'Thijs H. misleidde zijn behandelaars in maanden voor moorden'
Thijs H. lijkt zijn behandelaars om de tuin te hebben geleid in de aanloop naar de drie moorden die hij vorig jaar pleegde. Zo kon het gebeuren dat zij een psychose niet opmerkten. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd vindt dat de verantwoordelijke ggz-instelling Mondriaan voldoende lessen heeft getrokken. Sancties zijn niet nodig.
Dat blijkt uit de brief waarin de inspectie de zorgverlening aan H. onder de loep neemt. De latere moordenaar was sinds het najaar van 2018 onder behandeling van Mondriaan. De advocaten van de nabestaanden vinden dat er inmiddels zoveel vragen zijn rond de geestelijke toestand van H., destijds, dat nieuw onderzoek nodig is.
H. staat waarschijnlijk in juni terecht voor de moord op de drie wandelaars. Die doodde hij vorig jaar in Den Haag en op de Brunssummerheide met een mes. Hij legde afgelopen augustus al een bekentenis af. Hij zou in een psychose stemmen hebben gehoord die hem de opdrachten hadden gegeven.
Het oordeel van de inspectie over de geleverde zorg is lastig te lezen, omdat gedeeltes vanwege de privacy van Thijs H. als patiënt zijn zwartgelakt. Wat op te maken valt, is dat de zorgverleners bij zijn eerste contacten met Mondriaan geen psychose hebben vastgesteld. Volgens het onderzoek dat de instelling op verzoek van de Inspectie heeft laten doen, is die eerste beoordeling destijds "adequaat uitgevoerd".
Kritischer zijn de onderzoekers over de vraag of de zorgverleners daarna voldoende in de gaten hebben gehouden of H. niet alsnog in een aantoonbare psychose terechtkwam. "De onderzoekscommissie heeft zich afgevraagd of de behandelaren wel voldoende specifiek hebben doorgevraagd bij patiënt", valt in de inspectiebrief te lezen. "Behandelaren hebben tegenover de commissie achteraf aangegeven dat zij zich mogelijk hebben laten misleiden."
Stemmen in zijn hoofd
Het Pieter Baan Centrum concludeerde achteraf dat H. destijds leed aan een toenemende "ernstige psychotische decompensatie (stoornis)". Volgens de experts was hij ten tijde van de moorden volledig ontoerekeningsvatbaar, zo bleek op een regiezitting in de rechtbank afgelopen december. Het Openbaar Ministerie stelt vraagtekens bij die conclusie, onder meer omdat hij destijds de zoekopdracht 'faken psychose' intikte op Google.
Medisch beroepsgeheim
Na de moorden kwam er kritiek op de zorgverlening aan Thijs H. Zo berichtte het AD afgelopen november dat hij vlak voor de dubbele moord in Limburg tot tweemaal toe niet werd opgenomen ondanks noodkreten van de ouders. Ook ontstond discussie over de vraag of de Mondriaan-leiding ondanks het medisch beroepsgeheim niet eerder de politie had moeten inlichten toen die het vermoeden kreeg dat H. achter de moorden zat.
Op het laatste punt is de onafhankelijke onderzoekscommissie ook kritisch: die vindt dat Mondriaan inderdaad eerder aan de bel had moeten trekken. Maar de inspectie denkt daar anders over. Een dergelijke vergaande beslissing is volgens de inspectie alleen aan de zorgverlener; er is geen enkele wettelijke verplichting.
Wel stelt de inspectie dat "het van belang is signalen van naasten mee te wegen bij het diagnostisch proces en de behandeling". Maar vanwege alle zwartgelakte passages is het onduidelijk wanneer Mondriaan die signalen onvoldoende zou hebben opgepakt. De ouders hebben niet meegewerkt aan het onafhankelijke onderzoek.
Reacties
Mondriaan benadrukt in een reactie op het inspectie-oordeel "het verschrikkelijk te vinden wat in mei 2019 is gebeurd en leven sindsdien mee te leven met alle getroffenen". De instelling wijst er ook op dat het feit dat een patiënt zijn behandelaar weet te misleiden, niet per definitie betekent dat er onvoldoende is gemonitord of doorgevraagd. Ook zegt Mondriaan dat er voorafgaand aan de moorden "regelmatig met ouders is gesproken en in samenspraak met hen is gehandeld".
Advocaat Boonen van de Limburgse slachtoffers vindt dat er inmiddels zoveel onduidelijkheden zijn, dat een "second opinion" nodig is bij de conclusie dat H. ontoerekeningsvatbaar was. Zijn collega Diekstra, die de nabestaanden van het Haagse slachtoffer bijstaat, komt tot dezelfde conclusie: "Er lijkt nu voldoende aanleiding te zijn om een geheel nieuw onderzoek te laten verrichten naar de vraag of deze meervoudig moordverdachte zijn vermeende klachten simuleert.''
