Geen paniek over explosieve stijging coronagevallen: 'We zagen dit aankomen'

• Joris Zwetsloot

  redacteur Online

Het lijkt verontrustend nieuws: in de provincie Hubei is het aantal besmettingen met het coronavirus met bijna 15.000 (44 procent) gestegen, simpelweg omdat de Chinese gezondheidsautoriteiten nieuwe criteria gebruiken om de ziekte vast te stellen. Maar virologen schrikken hier niet van en hadden die explosieve stijging wel verwacht.

Was dit in een ander gebied gebeurd, dan waren zorgen op zijn plaats geweest, zegt Marion Koopmans van het Erasumus MC. De hoogleraar virologie zegt dat de nieuwe cijfers niet duiden op een plotselinge uitbreiding, maar vooral een beter beeld geven van de werkelijke omvang van het probleem in miljoenenstad Wuhan en de omliggende provincie. "Er zaten flink wat ziektegevallen onder water. Door de nieuwe diagnosecriteria worden ook besmettingsgevallen met mildere klachten zichtbaar."

Longscan en symptomen volstaan

Want waar zieken voorheen alleen werden meegeteld als de besmetting met een test was vastgesteld, wordt de diagnose in de provincie Hubei nu ook gesteld op basis van de symptomen. De verklaring voor deze verruiming is simpel: er waren te veel ziektegevallen om iedereen te kunnen testen.

"Veel mensen konden niet getest worden door capaciteitsproblemen", zegt Sjoerd den Daas in het NOS Radio 1 Journaal. De correspondent constateerde eerder al dat veel mensen met klachten werden geweigerd bij de ziekenhuizen, omdat die te vol zaten. "Iedereen die nu symptomen heeft, die bijvoorbeeld zijn vastgesteld op een CT-scan van de longen, of ziekteverschijnselen na contact met andere mensen met het virus, wordt opgeteld bij de bestaande gevallen."

"We zagen deze bijstelling al aankomen", zegt Jaap van Dissel, directeur van het Centrum Infectieziektebestrijding van het RIVM. Hoewel alleen een test zekerheid geeft dat iemand ziek is, noemt hij het logisch dat in de provincie Hubei nu ruimere diagnosecriteria gelden. "Het is een logistieke nachtmerrie om iedereen te testen, dus dat moet je wel op een praktische manier aanpakken."

De stijging van het aantal besmettingen in de provincie is dus geen echte toename maar vooral een correctie van de cijfers. Overigens is helemaal niet gezegd dat dit nieuwe cijfer ook klopt. Daar is meer onderzoek voor nodig.

Er zullen namelijk nog steeds mensen rondlopen met klachten, die niet naar de dokter zijn gegaan. Volgens epidemioloog Benjamin Cowling van de Universiteit van Hongkong zien we nu alleen het topje van de ijsberg. "Daaronder zitten nog veel meer besmettingsgevallen die minder ernstig zijn."

Andersom werkt de ruimere methode ook in de hand dat corona wordt vastgesteld bij mensen die eigenlijk een andere ziekte hebben. Dat is ook gelijk de reden dat de ruimere criteria alleen gelden in Hubei.

"Wij hebben in Nederland nu een griepuitbraak. Als iemand hoest, dan is de kans nu veel hoger dat-ie griep heeft, dan als-ie hoest in de zomervakantie", zegt Van Dissel. Omgekeerd werkt dat net zo. Met andere woorden: iemand met een luchtweginfectie buiten Hubei, heeft een kleinere kans werkelijk het coronavirus te hebben, dan in de getroffen provincie.

Weinig verspreiding buiten China

Uitspraken doen over het gevaar van de ziekte buiten Hubei blijft lastig, zegt Van Dissel. Hoopgevend is volgens hem dat het virus zich buiten China niet echt verspreidt. De meeste zieken hebben het virus opgelopen in China en de isolatie van patiënten werkt vooralsnog goed.

Ook is de Chinese situatie niet een-op-een te vergelijken met die in andere landen. Van Dissel: "In China leven mensen bijvoorbeeld dichter op elkaar. Dat kan de besmettingskans ook beïnvloeden."