Veel mensen krijgen als gevolg van de uitbraak van het coronavirus te maken met afgezegde afspraken bij ziekenhuis, specialist of huisarts. De zorg wil tijd en ruimte beschikbaar houden om mensen te kunnen helpen bij wie het virus is vastgesteld. Alleen spoedeisende afspraken gaan door. Patiëntenfederatie Nederland hield samen met Nieuwsuur een enquête onder patiënten naar het afzeggen van afspraken en de gevolgen daarvan.
7.000 mensen vulden de vragenlijst in. Zij hebben over het algemeen begrip voor het afzeggen van afspraken. Maar ze maken zich wel zorgen over mogelijke nadelige gevolgen van het uitstel van een behandeling of operatie. Ook zegt 73 procent van de mensen bij wie een afspraak is afgezegd dat het ziekenhuis geen informatie heeft gegeven over mogelijke gevolgen.
Onzekerheid bij patiënten
Tweederde geeft aan dat het uitstellen voor hem of haar gevolgen heeft. Voor een op de drie zelfs in redelijke tot sterke mate. Peter Baerveldt (70) heeft iets aan zijn hart waardoor hij kortademig is en geen energie heeft. "Ik zou een nieuwe pacemaker krijgen, maar voordat het zover is zou ik eerst een onderzoek krijgen en eventueel een hartkatheterisatie. Die onderzoeken zijn allemaal uitgesteld."
Zolang Baerveldt niet wordt geholpen, heeft hij helemaal geen energie en zit hij in onzekerheid. "Er zit ergens een verstopping in de kransslagader, daarom is dat onderzoek nodig om te weten waar het probleem zit."
Meer dan de helft (59 procent) van de enquête-deelnemers maakt zich zorgen nu de afspraak is afgezegd; 14 procent maakt zich zelfs redelijk tot heel veel zorgen. Bij Bettine Pluut is rond kerst een melanoom gevonden, een agressieve vorm van huidkanker: "Een melanoom is altijd kwaadaardig en kan in vijf weken uitzaaien. Hoe dikker, hoe gevaarlijker. Hij was vrij dik, dus ik zit in de gevarenzone."
Afgelopen maandag zou zij haar eerste check-up hebben. "Het eerste moment dat ik weer gerustgesteld zou worden. De dermatoloog belde mij op om te vragen hoe het gaat. Gewoon een telefoontje, niet beeldbellen. Ik vind het wel moeilijk, want ik heb liever dat nu alle plekken worden gecheckt."
Wanneer wel aan de bel trekken?
Als ze zich echt zorgen maakt, kan Pluut alsnog langskomen, vertelt ze. "Maar die drempel is wel hoog als je weet dat er echt zieke mensen zijn die hulp nodig hebben." Nu krijg Pluut pas na vijf maanden een eerste check. "Volgens de dermatoloog is dat verantwoord. Hoe meer ik erover denk, hoe gekker ik mezelf kan maken. Maar dat doe ik dus maar niet. Ik kan ook morgen onder een auto komen."
De Patiëntenfederatie roept ziekenhuizen en artsen op om patiënten volledig in te lichten over de mogelijke gevolgen van het afzeggen van afspraken. En om helder aan te geven wanneer de patiënt aan de bel moet trekken als zijn toestand verslechtert.
Overigens zijn veruit de meeste patiënten blij met eventuele alternatieven voor hun 'fysieke' afspraken. Bij wie de afspraak ook per telefoon, beeldbellen of chat uitgevoerd kan worden, vindt 87 procent dat een goede oplossing. Pluut: "Mijn zoons fysiotherapie ging niet door; in plaats daarvan kreeg hij van zijn fysiotherapeut een filmpje met oefeningen die hij thuis kan doen. Dat vindt hij zelfs fijner, want dan vergeet hij de oefeningen ook niet. Never waste a good crisis."
