachten. Daklozen lopen een groter risico om ziek te worden. Nu het coronavirus rondwaart, zijn daklozen kwetsbaarder dan ooit.

Ze kunnen zich niet terugtrekken in een woning om zich te beschermen tegen besmetting of als ze ziek zijn. Dakloze Keith is zich hier maar al te bewust van. "Zelfs als ik het coronavirus krijg kan ik niet binnenblijven, want ik heb geen binnen!"

Keith woont al drie jaar op straat. Hij slaapt op de grond tussen de geïmproviseerde muren van een aantal kartonnen dozen. Sinds de uitbraak van het coronavirus merkt hij dat de straten veel leger zijn dan normaal. "De hele buurt is doodsbenauwd. Het lijkt wel of ze bang zijn dat het einde van de wereld nadert."

Kijk hier naar de reportage die correspondent Arjen van der Horst maakte over de 550.000 Amerikanen die dakloos zijn.

Doordat er nog maar weinig voetgangers in de buurt zijn, krijgen daklozen minder hulp dan voorheen. Normaal zijn er volgens dakloze Stevie genoeg mensen die haar een paar dollar geven of een praatje met haar maken.

Nu loopt het handjevol voorbijgangers dat nog wel op staat is met een grote boog om haar heen. "Ze doen alsof wij de ziekte en het virus zijn. We wachten nog steeds op hulp van de gemeente. Maar op het moment is het erg zwaar voor ons."

Ook Keith heeft het gevoel dat hij aan zijn lot wordt overgelaten: "Ik slaap op de grond, ik heb geen ontsmettingsmiddelen, geen maskers en ook geen handschoenen. Ik heb niets van dat alles gekregen. Het kan de gemeente echt niet schelen of we de middelen hebben om deze epidemie te bestrijden. Ze geven mij helemaal niks. Niets."

Opvangcentra voor daklozen zijn voorlopig nog open, maar zowel Stevie als Keith slaapt liever op straat dan in de overvolle slaapzaal. Keith vertelt dat hij vaak beroofd is in opvangtehuizen en dat de slaapzalen onhygiënisch zijn en vol zitten met luizen.

Buiten is het veel frisser, vindt ook Stevie: "Een opvanghuis is een plek waar het virus opeenhoopt en zich verspreidt en waar het kan muteren. Juist op een plek waar mensen dicht op elkaar zitten. Ik denk dat de buitenlucht veel veiliger is."

Dat slaapzalen gevaarlijke besmettingshaarden kunnen worden, baart ook Central Union Mission, de grootste daklozenopvang in Washington DC, ernstige zorgen. Daarom wordt bij binnenkomst de temperatuur van iedere dakloze gemeten.

Ook wordt er geprobeerd om daklozen zo veel mogelijk in een vast bed te laten slapen, in plaats van te rouleren zoals gebruikelijk. Zo hoopt de organisatie de besmettingskans lager te maken.

Nieuwe golf

Als gevolg van de maatregelen om het coronavirus in te perken, hebben honderdduizenden Amerikanen al hun baan verloren, zoals mensen die in de horeca werken. De angst is groot dat het aantal daklozen in de hoofdstad hierdoor nog meer zal stijgen.

Ook Keith ziet een nieuwe golf aankomen. "Veel mensen hier zijn één gemiste betaling verwijderd van dakloosheid. Dat is nu eenmaal hoe het is".