Voor de zoveelste keer vluchten, ditmaal tot aan de Turkse grensmuur
In geïmproviseerde tenten en hutten bivakkeren tienduizenden gevluchte Syriërs aan de grens met Turkije. Als ze de muur over proberen te klimmen worden ze neerschoten. Maar ze vrezen ook de oprukkende regeringstroepen én de Russische straaljagers, die burgerdoelen niet ontzien.
Sinds vandaag heeft het leger van president Assad het zuiden van de provincie Idlib stevig in handen. Na bijna negen jaar burgeroorlog is deze provincie het laatste oppositiebolwerk.
Volgens de VN zijn hier bijna 950.000 mensen de afgelopen maanden op de vlucht geslagen en honderden omgekomen. Het zijn vooral vrouwen en kinderen, maar de Turkse autoriteiten vrezen dat er ook jihadisten tussen zitten.
"Ik zweer bij god", zegt een man in het tentenkamp naast de grensmuur, "als het Syrische leger oprukt en ons onder druk zet, dat alle mensen in deze kampen Turkije in zullen vluchten. Ook als ze ons proberen te doden."
In deze video zie je hoe groot de tentenkampen zijn en vertellen Syriërs hun verhaal:
Zo'n acht op tien nieuwe ontheemden zijn volgens de VN vrouw of kind. Ze schuilen in tunnels, tenten, verlaten gebouwen, zelf gebouwde hutten; alles wat maar bescherming biedt tegen het koude winterweer. De temperatuur schommelt 's nachts tussen de acht graden en het vriespunt.
"Sommigen sterven van de kou, omdat ze geen verwarming hebben", zegt Ola Ulmo, die vanuit Aleppo leiding geeft aan het Internationale Rode Kruis in de provincie Idlib. "Dit zijn mensen die vaak al voor de derde of vierde keer vluchten. Ze zijn er totaal niet op uitgerust."
Gevaar van een kachel
De gezinnen die er een hebben, zetten hun kacheltje het liefst in de tent. Dat deed ook Mustafa Hamidi toen het halverwege februari buiten vroor. 's Ochtends vond hij zijn levenloze vrouw, 12-jarige dochter en 3-jarige kleindochter. Ze waren gestikt aan koolmonoxidevergiftiging, schrijft Al Jazeera. "Mijn broer wist beter dan een gaskachel in een afgesloten ruimte te zetten, maar wat voor keuze hadden we?"
De VN noemt de ontstane situatie een van grootste humanitaire rampen binnen de Syrische burgeroorlog. En de noodhulp stokt vanwege de felle gevechten tussen aan de ene kant de rebellen, gesteund door de Turken, en aan de andere kant het Syrische regeringsleger met Russische luchtsteun.
Het overzicht kwijt? In deze video krijg je de Syrische burgeroorlog uitgelegd:
Waarom laat Turkije de vluchtelingen niet binnen?
Zo simpel is het niet, legt Turkije-correspondent Melvyn Ingleby uit. "President Erdogan ligt hier enorm onder vuur vanwege de 3,6 miljoen Syrische vluchtelingen die al in het land zijn. In het begin waren de Turken heel gastvrij, maar inmiddels is er grote onvrede over deze vluchtelingen, zeker nu er een economische crisis is. En de oppositie speelt daarop in."
Daarnaast speelt mee dat er naar schatting nog zo'n 20.000 jihadisten vechten in Idlib. Een deel van hen kan zich schuilhouden als vluchteling in de kampen.
De Turkse regering ziet volgens Ingleby het liefste dat er een speciale, veilige zone komt in Noord-Syrië. Een gebied waarin zowel de nieuwe als de oude groep Syrische vluchtelingen uit Turkije worden opgevangen. "Dit scenario is in de realiteit onwaarschijnlijk. De toekomst hangt vooral af van wat er uit de onderhandelingen komt tussen de Russen en Turken", zegt de correspondent.
Als het regeringsleger komt, zal iedere vluchteling worden gescreend.
Een andere mogelijkheid is dat Europese landen besluiten een deel van de vluchtelingen zelf op te nemen. Maar daar lijkt binnen EU-lidstaten weinig animo voor. Een politieke oplossing is de enige houdbare oplossing, zo betoogden twaalf Europese minister van Buitenlandse Zaken, onder wie Stef Blok, gisteren in een opinieartikel.
Voor de gezinnen die in Idlib op de vlucht zijn, ziet het er op de korte termijn somber uit. "Er komen steeds meer mensen op een klein grondgebied en ze missen de basisvoorzieningen om te overleven", zegt de Noor Ulmo van het Rode Kruis. Een adviseur van de VN-gezant voor Syrië schrijft vandaag dat het militaire geweld catastrofale gevolgen heeft. Ziekenhuizen en scholen worden gebombardeerd en er zijn aanwijzingen dat kinderen doodvriezen, schrijft ze:
Over de Turkse grensmuur klauteren is geen optie voor de Syrische vluchtelingen. Maar voor de vele oppositiegezinde vluchtelingen geldt dat ook voor wachten op het regeringsleger. Ingleby: "Als dat komt, zal iedereen worden gescreend en uiteindelijk talloze mensen worden gemarteld of gedood."
